TRAVMANIN SONRAKİ NESİLLERE AKTARIMI

Saadet Elevli

08.02.2024 - 09:00

YAYINLANMA

25.04.2025 - 20:53

GÜNCELLEME

08.02.2024 - 09:00

YAYINLANMA

25.04.2025 - 20:53

GÜNCELLEME

Toplumsal ya da bireysel geçmişimizi değiştiremeyiz, ancak bireysel tarihimizden gelen travmaların etkisini azaltarak şimdi ve gelecek yaşantımızı ve bizden sonraki nesillere aktarımını kontrol edebiliriz.

Travmalar farklı şekillerle bireyin şimdi ve gelecek yaşamını ve travmaların bireyin üzerindeki etkisinden kaynaklı, kendine ve diğerlerine yaklaşım tarzlarını etkilemesinden dolayı, hem bireyin kendisini hem de sonraki nesilleri etkilemeye devam etmektedir.

***

Savaş, deprem, soykırım vb gibi toplumsal travmalar yalnızca kurtulanları değil, direk ya da dolaylı olarak sonraki kuşakları da etkilemektedir. Terminolojik olarak travmanın ikinci kuşağa aktarımı “ikincil (sekonder) travmatizasyon”, “empatik travma” gibi kavramlarla ifade edilirken, üçüncü kuşağı etkilemesi ise “travmanın kuşaklararası aktarımı” olarak isimlendirilmektedir.

***

Özellikle sonraki nesilleri kontamine etmesi, toplumsal travmaların bulaşıcı niteliğine işaret etmektedir ve bu yönüyle travma aktarımı, “pasif sigara içiciliğine” benzetilebilir. Ebeveynler bilinçli olarak yapmasalar da, çocuklarına aktardıkları şeyin kendisi de travmatik etki oluşturabilmektedir.

***

İkincil travmatizasyona ilişkin etkiler, Yahudi Soykırımı’nı yaşayan mağdurların çocuklarında bazı psikiyatrik belirtilerin gözlemlenmesi ile literatüre girmeye başlamıştır. Devamında, 1970’lerde Vietnam Savaşı gazilerinin çocuklarında travmayla bağlantılı belirtiler ortaya konmuştur.

***

Paralel olarak, Amerikan yerlileri, Afro- Amerikalılar, Avustralyalı Aborjinler, Yeni Zelanda Maorileri, Ermeniler, Balkan ve Afrika toplumlarında yapılan bir çok çalışma travmanın kuşaklararası aktarıma ilişkin bir çok ipucu sunmaktadır. (1)

***

Yapılan çalışmalar; savaşta toplu tecavüze maruz kalan kadınların çocukları, savaş gazilerinin çocukları (1), Orta Doğu’dan göç eden göçmen ailelerin çocukları (2), Vietnamlı mültecilerin çocukları (3) ile yapılan çalışmalar travmaların sonraki kuşaklara aktarıldığını işaret etmektedir.

***

Shrira’nın çalışmasında da ebeveynlerin PTSD (Post Travmatik Stres Bozukluğu) ile çocukların psikolojik stres düzeyleri arasında ilişki olduğu gösterilmiştir (2). Forrest Perkins (2017) ise travmaya maruz kalan ailelerin çocuklarında madde kullanma eğiliminin arttığı ifade edilmektedir. (4)

***

Kaynaklar:

1. Dekel R, Goldblatt H. Is there intergenerational transmission of trauma? The case of combat veterans’ children. Am J Orthopsychiatry. 2008;78:281-289

2. Dalgaard NT, Todd BK, Daniel SI, Montgomery E. The transmission of trauma in refugee families: Associations between intra-family trauma communication style, children’s attachment security and psychosocial adjustment. Attach Hum Dev. 2016;18:69-89.

3. Vaage AB, Thomsen P, Rousseau C, WentzelLarsen T, Thong T, Hauff E. Paternal predictors of the mental health of children of Vietnamese refugees. Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health. 2011; 5(1): 2

4. Forrest‐Perkins K. A critical look at intergenerational trauma and substance misuse: Implications for prevention. SAMHSA’s Center for the Application of Prevention Technologies;

Webinar held on. Accessed March 18, 2020 at https://www.samhsa.gov/capt/sites/default/file s/resources/intergenerational-traumatranscript.pdf

BİR CEVAP YAZ

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Yorumlar (0 Yorum)

TRAVMANIN SONRAKİ NESİLLERE AKTARIMI

Saadet Elevli

BİR CEVAP YAZ

Diğer Yazıları

YAS SÜRECİ

FOBİLERLE YÜZLEŞMEK

ÖZGÜL FOBİLER(2)

ÖZGÜL FOBİLER

‘TEMBEL’ DEĞİLSİN HASTA OLABİLİRSİN! (2)

‘TEMBEL’ DEĞİLSİN HASTA OLABİLİRSİN!

