Şizofreni, beynin önemli fonksiyonlarından olan, duygu-düşünce ve davranışlarda, kişinin gerçeği değerlendirme yetisinde meydana gelen bozulma sonucu, yaşamsal işlevselliğin olumsuz yönde etkilenmesine neden olan bir rahatsızlıktır.

Şizofreni, kişinin neyin gerçek neyin hayali olduğunu anlayamadığı, ancak doğru tedavi ile kontrol altına alınabilen zihinsel bir hastalıktır. Şizofreninin farklı türleri bulunmaktadır:

***

Paranoid şizofreni: Hasta, diğerleri tarafından cezalandırılacağı, zulüm gördüğü, kendisine yönelik zarar verici girişimlerin olduğu ya da olabileceği yönünde gerçek dışı şüphe ve inaçlara sahiptir.

Hebefrenik Şizofreni: Hastanın zihni karışık, tutarsız ve konuşmaları karmaşıktır. Günlük basit işleri bile yapmasına engel, uygunsuz, yüzeysel ve bazen çocuksu davranışları görülebilir.

Katatonik Şizofreni: Hasta genelde hareketsizdir ve çevresindeki olup bitenlere karşı tepki vermezler. Genellikle çok katı ve sert olup hareket etmeye isteksizdirler. Ara sıra yüzlerini buruşturmak veya biçimsiz duruşlar yapmak gibi hareketlerde bulunabilirler ve başkasının söylediği bir kelimeyi veya cümleyi sürekli tekrar edebilirler.

***

Şizofreninin belirtileri şunlardır:

Gerçeğe dayanmayan, gerçeğe dayalı bilgilerle izah edilse bile kişinin vazgeçmeyi kabul etmediği garip inançlardır. Örneğin kişi başkalarının düşüncelerini duyabildiğini, kendisinin Tanrı veya şeytan olduğunu veya başkalarının kafasına düşünceler yerleştirdiğine dair inançlarının olması.

Gerçekte olmayan şeyleri görmek, sesler duymak, garip kokular duymak, ağızda “tuhaf” tat hissi ve bedenine dokunan olmasa da temas hissi gibi gerçek dışı şeyler algılaması. Şizofreni hastalarında en yaygın olanı sesler duymaktır. Sesler kişinin davranışları hakkında yorumlar yapabilir, kişiyi taciz edebilir veya emirler verebilir.

***

Kişinin iletişim kurmasını ve konuşmaya katılmasını zorlaştıran anlamsız kelimeler kullanması ve hiçbir anlamı olmayan cümleler kurması. Çabucak bir düşünceden diğerine geçmesi. Karar verme yetisinden yoksun olmak. Aşırı fakat anlamsız şeyler yazmak. Bazı şeyleri unutmak veya kaybetmek…

Daireler çizerek yürümek gibi tekrarlanan hareketler. Günlük görüntü, ses ve duygulardan anlam çıkarmada problem yaşama. Duygu ve duygu ifadesi eksikliği veya duruma uymayan duygular, düşünceler ve ruh hali (örneğin; bir şakaya gülmek yerine ağlamak.)

***

Aileden, arkadaşlardan ve sosyal aktivitelerden uzaklaşma. Yaşamdan zevk almama ve yaşama karşı ilgi eksikliği. Dengesizlik (çok mutlu veya çok üzgün olmak veya ruh hali oynamaları). Katatoni (çok uzun bir süre kişinin aynı pozisyonda hareketsiz kalması)