BAĞLANMA

Saadet Elevli

21.12.2022 - 09:00

YAYINLANMA

25.04.2025 - 20:52

GÜNCELLEME

21.12.2022 - 09:00

YAYINLANMA

25.04.2025 - 20:52

GÜNCELLEME

Bağlanmayı, bireyin kendi için önemli gördüğü kişilere karşı geliştirdiği güçlü duygusal bağ, bebek ve ona bakım veren arasında yaşanan güçlü duygu alış verişini kapsayan çift yönlü süreç olarak tanımlayabiliriz.

***

Bilim insanlarının yaptığı çalışmalar, bebeklerin annelerine sadece açlığını doyurmak için değil, aynı zamanda sıcaklık, şefkat, güven, yakınlaşma gibi duygusal ihtiyaçlarını gidermek için de gereksinim duyduklarını savunarak bağlanma kuramını geliştirmişlerdir.

Bu kuram bizlere kısaca, bebek ve bakım veren arasında oluşan bağlanma türünün, bireyin yetişkinlik yaşantısındaki diğerleri ile olan ilişkilerinin temellerini oluşturduğu da ifade etmektedir.

***

1930’lu yıllarda psikolog Harry Harlow, “çocuklar sadece beslenme için mi annelerine ihtiyaç duyarlar?” sorusuna yanıt aramak için bebek maymunlar üzerinde bir deney gerçekleştirir. Bu deneyde Harlow, metalden yapılmış, soğuk, besleme özelliğine sahip, üzerinde biberon bulunan, süt veren bir anne figürü ve yumuşak, sıcak peluştan yapılmış, besleme özelliği olmayan, süt vermeyen ama yumuşaklık ve sıcaklık hissi veren anne figürü olmak üzere, iki anne figürü kullanmıştır.

***

Deneyde, bebek maymunların bu iki anneye karşı davranışlarının nasıl olduğunu incelemiştir. Bebek maymunlar her iki annenin de bulunduğu deney ormanına bırakılmışlar ve bebek maymunların ilk önce besleme özelliği olmayan, süt vermeyen ama sıcak ve yumuşak peluştan yapılan anne figürüne gittikleri görülmüştür.

***

Sonra bebek maymunlar acıkınca, metal, soğuk, biberon bulunan, süt veren anne figürüne gidip karınlarını doyurdukları, karınlarını doyurduktan hemen sonra süt vermeyen, sıcak ve yumuşak peluş anne figürünün yanına gittikleri görülmüştür.

***

Bebek maymunların metal anne figürünün yanına sadece acıktıklarında gidip, onun dışındaki tüm zamanlarını besleme özelliği olmayan ama sıcak, yumuşak anne figürünün yanında, ona sarılarak geçirdikleri, onun sıcak ve yumuşaklığında uyudukları gözlenmiştir.

***

Deneyin farklı bir bölümünde “bebek maymunlar acaba korktuklarında kime sığınacaklar, besleme özelliği olan metal ve soğuk anneye mi yoksa besleme özelliği olmayan ama sıcak ve yumuşak anneye mi?” sorusuna yanıt aranmak istenmiştir. Deneyin bu bölümünde de, ortama yine Harlow tarafından tasarlanan korkunç görünümlü ve korkunç sesler çıkartan bir robot makine bırakılmıştır.

***

Korku makinesi ortama girdiği anda, bebek maymunların besleme özelliği olan, süt veren metal ve soğuk anne figürüne değil, besleme özelliği olmayan, sıcak ve yumuşak anne figürüne sığındıkları görülmüştür.

***

Psikoloji tarihinde ilk bağlanma deneylerinden biri olan bu deney, bebekler için anne figürünün sadece bebeği besleme ve bakım vermekten çok daha öte bir anlam taşıdığı, bebeklerin annelerinin sıcaklığı, şefkati ve yumuşaklığı gibi duygusal ihtiyaçlarını doyurmak için de gereksinim duydukları, bir annenin bebek için, beslemek ve doyurmaktan çok daha fazla şeyler ifade ettiğini gösteren ilk deneydir.

***

Bu deneye benzer yapılan pek çok deneysel çalışmalar sonucunda, biri güvenli, diğerleri güvensiz olmak üzere üç tür bağlanma şekli bulunduğu ifade edilmiştir. Bu konuyu da bir sonraki yazımızda ele alacağız.

