Günümüzde engelli bireylerin sayısı her geçen gün artmaktadır. Sağlıklı bireyler ile engelli bireyler arasında sosyal yaşam alanlarında önemli farklar vardır. Çağdaş toplum olabilmenin en önemli göstergesi engelli bireylerin de sosyal yaşama yeterince katılmalarını sağlamaktır. Bu konuda erişebilirlik çok önemlidir.
***
Ulaşım, konaklama, gezi, yemek-içmek gibi turistlik çekiciliklere ulaşılabilirlik engelliler için son derece önemli bir sorundur. Engelli bireylerin karşılaştığı sorunlardan biri de seyahat edecekleri yerler hakkında detaylı bilgiye ulaşamamalarıdır.
***
Ülkemizde engellilere yönelik olarak yapılan düzenlemeler vardır. Engelli yaşam ve engellilerin yaşamının kolaylaştırılması ile ilgili duyarlılık, kişiden kişiye ve yöreden yöreye önemli farklılıklar göstermektedir. Gelişmiş ülkelerde engelli yaşamına gösterilen duyarlılık ve engellilere sağlanan kolaylıklar göz önüne alındığında bu duyarlılık ve düzenlemelerin ülkemizde oldukça yetersiz kaldığı söylenebilir.
***
Sadece her yönden gelişmemiş ücra köşelerde değil, nispeten gelişmiş kıyı bölgelerinde bile bu alanda önemli sorunlarla karşılaşılmaktadır. Engellilerin karşılaştığı sıkıntılara sahillerden iç kesimlere, kırsal alanlardan metropollere kadar ülkenin her tarafında rastlamak mümkündür. Bir örnek verecek olursak: Sahil kentlerimizden Giresun’un Bulancak İlçesinde tekerlekli sandalyeye bağımlı engelliler, 5 kilometrelik sahil şeridi üzerindeki yolda, engelli rampası bulunan sadece 1 alt geçit olması nedeniyle sahile ulaşmakta güçlük çekiyor.
***
Engelli rampası bulunan tek alt geçide ulaşmaları için tekerlekli sandalyeleri ile 2-3 kilometre mesafe kat etmeleri gereken engelliler, akülerinin yetersiz kaldığından yakınıyor. Engelliler, ilçede var olan diğer üst geçitlere de engelli rampaları yapılarak sahile ulaşmalarının kolaylaştırılmasını istiyor (Milli Gazete, 11 Mayıs 2019, 10).
***
Medya ve internet sitelerindeki yayınlarda engelli bireyler için detaylara yer verilmemektedir. Engelli bireyler seyahatlerinde kendileriyle beraber refakatçileri ile seyahat etmek zorundadırlar. Bu da onları rahatsız etmektedir. Turizm destinasyonu planlanırken engellilerin fiziksel ihtiyaçları ve engelli ailelerinin gereksinimi dikkate alınmalıdır.
***
Katılımcılar çoğunlukla seyahat acentalarının sunduğu hizmetten şikâyet etmişlerdir. Bunda; birincisi seyahat acentaları engelli bireyler hakkında yeterli bilgiye sahip değillerdir. İkincisi ise ayrımcılık yapmaktadırlar. Bu durum engelli bireyleri oldukça rahatsız etmektedir. Seyahat acentaları engelli bireyler hakkında bilgilendirilmeli ve yeniden düzenlenmelidir. Engelli turizminin ekonomik faaliyetler üzerindeki etkinin yerel işletmeler tarafından fark edilmesi gerekmektedir. Otellerde engelli bireylere istihdam olanağı sağlanmalıdır. Bu durumda engellilerin iletişimde ne istediğinin farkına varma ve engelli bireylerin turizmdeki olumsuz algısının yıkılmasını sağlamaktadır.
***
Türkiye’de 1980’li yıllarından itibaren alınan tedbirler, sağlanan teşvikler ve uygulanan politikalar ile çok sayıda turizm işletmesi inşa edilmiş ve değişen turizm taleplerine cevap verebilecek nitelikte altyapı oluşturulmuştur. 1980 yılında turizm işletme belgesi 56,044 yatak kapasiteli 511 konaklama işletmesi varken, 2012 yılına bakıldığında bu sayının 706.019 yatak kapasiteli 2870 konaklama işletmesine ulaştığı görülmektedir.
SON SÖZ
Türkiye’deki turizm arzı ve talep dengesi göz önüne alındığında 1980’de turizm 1.3 milyon yabancı ziyaretçi Türkiye’ye gelmiş, 2012 yılında ise bu sayı 31,78 milyona ulaşmıştır.
