Turizm, çok yönlü ve karmaşık olay ve olguları kapsadığından dolayı çok çeşitli tanımları yapılan bir kavramdır. Turizm kavramını tanımlayan kişilerin konuya bakış açıları ve önem verdikleri unsurların farklı oluşu, turizmin birçok tanımlarının yapılmasına yol açan nedenlerdir.
***
Turizmi, “insanların temel uğraşıları dışında boş kalan zamanlarını değerlendirmek ya da rekreasyon (dinlenme, eğlenme, yenilenme) amacıyla seyahat etmeleri, bu seyahatleri ve geçici süreyle konaklamaları sonucu ortaya çıkan olaylar ve etkileşimler bütünü” olarak tanımlanabilir.
***
Turizm denince toplumda ilk olarak akla gelen güneş, kıyı, deniz, plaj, dinlenme ve eğlenme gibi kavramlar olmuştur. Turizm tarihinde uzun yıllar böyle bir algı oluşmuş, bu algı günümüze kadar gelmiştir. Söz konusu unsurlar turizmin vazgeçilmez öğeleridir. Ancak turizm sadece bunlardan ibaret olan bir etkinlikler bütünü değildir ve olmamalıdır.
***
Hele Türkiye gibi dünyanın en ideal ikliminin görüldüğü, eşsiz doğal, tarihi ve kültürel değerlerin yer aldığı bir ülkede turizmi bu dar kalplara hapsetmek doğru değildir. Nitekim kitle turizminin giderek mekân ve zamanda yoğunlaşması, ulaşım kapasitelerini zorlaması, kıyılarda yığılmanın artması, çevre kirliliğinin artması, doğal ortamın bozulması ve bu geleneksel turizm şeklinin artık doyuma ulaşması gibi nedenler, insanları alternatif turizm arayışlarına yöneltmiştir.
***
Bu olumsuz etkileri ortadan kaldırmak ve turizm kaynaklarından daha geniş ölçüde yararlanmak için özellikle 1980’li yıllardan itibaren turizmin çeşitlendirilmesi çalışmalarında önemli artışlar yaşanmış ve bu geleneksel algı değişmeye başlamıştır.
***
Türkiye, yer şekilleri ve iklimin kısa mesafelerde bile büyük değişikliklerin görüldüğü dünyanın ender ülkelerinden biridir. Bu farklı ortamlar çok zengin ve değişik turizm değerlerinin ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Üç tarafı denizlerle çevrili olan Türkiye’de her yönüyle turizme elverişli muhteşem kıyıların yanında turizmin her çeşidine uygun alanlar vardır.
***
Yeryüzünün her yerinde rastlanmayan akarsu, göl, biyolojik çeşitlilik, avcılık, dağcılık ve kış sporları, hava sporları, mağaralar, termal kaynaklar, su altı dalışları, karstik ve volkanik alanlar, gibi doğal turizm alanları vardır. Bunun yanında; adım başı sayısız tarihi ve kültürel değerler; kongre, konferans, alış-veriş, kültür ve eğitim merkezleri gibi beşeri turizm potansiyellerine sahiptir.
***
Bu derece zengin bir turizm potansiyeline sahip olan ülkede ne yazık ki tanıtım, planlama, ulaşım, konaklama tesisleri gibi alt yapı hizmetleri ile eğitim ve organizasyon hizmetleri yetersiz kalmaktadır.
***
Bu eksiklikler turizmci ve yönetim kademelerince sıkça dile getirilmekte ancak sorunların çözümü ile ilgili olarak bir türlü ciddi mesafeler alınamamaktadır. Sonuçta söz konusu zenginlikler tam olarak değerlendirilememekte ve Türkiye turizm alanında hak ettiği yere bir türlü gelememektedir.
***
Bu çalışmada turizmin zamanda ve mekânda yoğunlaşıp sıkışmasını gidermek ve bu durumun yol açtığı çevre kirliliklerini en aza indirmek, insanların sağlığı ve kültürlerinin olumlu yönde gelişmelerine katkıda bulunmak, farklı turizm etkinliklerinin varlığına dikkat çekmek ve zengin turizm potansiyelimizin daha iyi değerlendirilmesine mani olan engellerin ortadan kaldırılmasına katkıda bulunmak amaçlanmaktadır.
***
Bu hedefin gerçekleşmesi için alternatif turizm potansiyelleri açısından dünyanın en zengin ülkelerinin başında gelen Türkiye’deki turizm değerlerinin kısaca tanıtılmasına çalışılacaktır.
***
SON SÖZ
Sınırlı zaman ve mekâna sığdırılmaya mahkûm edilen ve sadece günü kurtarmaya, kişisel maddi çıkarlara, geçici zevk ve eğlencelere yönelik değil, insanların geniş ve farklı alanlarda hem eğlendiği hem de bilgilendiği; ülkenin çeşitlendirilecek turizm etkinliklerinden kazanımlar elde ettiği ve dünya turizminde hak ettiği yere gelmesi gerekir.
