Turizm uluslararası ölçekte geniş istihdam olanakları
yaratan bir sektördür. UNWTO Highlights 2013-2014 raporlarına göre her on bir
işten biri turizm sektöründe yer almaktadır. Dünyada yaklaşık 300 milyon insanı
istihdama kazandırmaktadır.
Dünyada her on altı çalışandan birisi turizm sektöründe
çalışmakta ve tüm uluslararası sermaye yatırımlarının yaklaşık yüzde 7’si
turizm alanına yapılmaktadır (Çarıkçı ve Bulgan, 2016, 1).
***
Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 15’i engelli insanlardan
oluşmaktadır. Bu oranın zamanla daha da artacağını tahmin etmek zor değildir.
Oldukça yüksek olan engelli oranının dünyada ve Türkiye’de geniş bir kitle
olduğu ve bu grubun önemli bir sosyal kategoriyi oluşturup turizm için önemli
bir niş pazar konumunda olduğu söylenebilir (Erinç ve Atay, 2011, 606).
***
Çeşitli zamanlarda engellilerle ilgili olarak yasal
düzenlemeler yapılmış ve yapılmaktadır. Bu yasal düzenlemelerin ortak yanı
engelli insanların da tam ve eşit olarak insan hakları ve temel özgürlüklerden
yararlanmasını sağlamaktır (Bulgan, 2015, 1). Engellilik konusunda farklı
kaynaklarda aynı anlama gelebilecek değişik tanımlar yapılmıştır
(Büyükşalvarcı, Şapcılar ve Tuncel; 2017, 19).
***
Doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle bedensel,
zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde
kaybetmesi nedeniyle toplumsal yaşama uyum sağlama ve günlük gereksinimlerini
karşılama güçlükleri olan ve koruma, bakım, rehabilitasyon, danışmanlık ve
destek hizmetlerine ihtiyaç duyan kişi “özürlü” olarak tanımlanmaktadır (5378
Sayılı Özürlüler-Engelliler Kanunu).
Ancak bu sözcüğün kastettiği bireyler, kendilerinde mevcut
olan söz konusu eksikliğin verdiği rahatsızlığın etkisinden bir nebze olsun
uzaklaşmasından dolayı “engelli” olarak nitelendirilmeleri daha doğru bir
tanımlanmadır.
***
WHO-Dünya sağlık örgütünce yapılan engelli tanımı özgürlük
kavramına Dünya Sağlık Örgütü, Birleşmiş Milletler ve ILO tarafından farklı
bakış açılarından yaklaşılmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü, özürlülük kavramı
hakkında aşağıdaki gibi hastalık sonuçlarına dayanan, sağlık yönüne ağırlık
veren bir tanımlama ve sınıflama yapmıştır.
Noksanlık (Impaiment): Sağlık bakımından “noksanlık”
psikolojik, anatomik veya fiziksel yapı ve fonksiyonlardaki bir noksanlığı veya
dengesizliği ifade eder.
***
Özürlülük (Disability): Sağlık alanında “maluliyet” bir
noksanlık veya sakatlık sonucunda, belli bir kişide meydana gelen ve o kişinin
yaş, cinsiyet, sosyal ve kültürel durumuna göre normal sayılabilecek faaliyette
bulunma yeteneğini önleyen ve sınırlayan dezavantajlı bir durumu ifade eder.
***
Maluliyet (Handicap): Sağlık alanında “maluliyet” bir
noksanlık veya sakatlık sonucunda, belirli bir kişide meydana gelen ve o
kişinin yaş, cinsiyet, sosyal ve kültürel durumuna göre normal sayılabilecek
faaliyette bulunma yeteneğini önleyen ve sınırlayan dezavantajlı bir durumu
ifade eder. Sağlık yalnız hastalık ve özürlülüğün olmaması değil, aynı zamanda
bedensel, ruhsal ve toplumsal yönden tam bir iyilik durumudur
(http:www.who.com).
***
Özürlülük bir başka ifade ile şöyle tanımlanmıştır:
“Bedensel, zihinsel ve ruhsal özelliklerinden belirli bir oranda ve sürekli
olarak fonksiyon ve görüntü kaybına neden olan organ yokluğu veya bozukluğu
sonucu kişinin normal yaşam gereklerine uymama durumudur.” Bu durumdaki kişi
özürlü olarak ifade edilir (Mutluer, 1997, 10).
© Copyright © 2022 Lider Gazete, Sitemizde bulunan yazı, video, fotoğraf ve haberlerin her hakkı saklıdır. İzinsiz veya kaynak gösterilmeden kullanılamaz