Vergi ve prim iade sisteminin taşıdığı diğer bir risk,
sayıları az da olsa, yaşlılık aylığı almadan çalışmaya devam eden sigortalılara
vergi ve prim iade sisteminden yapılacak teşviklerin doğrudan kamu maliyeti
olarak karşımıza çıkacak olmasıdır.
Her ne kadar bunların sayıları az da olsa söz konusu maliyet
riskini azaltmak için önerilen vergi ve prim iade sistemi müstahak olabilmek
için sisteme bir staj süresi kuralı ilave edilebilir.
***
Yaşlılık aylığı için gerekli olan sigortalılık süresi, prim
ödeme gün sayısı ve yaş koşulunu sağlamış, vergi ve prim iade sisteminden
yararlanmak için resmi başvuruda bulunmuş 55 yaşının altındaki sigortalılara
resmi başvuru tarihten 6 ay veya 1 yıl sonra sistem kapsamında iadeler yapılır”
gibi kurallar getirilebilir.
Burada sistemden faydalanmak için gerekli staj süresi
olabildiğince kısa tutulmalıdır. Bu sürenin uzun olmasının mevcut problemlere
bir çözüm getirmeyeceği düşünülmektedir. Ay içerisinde eksik çalışılan günler
için vergi ve prim iade sisteminden yapılacak ödemler hiçbir şekilde kesintiye
uğramamalıdır.
***
Çünkü sistem kapsamındaki kişiler zaten hak ettikleri
yaşlılık aylığını almadan çalışmaya devam eden kişilerdir. Fakat bu kişilerin
işverenleri ay içinde eksik çalışılan günleri dikkate alarak kendilerine ödeme
yapacaklardır. Başka bir deyişle önerilen sistemde ay içinde eksik çalışmalara
ilişkin ücret ve prim ödemeleri işverenler açısından mevcut sistemden farklı
olmayacaktır.
Ayrıca 5510 sayılı Kanunun 16’ncı maddesi ile geçici ve
sürekli iş göremezlik ödenekleri gibi iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve
analık sigortasından sağlanan haklar vergi ve prim iade sisteminde yer alan
sigortalılar için geçerliliğini koruyacaktır. Vergi ve prim iade sistemine
katılım gönüllülük esasına dayanmalı ve mevcut sosyal güvenlik destek primi
uygulaması mevcut haliyle devam etmelidir.
***
Ayrıca sistem kapsamında çalışan sigortalıların yaşlılık
aylıkları Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından sisteme başvurdukları tarih
itibariyle hesaplanarak yeni kurulacak vergi ve prim iade bilgi işlem sistemine
kayıt edilmelidir.
***
Söz konusu sigortalıların yaşlılık aylığı talebinde
bulunmaları veya vefat etmeleri durumunda başvuru tarihi itibariyle hesaplanan
aylıklarına tahsis talep veya vefat tarihine kadar 4/a statüsünden aylık
alanlara verilen artışlar uygulanarak elde edilen güncel aylıklar kendilerine
veya hak sahiplerine mevcut kurallar çerçevesinde bağlanmalıdır.
Sistem kapsamında çalışan sigortalıların aylık
hesaplamasında vergi ve prim iade sistemine başvurdukları tarih ile tahsis
talep tarihi arasında geçen sürelere ilişkin prime esas kazanç, prim ödeme gün
sayısı ve güncelleme katsayısı gibi durumlarında dikkate alınması
gerekmektedir.
© Copyright © 2022 Lider Gazete, Sitemizde bulunan yazı, video, fotoğraf ve haberlerin her hakkı saklıdır. İzinsiz veya kaynak gösterilmeden kullanılamaz