KLOSTROFOBİ (KAPALI ALAN FOBİSİ)

Saadet Elevli

06.11.2023 - 09:00

YAYINLANMA

25.04.2025 - 20:53

GÜNCELLEME

06.11.2023 - 09:00

YAYINLANMA

25.04.2025 - 20:53

GÜNCELLEME

Belirtileri genellikle ergenlik döneminde başlayan klostrofobi, bir kaygı bozukluğudur. Halk arasında kapalı alanda kalma korkusu olarak adlandırılan klostrofobik kişiler asansör, uçak, mağara, kilitli odalar, bodrum katları gibi kapalı alanlardan ve kısıtlanmalardan endişe ve korku duyarlar.

***

Klostrofobi, kişinin kapalı alanda kalması gerektiğinde ciddi iç sıkıntısı yaşamasına ve fizyolojik belirtilere neden olabilmektedir. Fobiler gibi anksiyete bozukluklarının nedeninin, genetik kırılganlık ve yaşam deneyimlerinin bir kombinasyonu olduğu düşünülmektedir. Olası yaşamsal deneyimler arasında çocukluk döneminde bir yere kapatılmış olmak, çocukluk ya da ilerleyen yaşlarda asansörde mahsur kalmak ya da sarsıntılı bir uçak yolculuğu yaparken korkuya kapılmak, yaşamın bir döneminde yaşadığı sorunlardan dolayı çaresizlik ve kapana kısılmışlık duygusu yaşamak gibi durumlar olabilir.

***

Çocukluk döneminde yaşanan farklı zorbalık ve baskı gibi travmaların da klostrofobi oluşmasında etkili olduğu düşünülmektedir. Aile bireylerinde kapalı alan korkusu bulunanlar bu korkuyu taşımaya daha yatkın oldukları düşünülmekte ve ebeveynin kapalı alanda yaşadığı korku ve endişe durumu çocukların da benzer korkular yaşamasına neden olabilmektedir. Çocukken kilitli kalan ya da bir yere sıkışan bireyler ilerleyen dönemde kapalı alan korkusu yaşayabilir. Boğulma tehlikesi atlatan çocukların da kapalı alan korkusu yaşaması mümkün olabilmektedir.

Kapalı alan korkusunun bazı psikolojik belirtileri olarak, kapalı alandan çıkamayacağı düşüncesine bağlı olarak gelişen korku duygusu, kapalı alanda kaldığında yoğun endişe, boğulma hissi, kendini kötü hissetme ve bayılma korkusu, hızlı kalp çarpıntısı, duvarların üstüne gelme duygusu, öfke, sıkışmışlık hissi, nefes daralması, terleme ve titreme, el ve ayaklarda uyuşma hissi, göğüs sıkışması ya da ağrısı, ağızda kuruluk olarak sıralanabilir.

***

Klostrofobiye sahip olan bireylerde güç durumda kalacaklarını düşündükleri yerlerden uzak durma ya da ya da kaçınma davranışları sıkça gözlenmektedir. Örneğin asansör yerine merdivenleri kullanmak, uçak seyahati yerine araçla seyahat etmek, gerekli tetkiklerin yapılması amacıyla MR cihazına girememek, trafiğin yoğun olduğu yolları kullanmamak, kapalı otoparkları tercih etmemek gibi, kapalı bir odada kalmak zorunda olduklarında kapıya yakın bir yerde durmaya çalışmak, metro ya da toplu taşıma araçları yerine kendi özel aracını tercih etmek gibi…

***

Klostrofobi tedavi ile aşılabilen bir sağlık sorunudur. Ancak klostrofobi yaşayan pek çok birey, tedavi sürecinde korkularıyla yüzleşeceğini bildiği için tedaviye başlamaktan da kaçınabilmektedir. Bazı bireyler için korkuları o kadar gerçek ve şiddetlidir ki tedaviye mesafeli durarak rahatsızlığın etkilerine katlanmayı tercih edebilmektedir. Bu nedenle klostrofobi sorunu yaşayanların aileleri ve yakın çevreleri tarafından tedavi konusunda teşvik edilmeleri önem taşımaktadır.

Klostrofobi tedavisinde çoğunlukla kognitif ya da maruz bırakma yöntemleri uygulanmaktadır. Kognitif tedavi yönteminde bireye korkuları konusunda psikoeğitim verilir ve sorunla ilgili olumsuz duygu, düşünce ve davranışları incelenerek değerlendirilir. Kişinin farkındalığının artmasının ardından rahatsızlık veren sorunun üzerine gitmesi ve bu korkunun üstesinden gelmesi hedeflenmektedir.

***

Sorunun geçmiş travmatik yaşantılara bağlı olarak gelişen bir durum olduğunun tespit edilmesi durumunda, klostrofobiye neden olduğu düşünülen travmatik yaşantının EMDR terapisi ile duyarsızlaştırılarak, bireyin üzerindeki olumsuz etkisinin ortadan kaldırılması hedeflenmektedir.