BİPOLAR BOZUKLUK (2)

BİPOLAR BOZUKLUK

OBEZİTE (2)

OBEZİTE

PANİK BOZUKLUK (2)

PANİK BOZUKLUK

TOPLUMUN SESSİZ TRAJEDİSİ (2)

TOPLUMUN SESSİZ TRAJEDİSİ

EMDR TERAPİSİ (2)

EMDR TERAPİSİ

İŞ YERİNDE MOBBİNG: GÖRÜNMEYEN TEHDİT

KORKUNUN GİZLİ YÜZÜ: ANKSİYETE

MAVİ ORKİDE (2)

MAVİ ORKİDE

RÜYALARIN ŞİFRESİ (2)

RÜYALARIN ŞİFRESİ

ÇOCUKLARDA TIRNAK YEME DAVRANIŞLARI

ÇOCUĞUNUZUN GİZLİ SİNYALLERİ

KLOSTROFOBİ: KAPALI ALAN FOBİSİ

BULİMİA NEVROZA

KÖKLER, EVLER VE DÜŞLER…

SONSUZ AŞKIN YOLU (2)

SONSUZ AŞKIN YOLU

SEN DEĞİŞİNCE DÜNYA DEĞİŞİR

ÇOCUKLARDA TUVALET EĞİTİMİ (2)

ÇOCUKLARDA TUVALET EĞİTİMİ

ANOREKSİYA NEVROZA

BAĞIMLILIK NASIL OLUŞUR? (2)

BAĞIMLILIK NASIL OLUŞUR?

ERGENLİK DÖNEMDE ‘CİNSEL’ GELİŞİMLER

ÇOCUKLARDA CİNSEL GELİŞİM (3)

ÇOCUKLARDA CİNSEL GELİŞİM (2)

ÇOCUKLARDA CİNSEL GELİŞİM

DİJİTAL ŞİDDET (2)

DİJİTAL ŞİDDET

BAĞIMLILIK VE AİLE (2)

BAĞIMLILIK VE AİLE

İNTERNET BAĞIMLILIĞI (2)

İNTERNET BAĞIMLILIĞI

Bağımlılığa karşı pozitif ebeveynlik (2)

BAĞIMLILIĞA KARŞI POZİTİF EBEVEYNLİK

Çocuklarda tırnak yeme davranışı (2)

ÇOCUKLARDA TIRNAK YEME DAVRANIŞI

AYRILIK KAYGISI (2)

Ayrılık kaygısı

Narsisizm ve sosyal medya (2)

NARSİSİZM VE SOSYAL MEDYA

Spor ve egzersizin ‘bağımlılığa’ etkisi (2)

Spor ve egzersizin ‘bağımlılığa’ etkisi

ÇOCUK EĞİTİMİ ANNE BABA EĞİTİMİYLE BAŞLAR…

SOSYAL FOBİ (2)

SOSYAL FOBİ

MÜKEMMELİYETÇİLİK

HELİKOPTER EBEVEYNLİK (2)

HELİKOPTER EBEVEYNLİK (1)

KLEPTOMANİ: ÇALMA HASTALIĞI

MİTOMANİ: YALAN SÖYLEME HASTALIĞI (2)

MİTOMANİ: YALAN SÖYLEME HASTALIĞI

ANNE BABALARA TATİL TAVSİYELERİ (3)

ANNE BABALARA TATİL TAVSİYELERİ (2)

ANNE BABALARA TATİL TAVSİYELERİ

DAMGALAMA (STİGMATİZASYON)-2

DAMGALAMA (STİGMATİZASYON)

ERGENLİK DÖNEMİ VE ÇOCUK İLETİŞİMİ (2)

ERGENLİK DÖNEMİ VE ÇOCUK İLETİŞİMİ

SU TERAPİSİ (HİDROTERAPİ) -2

SU TERAPİSİ (HİDROTERAPİ)

KARNE KRİZE DÖNÜŞMESİN

BABANIN ÇOCUK HAYATINDAKİ ÖNEMİ

OYUN TERAPİSİ (2)