6 şeyi bil! Haset edicide huzur olmaz. Cimride vefa olmaz. Kederlinin arkadaşı olmaz. Yalancıda mertlik olmaz. Haine görüşü sorulmaz. Kötü huylu kimse efendi olamaz.
Güzelliği görme yeteneğini kaybetmeyen asla yaşlanmaz. Deve kendisine eziyet ve ihanet edeni asla unutmaz ve affetmez, bir de kadınlar. İnsan sevdiğini alamazsa, sevdiğine kavuşamazsa şu dünyada mutlu olamaz.
Atlar arpa ve otla beslenir. Aşklar ise iltifat ve muhabbetle beslenir. Lakin asık surat ve ilgisizlikle devam etmez. Bal arısı konduğu dalı, çiçeği kırmaz ve üzmez.
Cefa çekmeyen sefaya kavuşamaz. Sabır etmeyenin sevabı olmaz, güneş batmadan akşam olmaz.
Dua hazinesi sonsuz, kerem ve ihsanı bol olan Allah’tan istemektir. O bir şeye ol deyince olur. Bir isteği yerine getirmekle hazinesi eksilmez. Seher vakti Allah dostu aşıklar uyumaz. Müslümanların birbiri ile kavgasının Müslümana faydası olmaz.
Yapılan iyilik ve kötülükler yapana er geç sonuç verir. Haddini bilen insan düşene gülmez. Bayramlarda evlere davetle gidilmez. Parası olmayanın hayali gerçekleşmez. Plansız iş yürümez. El yolunda yürüyen kendi ayak izini bulamaz.
Şeyhlik babadan oğula kalmaz, bu iş herkese nasip olmaz. Edipler edepsiz konuşmaz. Denizler dalgalanmadan durulmaz, odun yanmadan kül olmaz. İnsan ne kadar dönerse dönsün, arkasını göremez. Borcu olanın malı olmaz. Devamlı günah işleyenler yaptıkları ibadetlerden zevk alamaz.
Bir işi başarmak için gayretli, sabırlı ve kararlı olmaya mecburuz. Yoksa şu zikredilen 3 sıfat olmadan başarıya ulaşılamaz. Her hamurdan yufka olmadığı gibi her ananın doğurduğu kız çocuğu gelin olarak alınmaz. Sözünde durmayanın ipi ile kuyuya inilmez.
İlk yapılan ticaretteki senetler zamanında ödenmezse o kimsenin itibarı sıfır olur ve ona güvenilmez. Herkese sır ve emanet verilmez. Ayıya kovan ısmarlanmaz. Başkasından gelen nimet öğün olmaz. O da vaktinde gelmez.
CAHİLLİĞİN BELİRTİLERİ
Cahil 6 şeyle belli olur! Malını yerinde sarf etmez. Dost ve düşmanını seçemez. Devamlı kendini haklı zannedenle anlaşılamaz. Devamlı şükür etmeyen memnun edilemez. Gönül sahibi olan kişi verdiği sözü unutmaz. Gönül sahibi olmayan kişi ise verdiği sözü tutmaz (2470). Yusuf Has Hacib