BİR CEVAP YAZ

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Yorumlar (0 Yorum)

BAĞLANMA

Saadet Elevli

BİR CEVAP YAZ

Diğer Yazıları

YAS SÜRECİ

FOBİLERLE YÜZLEŞMEK

ÖZGÜL FOBİLER(2)

ÖZGÜL FOBİLER

‘TEMBEL’ DEĞİLSİN HASTA OLABİLİRSİN! (2)

‘TEMBEL’ DEĞİLSİN HASTA OLABİLİRSİN!

BİPOLAR BOZUKLUK (2)

BİPOLAR BOZUKLUK

OBEZİTE (2)

OBEZİTE

PANİK BOZUKLUK (2)

PANİK BOZUKLUK

TOPLUMUN SESSİZ TRAJEDİSİ (2)

TOPLUMUN SESSİZ TRAJEDİSİ

EMDR TERAPİSİ (2)

EMDR TERAPİSİ

İŞ YERİNDE MOBBİNG: GÖRÜNMEYEN TEHDİT

KORKUNUN GİZLİ YÜZÜ: ANKSİYETE

MAVİ ORKİDE (2)

MAVİ ORKİDE

RÜYALARIN ŞİFRESİ (2)

RÜYALARIN ŞİFRESİ

ÇOCUKLARDA TIRNAK YEME DAVRANIŞLARI

ÇOCUĞUNUZUN GİZLİ SİNYALLERİ

KLOSTROFOBİ: KAPALI ALAN FOBİSİ

BULİMİA NEVROZA

KÖKLER, EVLER VE DÜŞLER…

SONSUZ AŞKIN YOLU (2)

SONSUZ AŞKIN YOLU

SEN DEĞİŞİNCE DÜNYA DEĞİŞİR

ÇOCUKLARDA TUVALET EĞİTİMİ (2)

ÇOCUKLARDA TUVALET EĞİTİMİ

ANOREKSİYA NEVROZA

BAĞIMLILIK NASIL OLUŞUR? (2)

BAĞIMLILIK NASIL OLUŞUR?

ERGENLİK DÖNEMDE ‘CİNSEL’ GELİŞİMLER

ÇOCUKLARDA CİNSEL GELİŞİM (3)

ÇOCUKLARDA CİNSEL GELİŞİM (2)

ÇOCUKLARDA CİNSEL GELİŞİM

DİJİTAL ŞİDDET (2)

DİJİTAL ŞİDDET

BAĞIMLILIK VE AİLE (2)

BAĞIMLILIK VE AİLE

İNTERNET BAĞIMLILIĞI (2)

İNTERNET BAĞIMLILIĞI

Bağımlılığa karşı pozitif ebeveynlik (2)

BAĞIMLILIĞA KARŞI POZİTİF EBEVEYNLİK

Çocuklarda tırnak yeme davranışı (2)

ÇOCUKLARDA TIRNAK YEME DAVRANIŞI

AYRILIK KAYGISI (2)

Ayrılık kaygısı

Narsisizm ve sosyal medya (2)

NARSİSİZM VE SOSYAL MEDYA

Spor ve egzersizin ‘bağımlılığa’ etkisi (2)

Spor ve egzersizin ‘bağımlılığa’ etkisi

ÇOCUK EĞİTİMİ ANNE BABA EĞİTİMİYLE BAŞLAR…

SOSYAL FOBİ (2)

SOSYAL FOBİ

MÜKEMMELİYETÇİLİK

HELİKOPTER EBEVEYNLİK (2)

HELİKOPTER EBEVEYNLİK (1)

KLEPTOMANİ: ÇALMA HASTALIĞI

MİTOMANİ: YALAN SÖYLEME HASTALIĞI (2)

MİTOMANİ: YALAN SÖYLEME HASTALIĞI

ANNE BABALARA TATİL TAVSİYELERİ (3)

ANNE BABALARA TATİL TAVSİYELERİ (2)

ANNE BABALARA TATİL TAVSİYELERİ

DAMGALAMA (STİGMATİZASYON)-2

DAMGALAMA (STİGMATİZASYON)

ERGENLİK DÖNEMİ VE ÇOCUK İLETİŞİMİ (2)

ERGENLİK DÖNEMİ VE ÇOCUK İLETİŞİMİ

SU TERAPİSİ (HİDROTERAPİ) -2

SU TERAPİSİ (HİDROTERAPİ)

KARNE KRİZE DÖNÜŞMESİN

BABANIN ÇOCUK HAYATINDAKİ ÖNEMİ

OYUN TERAPİSİ (2)