ABD Dışişleri Bakanlığı; 5 Mart 2024 tarihinde, Batı/NATO bloğunu ilgilendiren bir açıklamada bulundu. Buna göre; Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Siyasi İşler Müsteşarı Victoria Nuland’ın istifa edip, yerine vekaleten John Bass’in geçeceği bildirildi. İstifa sonrası; dünya kamuoyunda yaşanan şok ve şaşkınlıkla beraber, Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşı yakından takip eden devletlerin ve özellikle de Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un peşisıra sert açıklamalarını da dikkate değer buluyorum. Peki dünya kamuoyunu tek bir işlemiyle şaşkınlığa uğratan Victoria Nuland kimdir?

***

Köken olarak Bessarabia’ya ait Doğu Avrupa kökenli Musevi göçmenlerden olan Sherwin B. Nuland ve İngiliz kökenli Rhona McKhann'in çocuğu olarak 1961 yılında dünyaya geldi. ABD’nin Irak’ı işgali esnasında efektif şekilde görev alan Dışişleri Bakanı Dick Cheney’in dış politika yardımcısı olarak görev alıyordu. Bir süre ABD’nin NATO Büyükelçiliğini yaptıktan sonra, 2013 yılında Barack Obama’nın Avrupa ve Avrasya ile İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı görevini aldı. Donald Trump döneminde yaşanan boşluk sonrası ise Joe Biden’ın 2021 yılında ABD başkanlığına gelişi ile tekrardan ABD’nin dış siyasetinde aktif görev almaya başladı.

***

Ukrayna’nın; Avrupa Birliği Ortalık Andlaşmasına dahil olmasını isteyen tarafta yer alarak, 2013’te yaşanan Yevromaydan olayı ve devamında gelen Viktor Yanukovic’in istifasında hayli etkin rol oynadı. Aralık 2013’te protestoların olduğu noktaya bizatihi gidip protestoculara destek de verdi.

***

Güçlü ve neo-conservative taraflı olarak ABD siyasetinde yer alan bu figürün, birdenbire istifasının altında Kasım 2024 tarihinde gerçekleşecek ABD seçimi ile alakalı olduğu ve Ukrayna cephesinde yaşanan hayalkırıklığının yattığı muhakkak. Yevromaydan olayları için kamuya açıklandığı kadarıyla 5 milyar dolar bütçenin ayrıldığı ve nihayetinde total olarak 40 milyar dolara yaklaştığı bilinmekte. FBI’in; Ukrayna için Dışişleri Bakanlığı ve CIA harcamalarının 200 milyar doları bulduğu ile alakalı soruşturması sırasında istifa etmesi de Victoria Nuland’ın kontrol ve müdahale ettiği bütçe sınırlarının amiyane tabirle sonsuz olduğunu rahatlıkla gösteriyor.

***

Bu harcamaların; Kasım 2024’te gerçekleşecek ABD Başkanlığı seçimi döneminde, Batı/NATO bloğunun Ukrayna’da yaşadığı hayal kırıklığıyla beraber medyaya sızması halinde, Avrasya özelinde birçok dengenin değişeceği ve hatta ABD ile AB arasındaki görünmez ittifakın tamamen kopacağı tahmin edildiği için Victoria Nuland’ın ivedilikle istifa ettiğini tahmin ediyorum.

***

Her ne kadar bu işlem ABD özelinde anlaşılabilir gözükse de; Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un, son günlerde birdenbire “Avrupa’nın güvenilirliği biter”, “tek hedefimiz, Rusya bu savaşı kazanmamalı” , “tüm seçenekler mümkün, bunun tek sorumlusu Moskova rejimidir” gibi kontrolsüz/agresif açıklamalarının Victoria Nuland’ın istifasıyla bağlantılı olmadığını söylemek de pek mümkün değil. Nuland’a; Avrupa ve Avrasya için bahşedilen sonsuz bütçeden Fransa’nın da bizatihi faydalandığı sorusu da ister istemez akla geliyor.

***

Neo-Conservative düşüncenin parlatıp pompaladığı insan hakları ve demokrasi gibi sihirli kelimelerle; 2001’de Afganistan’a, 2003’te Irak’a giren blokların nelerle karşılaştığı ve sonuçlarının ne olduğu tarihe geçti. Bu büyük yenilgiler sonrası zedelenen “Dünya Jandarmalığı” için tekrar hamle yapmak isteyen bloğun, aynı mantık fakat başka formullerle Yevromaydan’da gene o sihirli kelimelerle devreye girdiği ve sonunda taraf olduğu Ukrayna devletini, ülke özelliğini tamamen yitirmiş bir tüzel kişilik haline dönüştürdüğü artık kaçınılmaz bir gerçek. Bu da 20 yıl boyunca zincirleme şekilde gerçekleşen ağır yenilgilerin, Dünya’da artık tek gücün var olmadığını ve bunun da ister istemez başka sıcak çatışma alanları yaratacağını gösteriyor.

***

Komplo teorisi olarak atfedilen, ciddiye alınmayan bazı beynelmilel ihtimallerin, şu an itibariyle kısık sesle itiraf etmenin herhangi bir anlamı olmadığı, gerçekten kaçış olduğu kanaatini taşıyorum. Artık yüzleşmek belki de hazırlanmak gerekiyor. 17.03.2024