Çocukluğumda çıkardıkları sesten dolayı “gulu gulu” diye bildiğim hindiyle Hindistan arasında bir ilişki olup olmadığını merak ederken bir şokla karşılaşmıştım. Bizim “Hindi” dediğimiz kuşa, dünyanın neredeyse tamamı “Turkey” diyordu. Bu kuşa Turkey diyenler Türkiye’ye de “Turkey” diyorlardı.
***
Bir kuşun adıyla ülkemizin anılmasına açıkçası çok üzülmüştüm. Hindiye neden Turkey dendiğini ise 2003 yılı ocak ayında Antalya Tenis İhtisas Kulübü’ndeki bir toplantıya katılan Anayasa Profesörü Mümtaz Soysal hocadan öğrenmiştim. Prof. Dr. Mümtaz Soysal o tarihte Cumhuriyetçi Türkiye Partisi’nin Genel Başkanıydı.
***
Mümtaz hoca, Antalya Tenis İhtisas Kulübü’ndeki (ATİK) o toplantıda siyasi konularla ilgili uzun bir konuşma yapmıştı. Laf arasında hindiye Turkey denilmesinin hikayesini de anlatmıştı. Mümtaz Soysal, hindiyle Turkey arasındaki bağlantının Amerika kıtasının keşfedildiği 15’inci yüzyıla kadar gittiğini belirterek şu bilgiyi vermişti.
***
“Eskiden Osmanlı hakimiyeti altındaki topraklara ‘Turkey’ deniliyordu. Osmanlı hakimiyeti altındaki Kuzey Afrika’da Hindiyi gören Portekizliler, yeni keşfedilen Amerika kıtasında da bu kuşla karşılaşınca Turkey diyorlar. Hindiye verilen Turkey ismi Portekizlilerden İngilizlere; onlardan da başkalarına geçiyor”
***
Türkiye’de ise hindinin anavatanın Hindistan sanıldığı için ‘Hindi’ denildiğini anlatan Soysal, Hindistan’da ise bu kuşun anavatanının Mısır olduğuna inanıldığını söylemişti. Soysal, “Hintliler de bu kuşa Mısır’a özgü anlamında ‘Mısri’ adını vermişler. Biz ‘hindi’, batılılar ‘Turkey’, Hintliler ise Mısri diyor.” demişti.
***
Soysal’ın o toplantıda laf arasında anlattığı Turkey ile Hindi hikayesini o dönemde çalıştığım Akiam Gazetesi’nde “Hindiye neden Turkey” diyorlar başlığıyla haber yapmıştım.
***
Akşam Gazetesi’nde 20 Ocak 2003 tarihinde birinci sayfadan yayınlanan o haberle çalıştığım kurum bana, eşim ve çocuğumla 5 yıldızlı bir otelde bir hafta tatil hediye etmişti. Gazetenin yazı işlerinde görev yapan bir editör, bu haberi çok beğenip kurum içinde düzenlenen yarışmaya sunmuş.
***
O kadar haberin içinden benim yaptığım bu haber birinci seçilmiş. Benim bu yarışmadan haberim bile yoktu. Haliyle ödül benim için sürpriz olmuştu. Hatta Ben bu tatil ödülünü, bu haberi öneren adını bile bilmediğim İstanbul’daki editörümüze armağan etmiştim. Ancak bu teklifim kabul edilmeyince eşim ve çocuğumla Belek’te 5 yıldızlı bir tatil yapmıştım.
***
O yıllarda Bölge Temsilcimiz Antalya Gazeteciler Cemiyeti’nin eski Başkanı Mevlüt Yeni idi. Haberimiz bile olmadan yaptığımız haber başkaları tarafından önerilip ödül almıştı. Üstelik böyle bir ödül kurum tarihinde de bir ilkti. Mevlüt Yeni de temsilciliğini yaptığı Antalya bürosundan bir muhabirin böyle bir ödüle layık görülmesine çok sevinmişti.
***
Neyse bu haberden yıllar sonra Mümtaz Soysal hoca Antalya’daki bir toplantıda tekrar karşılaştık. Yanında Yargıtay Cumhuriyet eski başsavcılarından Sabih Kanadoğlu da vardı. Yanlarına gittim. Sohbet ettik. 2003 yılında anlattığı Turkey hikayesiyle ilgili yaptığım haberle 5 yıldızlı tatil kazandığımı söyledim.
***
Mümtaz Hoca o tatili kendisi yapmış gibi sevinmişti “Nasıl güzel miydi” demişti. Tatilden de memnun kaldığımı söyleyince daha çok sevinmişti. O konuşma sırasında yanımızda Sabih Kanadoğlu da vardı. Mümtaz Soysal hoca ile o günden sonra bir daha karşılaşmadık. Kendisi 11 Kasım 2019 tarihinde İstanbul Beşiktaş'taki evinde vefat etti.
***
Bu hikayeyi niye anlattım?
Geçtiğimiz gün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Türksat 5B uydusunun hizmete alma töreninde yaptığı konuşmada bundan sonra uluslararası alanda Turkey yerine Türkiye ismini kullanacaklarını söyledi. ”Artık Turkey yok.Türkiye var” dedi. Sonra da Türk Hava Yollarına ait uçakların gövdesine bundan Türkish Airlines yerine Türkiye hava yolları yazılacağını söyledi. Türk Hava Yolları yerine Türkiye Hava Yolları sözleri tartışmalara yol açtı.
***
ÖKÜZÜN ALTINDA BUZAĞI ARAMAK
Aslında İngilizce kelimelerin yerini Türkçe’nin alacağını anlatmak istedi. Yanlış anladığını fark edince partisinin grup toplantısında bu konuya değindi. THY’nin uçaklarına artık “Turkish airlines “değil Türk Hava Yolları yazılacağını söyledi. Cumhurbaşkanının söylediği gibi öküzün altında buzağı aramayalım.
