Toplumdaki tüm bireylerin gezmek, eğlenmek ve sosyal faaliyetlere katılmaya hakkı vardır. Ancak ülkemizde engelli bireylerin turizme katılmaları bazı zorlukların üstesinden gelmelerine bağlıdır.

***

Turizm faaliyeti açısından bu zorluklar incelendiğinde engellilere sunulan hizmetlerde başta ulaşım olmak üzere, dinlenme tesisi, otel, hijyen, aktivitelerin yetersizliği gibi hususların ön plana çıktığı ortaya çıkmıştır. Engelli bireylerinde diğer insanlar gibi turizmden çeşitli beklenti ve hizmetleri talep etmeye hakkı vardır.

***

Turizm faaliyetlerinin normal bireylere göre tasarlanması engellileri olumsuz etkilemektedir. Bunun sonucunda özellikle seyahat onlar için aşılması zor bir sorun haline geliyor. Turizm alanlarının onlara göre düzenlenmesi ve engelli bireylerin istek, ihtiyaç, beklenti ve motivasyonunun doğru bir şekilde karşılanması insan hakları gereğidir.

***

Bu çalışma engelli bireylerin turizm aktivitelerinde karşılaştığı zorluklar ve onların turizme katılmalarını sağlamaya yönelik öneriler içermektedir.

***

2002 yılında yapılan Türkiye Özürlüler Araştırmasında engelli bireyler, 7 grupta ele alınmıştır. Bu gruplar şunlardır: Ortopedik Engelli, Görme Engelli, İşitme Engelli, Dil ve Konuşma Engelli, Zihinsel Engelli, Süreğen (Sürekli Hastalığı olan) Engelli ve Diğer Engelliler (Tellioğlu, S. ve Şimşek, N. 2016).

***

2002 yılında, yine aynı kurum tarafından yapılan özürlü araştırması sonuçlarına göre, ülkemizde yaklaşık 8,4 milyon engelli vatandaş vardır.  Bu sayının toplam nüfusa olan oranı yüzde 12,29’u bulmaktadır. Bu vatandaşların yüzde 9,7’si kronik (süreğen) hastalığı olanlar, yüzde 1,25’i ortopedik, yüzde 0,48’i zihinsel, yüzde 0,38’i dil ve konuşma eksikliği, yüzde 0,37’si işitme, yüzde 0,6’sı görme kusurlu olan bireylerdir.

***

Bu gruplardan işitme engelli bireyler; işitme kaybı sonucu, iletişimde yaşanan güçlük nedeniyle eğitim, öğretimi ve toplumsal yaşamı olumsuz yönde etkilenen kişilerdir. Görme engelli olanlar; görme gücünün kısmen ya da tamamen kaybından dolayı özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireylerdir.

***

Ortopedik yetersizliği olan bireyler; hastalıklar, kazalar ve genetik problemlere bağlı olarak kas, iskelet ve eklemlerin işlevlerini yerine getirememesi sonucunda meydana gelen hareket ile ilgili yetersizlikleri nedeniyle özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyleri ifade eder.

***

Zihinsel yetersizliği olan birey ise; zihinsel işlevler bakımından ortalamanın iki standart sapma altında farklılık gösteren, buna bağlı olarak kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerinde eksiklikleri ya da sınırlılıkları olan bireylerdir. Bu özellikleri 18 yaşından önceki gelişim döneminde ortaya çıkan ve özel eğitim ile destek eğitim hizmetlerine ihtiyaç duyan bireyleri ifade etmektedir.