Yasalarımızda kadın istihdamının artırılmasında ve kadın çalışan oranını artırmaya yönelik önemli düzenlemeler mevcuttur. Mevcut koruyucu düzenlemelerin etkinliğinin daha da artırılması için gerekli adımların atılması noktasında çalışmaların halen devam ettiğini hatırlatmak istiyorum.

Kadınların istihdama katılımını desteklemeye yönelik her geçen gün yeni düzenlemelerin yapılamasına devam ediliyor. Bununla birlikte mevcut koruyucu düzenlemelerin de etkinliğinin sağlanması için gerekli adımların atılmasına devam ediliyor. Kadınların korunmasına yönelik düzenlemeler, iş özelinde yapıldığı gibi, kadınların özel çalışma şartlarına sahip olması gereken dönemler için de ayrıca yeni yeni düzenlemeler hayat geçiriliyor.

***

Kadınlarımızın Hamilelikte Çalışma Şartları

Hamile veya emziren kadın çalışanın sağlık ve güvenliği için tehlikeli sayılan kimyasal, fiziksel, biyolojik etkenlerin ve çalışma süreçlerinin çalışanlar üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesinin yapılarak kadınlarımıza buna göre çalışma ortamının sağlanması gerekmektedir.  Bu durum dikkate alınarak, hamile veya emziren çalışanın çalışma saatleri ve ara dinlenmeleri geçici olarak yeniden düzenlenmeli, söz konusu çalışanların çalışma saatlerinin gece süresine ve gebe çalışanların çalışmalarının günün erken saatlerine rastlamaması için gereken önlemler alınmalıdır.

***

Bu çalışanların çalışma şekilleri duruş problemlerini ve kaza riskini azaltacak şekilde yeniden düzenlenmeli, mümkün olduğu durumlarda oturarak çalışmaları sağlanmalıdır.  İşveren hamile ve emziren çalışanlarının çalışma koşulları, çalışma saatleri, müşterilerle ve üçüncü kişilerle ilişkiler, iş yükü, işini kaybetme korkusu gibi stres faktörlerine yönelik koruyucu önlemler almakla yükümlüdür.

Doğum Sonrası İzin Durumları

Hamile, yeni doğum yapmış ve emziren çalışanların günde 7,5 saatten fazla çalıştırılmaları yasa ile yasaklanmıştır. Yeni doğum yapmış çalışanın doğumu izleyen bir yıl boyunca gece çalıştırılması yasa ile yasaktır.  Bu sürenin sonunda sağlık ve güvenlik açısından sakıncalı olduğunun sağlık raporu ile belirlendiği dönem boyunca da gece çalıştırılması mümkün bulunmamaktadır.

***

Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı (16) haftalık süre için çalıştırılmaları yasaktır. Fakat sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilmesi mümkün bulunmaktadır.

Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenerek izin süreleri buna göre belirlenir. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenir. Ne var ki bu süreler gelişmiş dünya ülkelerinin oldukça gerisinde bulunmakta olup, ücretli doğum izni süresinin artırılmasının daha doğru olacağını belirtmek istiyorum.  Ayrıca ebeveynlere kısmi çalışma yaptırılması gibi çalışma şartlarının sağlanmasının daha uygun olduğunu da belirtmek istiyorum.

***

Kadın veya erkek işçi, diğer eşin çalışması şartıyla analık izninin, ücretsiz iznin veya yarım çalışmanın bitiminden itibaren çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar herhangi bir zamanda kısmi süreli çalışma talebinde bulunması halinde imkanlar dahilinde bu talebin kabul edilmesi uygun olacaktır.

İşveren bu talebi karşılamak ve işçinin çalışma şeklini kısmi süreliye döndürme konusunda gerekli kolaylığı sağlaması gerekmektedir. İşin durumunu gerekçe göstererek kısmi çalışma hakkını engellenmesi ve bu nedenle yapacağı bir işten çıkarma durumunun da geçersiz olarak kabul edileceğini belirtmek istiyorum.

Bu konuda İşçinin dava açması halinde, işe iade edilme kararı verilecek, boşta geçen süre ücretiyle birlikte, işverenin işe başlatmaması halinde ise iş güvencesi tazminatı ödemek zorunda kalacağını belirtmek istiyorum.