Pek çok psikolojik rahatsızlıkların tedavisinde olduğu gibi, klostrofobinin tedavisinde de bireye ve sorunun nedenlerine yönelik bir psikoterapi süreci içermekte, bazı durumlarda psikoterapiye ek olarak psikiyatrik tedavi desteği gerekebilmektedir.

BİR CEVAP YAZ

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Yorumlar (0 Yorum)

KLOSTROFOBİ (KAPALI ALAN FOBİSİ)

Saadet Elevli

BİR CEVAP YAZ

Diğer Yazıları

YAS SÜRECİ

FOBİLERLE YÜZLEŞMEK

ÖZGÜL FOBİLER(2)

ÖZGÜL FOBİLER

‘TEMBEL’ DEĞİLSİN HASTA OLABİLİRSİN! (2)

‘TEMBEL’ DEĞİLSİN HASTA OLABİLİRSİN!

BİPOLAR BOZUKLUK (2)

BİPOLAR BOZUKLUK

OBEZİTE (2)

OBEZİTE

PANİK BOZUKLUK (2)

PANİK BOZUKLUK

TOPLUMUN SESSİZ TRAJEDİSİ (2)

TOPLUMUN SESSİZ TRAJEDİSİ

EMDR TERAPİSİ (2)

EMDR TERAPİSİ

İŞ YERİNDE MOBBİNG: GÖRÜNMEYEN TEHDİT

KORKUNUN GİZLİ YÜZÜ: ANKSİYETE

MAVİ ORKİDE (2)

MAVİ ORKİDE

RÜYALARIN ŞİFRESİ (2)

RÜYALARIN ŞİFRESİ

ÇOCUKLARDA TIRNAK YEME DAVRANIŞLARI

ÇOCUĞUNUZUN GİZLİ SİNYALLERİ

KLOSTROFOBİ: KAPALI ALAN FOBİSİ

BULİMİA NEVROZA

KÖKLER, EVLER VE DÜŞLER…

SONSUZ AŞKIN YOLU (2)

SONSUZ AŞKIN YOLU

SEN DEĞİŞİNCE DÜNYA DEĞİŞİR

ÇOCUKLARDA TUVALET EĞİTİMİ (2)

ÇOCUKLARDA TUVALET EĞİTİMİ

ANOREKSİYA NEVROZA

BAĞIMLILIK NASIL OLUŞUR? (2)

BAĞIMLILIK NASIL OLUŞUR?

ERGENLİK DÖNEMDE ‘CİNSEL’ GELİŞİMLER

ÇOCUKLARDA CİNSEL GELİŞİM (3)

ÇOCUKLARDA CİNSEL GELİŞİM (2)

ÇOCUKLARDA CİNSEL GELİŞİM

DİJİTAL ŞİDDET (2)

DİJİTAL ŞİDDET

BAĞIMLILIK VE AİLE (2)

BAĞIMLILIK VE AİLE

İNTERNET BAĞIMLILIĞI (2)

İNTERNET BAĞIMLILIĞI

Bağımlılığa karşı pozitif ebeveynlik (2)

BAĞIMLILIĞA KARŞI POZİTİF EBEVEYNLİK

Çocuklarda tırnak yeme davranışı (2)

ÇOCUKLARDA TIRNAK YEME DAVRANIŞI

AYRILIK KAYGISI (2)

Ayrılık kaygısı

Narsisizm ve sosyal medya (2)

NARSİSİZM VE SOSYAL MEDYA

Spor ve egzersizin ‘bağımlılığa’ etkisi (2)

Spor ve egzersizin ‘bağımlılığa’ etkisi

ÇOCUK EĞİTİMİ ANNE BABA EĞİTİMİYLE BAŞLAR…

SOSYAL FOBİ (2)

SOSYAL FOBİ

MÜKEMMELİYETÇİLİK

HELİKOPTER EBEVEYNLİK (2)

HELİKOPTER EBEVEYNLİK (1)

KLEPTOMANİ: ÇALMA HASTALIĞI

MİTOMANİ: YALAN SÖYLEME HASTALIĞI (2)

MİTOMANİ: YALAN SÖYLEME HASTALIĞI

ANNE BABALARA TATİL TAVSİYELERİ (3)

ANNE BABALARA TATİL TAVSİYELERİ (2)

ANNE BABALARA TATİL TAVSİYELERİ

DAMGALAMA (STİGMATİZASYON)-2

DAMGALAMA (STİGMATİZASYON)

ERGENLİK DÖNEMİ VE ÇOCUK İLETİŞİMİ (2)

ERGENLİK DÖNEMİ VE ÇOCUK İLETİŞİMİ

SU TERAPİSİ (HİDROTERAPİ) -2

SU TERAPİSİ (HİDROTERAPİ)

KARNE KRİZE DÖNÜŞMESİN

BABANIN ÇOCUK HAYATINDAKİ ÖNEMİ

OYUN TERAPİSİ (2)