Baba ve çocuk ilişkisi, çocuğun hayatındaki en önemli ve en etkili ilişkilerden biri olabilecek kadar özel bir bağ oluşturmaktadır. Bu özel ilişki, çocukluk gelişimini şekillendirebileceği gibi değerleri de etkileyebilir, olumlu veya olumsuz psikolojik iyilik halini de şekillendirebilir.
***
Alanyazında babalara yeterince ilgi gösterilmemesinin ve annenin etkisinin ezici bir şekilde kabul edilmesinin, anne sevgisinin baba sevgisinden daha önemli olduğu şeklindeki genel toplumsal görüşle ilgili olduğu ileri sürülmektedir. Bu görüş, büyük ölçüde geleneksel cinsiyet rolleri ve kimliğinden kaynaklanmakta ve anneler çocuk yetiştirmede ana ebeveyn figürü olarak görülmektedir. Oysa babalar, bir çocuğun hayatının her yönünü etkileyebilecek kadar çocuk için önemlidirler.
***
Çocukların hayatında anneler kadar baba figürleri de özel bir rol oynamaktadır. Baba, çocuğun yetiştirilmesinde yer alarak, onun dış çevreden korunması ve güvenlik duygusu yaşamasını sağlamaktadır. Güçlü kanıtlar babasızlığın çocukların yaşamlarında derin olumsuz sonuçları olduğunu göstermektedir.
***
Babanın, çocuğunun sevgi, hayranlık ve kimlik konularındaki erken objesi olma, çocuğuyla fiziksel temas yoluyla ilişki kurma, güçlü ve her şeyin üstesinden gelebilen kahraman olma gibi rolleri bulunmaktadır. Ayrıca, baba; şefkat göstererek, ilgilenerek, koruyarak, örnek olarak, rehberlik ederek ve evin geçimini sağlayarak çocuğun psikolojik sağlığını olumlu yönde etkilemektedir. Baba-çocuk ilişkisi, çocuklara erkek rol modeli, disiplin ve süpervizyon sağlayabilir, finansal ve fiziksel refahlarına katkıda bulunabilir.
***
Babalar, çocukların gelişimi ve zihinsel sağlığı üzerinde çocuklarla doğrudan etkileşimlerinin yanı sıra eşlerine araçsal veya duygusal destek sağlama yoluyla dolaylı katkılarıyla da etki gösterirler. Örneğin, anneye duygusal destek kaynağı olarak bir babanın işlevi, anne-çocuk ilişkisinin kalitesini artırma eğilimindedir ve bu destek, çocukların olumlu yönde uyumunu kolaylaştırır. Tersine olarak babalar anneye destek vermediğinde ve evlilik çatışması yüksek olduğunda çocuklar acı çekebilmektedir.
Bir baba çocuğunu seviyorsa ve onun için iyi şeyler yapmak istiyorsa, çocuğunun iyi olmasını istiyorsa, önce çocuğunun annesini sevmeli ve ona çocuk bakımında destek olmalıdır. Çünkü ancak sevildiğini ve değer gördüğünü hisseden anne kendini iyi hissedebilir ve kendini iyi hisseden anne çocuğuna iyi gelebilir…
***
Baba, ergenle birlikte aynı evde yaşadığında ergen davranışının daha iyi olduğu, evde ikamet etmeyen bir babanın katılımının ise babası olmayan ergenlere göre daha iyi davranış sonuçları verdiği belirtilmiştir. Yerleşik bir babanın çocuğun hayatına katılımı, yerleşik olmayan bir babanın katılımından daha faydalıyken, yerleşik olmayan bir babanın aileye katılımı, hiç katılmamaktan daha iyi sonuçlar vermektedir. Babanın evde kalmadığı durumlarda bile çocuklarıyla işlevsel bir ilişkiye sahip olması gerektiği ileri sürülmektedir.
***
Babanın çocuğun hayatındaki varlığı, çocuğun hem ruhsal hem sosyal gelişimi açısından çok büyük bir öneme sahiptir. Toplumda çoğunluk algısı olarak gözlemlenen çocuk bakımı daha çok annenin sorumluğundadır algısı yanlış ve eksik bir algıdır. Çocuk bakımı ve gelişimi hem annenin hem de babanın sorumluluğunda olup, çocuğun hayatında her iki ebeveynin varlığının hissedilmesi temel ebeveyn sorumluluğu, çocuk için de temel gereksinimdir.
Hayatta ben en çok babamı sevdim
Karaçalılar gibi yardan bitme bir çocuk
Çarpık bacaklarıyla ha düştü ha düşecek
Nasıl koşarsa ardından bir devin
O çapkın babamı ben öyle sevdim
Bilmezdi ki oturduğumuz semti
Geldi mi de gidici
Hep hep acele işi
Çağın en güzel gözlü maarif müfettişi
Atlastan bakardım nereye gitti
Öyle öyle ezber ettim gurbeti
Sevinçten uçardım hasta oldum mu
Kırkı geçerse ateş çağrırlar İstanbul'a
Bi' helallaşmak ister elbet di mi oğluyla
Tifoyken başardım bu aşk oy'nunu
Oh dedim göğsüne gömdüm burnumu
En son teftişine çıkana değin
Koştururken ardından o uçmaktaki devin
Daha başka tür aşklar geniş sevdalar için
Açıldı nefesim fikrim can evim
Hayatta ben en çok babamı sevdim
CAN YÜCEL
