6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanununun “Bildirim ve sosyal güvenlik yükümlülüğü” başlıklı 22’nci maddesinde; Yabancı çalıştıran işverenler ile süresiz veya bağımsız çalışma izni bulunan yabancılar, çalışma izninin veya çalışma izni muafiyeti kapsamında çalışmanın başlaması ve sona ermesi durumu ile çalışma izni veya çalışma izni muafiyetinin iptalini gerektirecek hâlleri on beş gün içinde Bakanlığımıza bildirmekle yükümlü oldukları,
Çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti alan yabancılar ile yabancı çalıştıran işverenler, sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan yükümlülüklerini kanuni süresi içinde 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümlerine göre yerine getirecekleri, Türkiye’nin taraf olduğu sosyal güvenlik sözleşmeleri hükümlerinin saklı olduğu, öngörülmüştür.
Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliği’nin "Çalışmaya başlama" başlıklı 25 inci maddesinde; Yurtiçinden yapılan çalışma izni başvurularında yabancının, çalışma izninin başlangıç tarihinden itibaren bir ay içerisinde ilgili mevzuat kapsamında yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle çalışmaya başlamasının zorunlu olduğu,
Yurtdışından yapılan başvurularda ise yabancının yurda giriş tarihinden itibaren bir ay içerisinde ve her halükarda çalışma izninin başlangıç tarihinden itibaren altı ay içerisinde ilgili mevzuat kapsamında yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle çalışmaya başlaması zorunlu olduğu,
Çalışma izin belgesinin işverene tebliğ tarihi ile çalışma izni başlangıç tarihinin farklı olması halinde çalışma izin belgesinin işverene tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılan bildirimlerin süresinde yapılmış sayılacağı, hükümleri yer almaktadır.
Ayrıca; Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nin "Sigortalılığın başlangıcı ve bildirim yükümlülüğü" başlıklı 11’inci maddesinin 3/e fıkrası uyarınca; 5510 sayılı Kanunun 4’üncü maddesi birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılan yabancı uyruklu kişilerin; çalışma izin belgesindeki izin başlangıç tarihinden itibaren 30 gün içinde ya da çalışma izin belgesinin işverene tebliğ tarihi ile çalışma izin tarihinin farklı olması halinde çalışma izin belgesinin işverene tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılan bildirimler süresinde yapılmış sayılacağı, yer almaktadır.
Çalışma izninin tebliğ tarihi ile izin tarihinin farklı olması durumunda, işe giriş bildirgesi 45 gün içinde SGK’ya iletilirse, bildirge yasal sürede verilmiş kabul ediliyordu. Yeni düzenlemeyle birlikte 45 günlük bildirge süresi 30 gün olarak güncellendi.
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri uyarınca;
Yurtiçinden yapılan çalışma izni başvurularında yabancının, çalışma izninin başlangıç tarihinden itibaren bir ay içerisinde sosyal güvenlik yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle çalışmaya başlaması zorunludur.
Yurtdışından yapılan başvurularda ise yabancının yurda giriş tarihinden itibaren bir ay içerisinde sosyal güvenlik yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle çalışmaya başlaması zorunludur.
6735 sayılı Kanunun 12/2. maddesi uyarınca; Yurt dışından yapılan başvuruya istinaden çalışma izni verilen yabancılar, çalışma izninin geçerliliğinin başladığı tarihten itibaren altı ay içinde Türkiye’ye gelmek zorunda olup, bu süre içinde Türkiye’ye gelmeyen yabancıların çalışma izni iptal edilir.
Çalışma izin belgesinin işverene tebliğ tarihi ile çalışma izni başlangıç tarihinin farklı olması halinde çalışma izin belgesinin işverene tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılan bildirimler süresinde yapılmış sayılacaktır.
SOSYAL GÜVENLİK SÖZLEŞMELERİ
Geçerli çalışma izni bulunması koşuluyla; mütekabiliyet esasına dayalı olarak uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülke uyruğunda bulunan yabancılardan akit ülkedeki işvereni tarafından Türkiye’ye gönderilen veya kendi nam ve hesabına çalışanlardan bir iş için gelenler, Sözleşmelerde öngörülen süreler kadar Türkiye’de sosyal güvenlik yükümlülüklerinden muaftırlar. Saygılarımla.
Sosyal Güvenlik Uzmanı (Em. SGK Müdürü)
