Özel konum bir ülkenin nüfus yüzölçümüne, yer şekillerine, su kaynaklarına, denizlere, belirli sosyal ve kültürel alanlara, önemli yollara, zengin yeraltı ve yerüstü kaynaklarına, ulaşım şartlarına, ticaret ve turizm alanlarına, önemli üretim ve tüketim bölgelerine göre durumunu belirtir.

Nüfus ve Yüzölçümü

Bir yerdeki insan sayısı anlamına gelen nüfus, bir ülkenin gelişmesi ve varlığını devam ettirmesi için son derece önemli bir etkendir. Nüfus bakımından kalabalık olan ülkeler gelişmemiş olsalar bile dünya siyasetinde göz önüne alınmak durumundadırlar. Ancak sadece nüfusun sayısı, hatta okuma-yazma oranın yüksek olması gelişmişliğin ölçüsü sayılamaz.

Tartışmasız dünyada güçlü, her yönden gelişmiş ve söz sahibi bir ülke olabilmek için sahip olunan nüfusun her yönden vasıflı yani kaliteli olması gerekir. Geçmişte etkinliği daha yüksek olan nüfusun günümüzde mensup olduğu ülkeye etkinlik kazandırabilmesi büyük ölçüde nicelik değil, nitelik bakımından üstün olmasına bağlıdır. Bugün yeryüzünde küçücük bir nüfus ve yüzölçümüne sahip olan ülkelerin kendilerinden kıyaslanamayacak kadar kalabalık ve geniş alana sahip büyük ülkelerden çok daha etkin olduğu gözden kaçmamaktadır.

Son sayımda nüfusu 83 milyonu aşan Türkiye, nüfus bakımından dünyanın en kalabalık ülkeleri arasında yer almaktadır. Ancak oldukça genç ve ezici çoğunluğu aktif bir nüfus yapısına sahip olan ülkenin tam anlamıyla vasıflı bir özelliğe sahip olduğu söylenemez. Ülkenin sağlıklı bir şekilde gelişmesi ve varlığını sürdürmesi, dünyada söz sahibi olabilmesi için mevcut nüfusunun iyi eğitilmiş, çağdaş bilim ve teknolojiye ayak uydurmuş olması gerekmektedir.

780 bin km2’lik alanı  göz önüne alındığında Türkiye’nin nüfusta olduğu gibi dünyada ilk sıralarda değil, nüfus yoğunluğunda orta sıralarda yer aldığı görülür. Ancak yüzölçümü bakımından Rusya hariç tüm Avrupa ülkelerinin her birinden ve dünyadaki ülkelerin çoğundan daha geniş bir alana sahiptir. Japonya, Hollanda, Belçika gibi küçücük yüzölçümüne rağmen  ne kadar gelişmiş bir durum sergilediği göz önüne alınırsa, ülkelerin kapladığı alanın ne kadar önemli olduğu daha iyi anlaşılır.