Sosyal Güvenlik Kurumu’nun yaptırımları, sosyal güvenlik sisteminin en önemli ayaklarından birisidir. Mevzuatımızda işverenler ve sigortalılar için, sosyal güvenlikle ilgili birçok yükümlülük vardır. Bunların takibi ile doğru/usulüne uygun şekilde yerine getirilmesi çok önem arz etmektedir.

Aksi takdirde, yapılması muhtemel mevzuat dışı uygulamalarda, idari para cezası ödenmesi söz konusu olabilmektedir. İşverenler ve sigortalılar değişik şekillerde idari para cezalarına muhatap olabilmektedirler.

Bu durumları özetle belirtmek gerekir ise;

•             SGK denetim elemanları (SGK müfettişleri veya denetmenleri) tarafından yapılan denetimler

•             SGK merkez veya taşra birimlerinin yaptığı tespitler

•             Diğer kamu kurum ve kuruluşların denetim elemanları tarafından yapılan tespitler

•             Diğer kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi/belgeler

•             Mahkeme kararları

Ancak, idari para cezasının her ne şekilde uygulanmış olursa olsun bazen uygulanan idari para cezanın haksız veya yasal dayanaktan yoksun olduğu durumlarda söz konusu olabilmektedir.  İşte bu durumda ilk yapılması gereken ise en başta cezaya usulüne uygun olarak ve zamanında, itiraz edilmesidir.

İdari para cezasın itiraz hangi sürede, nereye ve nasıl yapılmalı?

İdari para cezasına itirazın sebebi çok önemlidir. Uygulanan idari para cezası için itiraz ederken gerekçenin net bir şekilde ortaya konması ve bu konudaki elimizdeki bilgi ve belgelerin çok iyi bir şekilde kullanılması gerekmektedir.

Yetersiz ve yanlış gerekçeler ile elimizdeki bilgi ve belgelerin doğru bir şekilde analiz edilerek, İdari para cezasına konu durum hakkında tutulmuş olan raporun usulüne uygun, her türlü şüpheden uzak bir şekilde tutulmadığının ispat edilememesi halinde,  itiraz başvurusunun ret ile sonuçlanması kaçınılmaz olacaktır.

Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından uygulanan idari para cezasına itiraz ederken gerekçe olarak, ana hususlardan bazılarını belirtmek istiyorum.

İdari para cezasına ilişkin dayanağın yeterli derecede açık ve sağlam olmaması ve mevzuata aykırılığın somut delillerle ortaya konmaması, (Suçun ve uygulanan cezanın mutlaka Kanunda karşılığının olması gerekmektedir. Kanunsuz suç ve ceza olmaz, ilkesini unutmamak gerekmektedir.)

1.           Yükümlülük ve/veya idari para cezasına ilişkin Kanun hükmünün, Denetimci tarafından, yanlış yorumlanması, 

2.           Dikkate alınması gereken bazı durumların (zamanaşımı, mücbir sebep, zor durum vs.) göz önünde bulundurulmaması

3.           Yapılan denetimde verilen ifadelerin veya kayıtların dikkate alınmaması/hatalı yorumlanması ya da tutanak düzenlenirken işçinin/işverenin yanılması

4.           Denetimlerde usule uygun hareket edilmemesi (ibraz sürelerinin dikkate alınmaması, işveren tarafından işyerinde kayıt inceleme için yer gösterilmesine rağmen dikkate alınmaması gibi) gibi durumlar ile uygulanan idari para cezasına konu olan olayların, yeterli derecede incelenip araştırılmadığını çok iyi analiz edilmesi gerekmektedir.

İtiraz, Cezanın Tebliğini müteakip 15 Gün için yapılmalıdır.

İdarî para cezalarına muhatap olan işveren veya diğer kişiler yukarıda saydığımız gerekçelerin varlığı halinde SGK’ya itirazda bulunabilirler. Burada önemli olan bir diğer husus ise itiraz hakkınızın ne kadar süre içinde yapılacağını bilmenizdir.

Uygulanmış olan İdari Para Cezası tebliğinin usulüne uygun olarak yapılması ve söz konusu tebliği aldığınız günü takip eden 15 gün içinde, tebligatı göndermiş olan SGK Kurumuna itiraz dilekçesi ve eklerinin teslim edilmesi gerekmektedir.

İdari Para Cezası tebliğine 15 gün içinde itiraz edilmediği takdirde ise cezanın kesinleşeceğinin unutulmaması gerekmektedir.

SGK’ya yapılmış olan idari para cezasına itiraz edilmesi halinde, itirazınız değerlendirilip sonucu size yine usulüne uygun tebligat ile bildirilene kadar bu konuda SGK tarafından ceza tutarı ile ilgili icra veya haciz yoluna gidilemeyeceğini de siz hatırlatmak isterim.