ANOREKSİYA NEVROZA

Saadet Elevli

07.11.2024 - 09:00

YAYINLANMA

25.04.2025 - 20:53

GÜNCELLEME

07.11.2024 - 09:00

YAYINLANMA

25.04.2025 - 20:53

GÜNCELLEME

Kelime anlamı “sinirsel iştah kaybı” olarak bilinen Anoreksiya Nervoza, “beden üzerinde disiplin sağlayarak kişiler arası ilişkilerde ve kendilik algısında kontrol duygusu elde etmek ve bu etkisizlik duygusunu ortadan kaldırmak için kişinin kendi geliştirdiği tedavi yöntemi” olarak tanımlanmıştır (Elliot, 1998).

Çoğunlukla ergenlerde ve genç erişkin bireylerde yayın olarak görülmekte, kızlarda erkeklere oranla 20 kat daha fazla rastlanmaktadır. Sürecin başlangıcında iştah kontrol altına alınabilirken, ilerleyen süreçlerde iştahın tamamen kaybolduğu ve bedenin hastalık derecesinde zayıfladığı gözlenmektedir. En belirgin özelliği bireyin kilo almaktan duyduğu aşırı korku duygusudur. Kişi kendi bedeninin çok iri olduğunu düşünerek ve ileri derecede zayıf olduğunda bile kilo vermeye çalışır.

***

Anoreksiya Nevrozada süreç şöyle gelişmektedir; birey başlangıçta diyet yapmaya başlar ve bu dönemde kilo almaktan korkan herhangi bir ergenden pek bir farkı yoktur. Önce diyetinden tatlılar, hamur işleri gibi yüksek kalorili besinleri çıkarır. Sonra yediği her besin için kalori hesabı yapmaya başlar. Bu davranışlarındaki aşırılık başkaları tarafından fark edilinceye kadar hastalık ilerler. Kilo verdikçe zayıf olma fikri bir obsesyona dönüşür. Birey kalori kısıtlayarak yaptığı diyete ek olarak diüretik ve laksatif türü ilaçlar kullanmaya başlar. Bu davranışlara ek olarak benlik saygısının düşük olması, katı bir ‘ya hep ya hiç’ tarzı düşünce şekli, uykusuzluk, duygu durum değişiklikleri, sinirlilik, içe çekilme, karşı cinsle iletişim kuramama da görülebilir (Steinhausen,2004)

***

Yemek yememek için, başkalarının yanında yemek yemekten kaçınma, yemek yememek için farklı bahaneler kullanma, herhangi bir hastalık belirtisi olmamasına karşın ciddi kilo kaybı, sürekli tartılmak, bol kıyafetler giyerek zayıflığını saklamak, asla yeterince ince olduğuna inanmamak, kilo ile ilgili sürekli endişeli olmak ve sürekli kalori hesaplaması yapmak, yemekten sonra yediklerini kusmak, ağır egzersizler yapmak diğer belirtileri arasında sıralanabilir.

***

Anoreksiya Nevroza’nın nedenleri hakkında net bir bilgi bulunmamakla birlikte, ergenlik döneminde meydana gelen değişimlere bireyin uyum sağlamakta yaşadığı güçlüğün önemli bir zemin hazırladığı söylenmektedir. Çevresel, psikolojik ve biyolojik faktörlerin bir araya gelmesi sonucu ortaya çıkan ve süreç içinde ilerleyen hastalığın tedavi edilmediği durumlarda hayati bir tehlike içerdiği bilinmektedir.

***

Psikolojik nedenler arasında, bebeklik ve çocukluk dönemindeki yanlış beslenme davranışları ilerleyen dönemlerde anoreksiya gelişimi için risk yaratabilmektedir. Utangaç, depresif, kendini ifade becerisi düşük olan, obsesif kompulsif kişilik özelliğine sahip olan bireylerde daha sık görüldüğü gözlenmektedir. Ebeveyn-çocuk arasındaki duygusal bağ zayıf olması ve çatışmanın yüksek olması durumunda ya da geçmişte cinsel istismar yaşantıları olan bireylerde görülme riski yüksektir.

***

Tedavide amaç yalnız kilo alımı üzerine odaklanılmamakta, bireyin kilo alımını sağladıktan sonra psikoterapi süreci devam ettirilmektedir. Bireysek terapiye ek olarak, aile terapisinin de tedavi sürecine önemli katkı sağladığı görülmektedir. Terapide amaç bireyin kendi iç kaynaklarını keşfedip, düşünce, yargılama ve duygulanım becerilerini kullanarak kendini kontrol edebilme becerisinin geliştirmesidir (Herzog,1988).

***

Aile terapisinde aile bireyleri arasındaki sınırlar netleştirilerek, aile içindeki güç ilişkileri ele alınarak, terapist bireyin zorluklarının nasıl bir başkaldırı anlamı taşıdığını ortaya koymaya çalışır. Vücut ağırlığı normalin yüzde 30 ve altına düştüğü durumlarda hastaneye yatırılarak tedavi edilmelidir.

