12.01.2025 - 09:00
YAYINLANMA25.04.2025 - 20:53
GÜNCELLEMEİnsanoğlunun varlığından beri süregelen ilişkilerin pozitif veya negatif yönünü konu alan ve bunun üzerinde hak içeren bir çözüm arayan şeye adalet mekanizması dendiğini bilmekteyiz. Buradaki pozitif ve negatif ifadeleri tarafımca fenni manada değil hak kazanma ve kaybetme olarak yansıtılmaktadır ki bugün dikkat çekmek istediğim hususun boyutlarının sadece bilimsel açıdan değil sosyal zorunluluk kapsamında yer aldığı yeterince anlaşılabilsin. Neyden bahsediyoruz? Konusu açıldığında genellikle ufak bir tedirginlikle ifade edile halk tabiriyle “telefonlar dinleniyor” öbeğinden yani Ceza Muhakemesi Kanunu md. 135’te bahsedilen “İletişimin Tespiti, Dinlenmesi ve Kayda Alınması” hususu. Öncelikle ilgili maddeyi açıklarken lafzen uzun uzadıya yazmak yerine kilit kelime öbeklerinin dikkate alınması kanaatindeyim. Peki, nedir bunlar?
***
Dikkate
alınması gereken ilk durum “somut delillere dayanan kuvvetli şüphe varlığı ve
başka suretle delil elde etme imkanının bulunamaması” olacaktır. Bu durumda
sorulması gereken soru ise somut delil nedir ve bununla oluşan kuvvetli şüphe
varlığı nasıl başlar?
***
Somut delil;
akla uygun olan, olayı temsil eden, hukuka uygun olan müşterek ve erişebilir
olan suçun gerçekleştiğine dair ışık verebilen maddi gerçeklik içeren ve Ceza
Hukukunca da tanımlı olan şeye denir. Bu bazen beyan delili olabilir, tanık
delili de işin içine girebilir ve hatta belge delili bile bu duruma dahildir.
Beyan delili ise hukuken sanık veya delil olabilitesi mümkünlük taşıyan
unsurların işaret ettiği kişilerden ezcümle şüphelilerden değil olayla
bağlantısı bulunmayan fakat hakkında bilgi sahibi olan üçüncü kişilerden yani
tanıklardan meydana gelmesi gerekmektedir. Bu sebeple; vaziyetin ise bir
ihtimali gerçeğe dönüştürebilme hali ne kadar yüksekse, şüphe sınırlandırılması
o nebze gerçekleştirilmektedir.
***
Şüphe nedir? En başta başlangıç, makul, yeterli, kuvvetli olarak dört kısımda
sınırlandırılan, ceza hukuku kapsamında suçun kim tarafından nasıl ve ne
şekilde işlendiğine dair belirti olarak tanımlanan unsurdur. Burada ihtiyacımız
olan şey ise kuvvetli şüphenin yani sanığın mahkum olabilme halinin
kuvvetle muhtemel olduğu vaziyettir. Peki en başa dönecek olursak; yeterli
şüphede şüphelinin müsnet suçtan yargılanabilme ihtimali dahi sunulurken,
kuvvetli şüphede mahkum olabilme halinin ısrarla vurgulanması ve kanunun bunu
başkaca delil elde etme imkanının bulunamamasını aynı anda kullanmasının sebebi
nedir? Cevabı basit, genel itibariyle tutuklama kararı şartlarını
gerçekleştiren suç ve hallerin varlığıdır. Örneğin üst sınırı 2 yıldan fazla
olan veya adli para cezasıyla çarptırılması uygun görülen suçlar için bu
vaziyet dikkate alınamayacaktır. Delilin karartma halinin ortaya çıkabileceği
durumlardaki suçlarda da durum aynı şekilde gerçekleşecektir. Böyle böyle
örnekleri çoğaltmamız mümkün.
***
Ezcümle; bütün
bunları dikkate aldığımız takdirde “İletişimin Tespiti, Dinlenmesi ve Kayda
Alınması” uygulamasının kanunda belirtilen suçlar dışında işlerliğe açık
olabilmesinin mümkün olmadığını rahatlıkla görebilmekteyiz. Bu suçlar ise aynı
maddenin 8. Fıkrasında ise tek tek sınıflandırılmaktadır.
***
İlgili
uygulama nasıl işlerliğe konulur, karar kim tarafından verilir, uygulama
esnasında her şey mi kayda alınır, şüpheli veya şüphelilerin neleri takibe
alınır gibi soruların cevabı ise yine kanunda yalın bir şekilde geçmektedir.
***
Öncelikle;
kararı veren hakimdir, uygulamanın onay kararı ise en geç 24 saat içerisinde
kendisi tarafından verilir. Delillerin karartılması, delil elde edilmesi ve
eğer bir gecikme yaşanacak ve bu yüzden suçu ispat edebilmek zora girecekse
kanun bunu sakınca bulunan haller olarak nitelendirir. Bu durumda da Cumhuriyet
savcısının kararı derhal devreye girer ve iletişim dinlenebilir, kayda
alınabilir hatta sinyal bilgileri ise değerlendirilir. Gecikme bulunan halin
geçmesi halinde ise Cumhuriyet Savcısı konuyu tekrardan hakimin onayına
sunabilir. İlgili hakimin konu hakkında uygulamanın reddi kararı vermesi
halinde Cumhuriyet Savcısı tarafından derhal kaldırılır.
12.05.2025 - 00:13
05.05.2025 - 00:19
28.04.2025 - 00:04
20.04.2025 - 09:00
13.04.2025 - 09:00
06.04.2025 - 09:00
30.03.2025 - 09:00
23.03.2025 - 09:00
16.03.2025 - 09:00
09.03.2025 - 09:00
02.03.2025 - 09:00
23.02.2025 - 09:00
16.02.2025 - 09:00
10.02.2025 - 09:00
02.02.2025 - 09:00
26.01.2025 - 09:00
21.01.2025 - 09:00
05.01.2025 - 09:00
29.12.2024 - 09:00
15.12.2024 - 09:00
08.12.2024 - 09:00
01.12.2024 - 09:00
17.11.2024 - 09:00
10.11.2024 - 09:00
03.11.2024 - 09:00
27.10.2024 - 09:00
20.10.2024 - 09:00
13.10.2024 - 09:00
06.10.2024 - 09:00
29.09.2024 - 09:00
22.09.2024 - 09:00
15.09.2024 - 09:00
08.09.2024 - 09:00
01.09.2024 - 09:00
25.08.2024 - 09:00
20.08.2024 - 09:00
12.08.2024 - 09:00
04.08.2024 - 09:00
28.07.2024 - 09:00
21.07.2024 - 09:00
14.07.2024 - 09:00
07.07.2024 - 09:00
30.06.2024 - 09:00
23.06.2024 - 09:00
19.06.2024 - 09:00
09.06.2024 - 09:00
02.06.2024 - 09:00
19.05.2024 - 09:00
12.05.2024 - 09:00
05.05.2024 - 09:00
28.04.2024 - 09:00
21.04.2024 - 09:00
14.04.2024 - 09:00
10.04.2024 - 09:00
07.04.2024 - 09:00
01.04.2024 - 09:00
24.03.2024 - 09:00
17.03.2024 - 09:00
10.03.2024 - 09:00
03.03.2024 - 09:00
25.02.2024 - 09:00
18.02.2024 - 09:00
12.02.2024 - 09:00
06.02.2024 - 09:00
BİR CEVAP YAZ
E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir