Selektif mutizm, diğer ismiyle seçici konuşmamazlık, çocukluk döneminde başlayan, çocuğun konuşabilme becerisi olmasına rağmen, okul gibi bazı sosyal ortamlarda konuşamaması ile tanımlanan, anksiyete (kaygı) bozuklukları başlığı altında yer alan bir psikiyatrik bozukluktur.
***
Çocuğun anne-baba ve kardeş gibi yakın ilişkide olduğu kişilerle konuşurken, sosyal ortamlarda diğerleri ile konuşmadığı görülmektedir. Bir tür çocukluk dönemi kaygı bozukluğu olduğu da söylenebilir. Bu çocukların “konuşmamayı seçtikleri” ortamlarda göz teması kurmadıkları, iletişime geçmedikleri ve kendilerini kelimelerle ifade etmedikleri görülmektedir.
***
Okula ilk başlayan bazı çocuklarda ilk aylarda utangaçlık, çekingenlik nedeniyle konuşmama görülebilir ancak, seleftif mutizm bundan farklı olarak, konuşma becerisine sahip çocuğun, yabancı sosyal ortamlarda, okulda konuşmayı istediği halde konuşamaması, kendini jest ve mimiklerle, yazı ile ifade edebilmesi, konuşma dili ile ifade edememesidir.
***
Dolayısı ile selektif mutizm pek çok çocukta gözlenen utangaçlık kaynaklı konuşmama durumundan oldukça farklı bir sorundur. Selktif mutizmin sebebi tam olarak bilinememekle birlikte, doğuştan getirilen mizaç özelliği, sosyal öğrenme, travmatik yaşantılar, ebeveyn tutumları, dil gelişim sürecinde yaşanan olumsuzluklar, sınırlı sosyal çevre, aile içi stres yaşantıları gibi faktörlerden kaynaklandığı söylenmektedir.
***
Selektif mutizme sahip olan çocukların, genellikle kaygıya karşı genetik bir yatkınlıkları olduğu düşünülmektedir. Anneden ayrılmak istememe, seslere karşı aşırı duyarlılık, yeni durumlara zor adapte olma gibi problemler bebeklikten bu yana bu çocuklarda gözlenebilmektedir.
***
Evde tamamen farklı, neşeli, konuşkan, hareketlilerken, sosyal ortamlarda tam tersi, aşırı çekingen, utangaç, iletişimden ve göz temasından kaçınan tutum ve davranışlar sergilemektedirler.
***
Pek çok aile bu tanı çocuklarına konuşana kadar, bu kavramı ilk kez duyduklarını ifade etmekte ve çok nadir olduğunu düşünerek kendilerini yalnız hissetmektedirler.
***
Ancak araştırmalar, Selektif Mutizmin, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu ve Disleksi gibi çocukların yüzde ikisini etkileyen bir durum olduğunu, kız çocuklarında erkek çocuklara oranla iki kat daha fazla görüldüğünü göstermektedir.