KUTU

Kaynaklar: Elliot, J.Children in Difficulty: A Guide to Undersatnding & Helping. Florence, USA: Routledge 1998. Herzog DB. Eating Disorders. The New Harvard Guide to Psychiatry ed: Nicholi AM, 1988; 434-45 Steinhausen HC. Anorexia and bulimia nervosa. Child and adolescent psychiatry, 4. basım. Editörler: M. Rutter, E. Taylor 2004; 555-70.

BİR CEVAP YAZ

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Yorumlar (0 Yorum)

ANOREKSİYA NEVROZA

Saadet Elevli

BİR CEVAP YAZ

Diğer Yazıları

YAS SÜRECİ

FOBİLERLE YÜZLEŞMEK

ÖZGÜL FOBİLER(2)

ÖZGÜL FOBİLER

‘TEMBEL’ DEĞİLSİN HASTA OLABİLİRSİN! (2)

‘TEMBEL’ DEĞİLSİN HASTA OLABİLİRSİN!

BİPOLAR BOZUKLUK (2)

BİPOLAR BOZUKLUK

OBEZİTE (2)

OBEZİTE

PANİK BOZUKLUK (2)

PANİK BOZUKLUK

TOPLUMUN SESSİZ TRAJEDİSİ (2)

TOPLUMUN SESSİZ TRAJEDİSİ

EMDR TERAPİSİ (2)

EMDR TERAPİSİ

İŞ YERİNDE MOBBİNG: GÖRÜNMEYEN TEHDİT

KORKUNUN GİZLİ YÜZÜ: ANKSİYETE

MAVİ ORKİDE (2)

MAVİ ORKİDE

RÜYALARIN ŞİFRESİ (2)

RÜYALARIN ŞİFRESİ

ÇOCUKLARDA TIRNAK YEME DAVRANIŞLARI

ÇOCUĞUNUZUN GİZLİ SİNYALLERİ

KLOSTROFOBİ: KAPALI ALAN FOBİSİ

BULİMİA NEVROZA

KÖKLER, EVLER VE DÜŞLER…

SONSUZ AŞKIN YOLU (2)

SONSUZ AŞKIN YOLU

SEN DEĞİŞİNCE DÜNYA DEĞİŞİR

ÇOCUKLARDA TUVALET EĞİTİMİ (2)

ÇOCUKLARDA TUVALET EĞİTİMİ

BAĞIMLILIK NASIL OLUŞUR? (2)

BAĞIMLILIK NASIL OLUŞUR?

ERGENLİK DÖNEMDE ‘CİNSEL’ GELİŞİMLER

ÇOCUKLARDA CİNSEL GELİŞİM (3)

ÇOCUKLARDA CİNSEL GELİŞİM (2)

ÇOCUKLARDA CİNSEL GELİŞİM

DİJİTAL ŞİDDET (2)

DİJİTAL ŞİDDET

BAĞIMLILIK VE AİLE (2)

BAĞIMLILIK VE AİLE

İNTERNET BAĞIMLILIĞI (2)

İNTERNET BAĞIMLILIĞI

Bağımlılığa karşı pozitif ebeveynlik (2)

BAĞIMLILIĞA KARŞI POZİTİF EBEVEYNLİK

Çocuklarda tırnak yeme davranışı (2)

ÇOCUKLARDA TIRNAK YEME DAVRANIŞI

AYRILIK KAYGISI (2)

Ayrılık kaygısı

Narsisizm ve sosyal medya (2)

NARSİSİZM VE SOSYAL MEDYA

Spor ve egzersizin ‘bağımlılığa’ etkisi (2)

Spor ve egzersizin ‘bağımlılığa’ etkisi

ÇOCUK EĞİTİMİ ANNE BABA EĞİTİMİYLE BAŞLAR…

SOSYAL FOBİ (2)

SOSYAL FOBİ

MÜKEMMELİYETÇİLİK

HELİKOPTER EBEVEYNLİK (2)

HELİKOPTER EBEVEYNLİK (1)

KLEPTOMANİ: ÇALMA HASTALIĞI

MİTOMANİ: YALAN SÖYLEME HASTALIĞI (2)

MİTOMANİ: YALAN SÖYLEME HASTALIĞI

ANNE BABALARA TATİL TAVSİYELERİ (3)

ANNE BABALARA TATİL TAVSİYELERİ (2)

ANNE BABALARA TATİL TAVSİYELERİ

DAMGALAMA (STİGMATİZASYON)-2

DAMGALAMA (STİGMATİZASYON)

ERGENLİK DÖNEMİ VE ÇOCUK İLETİŞİMİ (2)

ERGENLİK DÖNEMİ VE ÇOCUK İLETİŞİMİ

SU TERAPİSİ (HİDROTERAPİ) -2

SU TERAPİSİ (HİDROTERAPİ)

KARNE KRİZE DÖNÜŞMESİN

BABANIN ÇOCUK HAYATINDAKİ ÖNEMİ

OYUN TERAPİSİ (2)

OYUN TERAPİSİ