Girdi maliyetlerinin her geçen gün artmasına karşın süt fiyatlarında artış olmaması üreticinin belini büktü. Hayvancılık Kooperatifleri Birliği (HAYKOOP) Başkanı ve Antalya Ticaret Borsası (ATB) Yönetim Kurulu Üyesi Hüseyin Simav, süt hayvancılığının büyük bir krize doğru gittiğini vurguladı.  

BAŞKA ALTERNATİF YOK

Başkan Simav,  “Sütte 2019 yılı kasım ayından bu yana hiç artış olmadı. Süt fiyatı 2 lira 30 kuruş denildi ancak bu fiyat üreticinin eline geçen fiyat değildi. Bu rakam sütün toptan satış fiyatı. Bu fiyatın içerisinde gider olarak hizmet veren kooperatiflerin araçları, soğutma tanklarında kullanılan elektrikler oluyor. Üreticinin eline ise 2 liranın altında bir para geçiyor. Şu anda 50 kg yemin fiyatı yaklaşık 110 lira. Normalde 1 litre sütte 1 buçuk kilogram yem alınması gerekir. Bugün itibariyle süt 3 lira bile olsa üretici bugünkü yem maliyetlerinin altından kalkamaz. Üstelik sadece yem maliyeti değil, veteriner hizmetleri de yükseldi. Öte yandan sağlam bir hayvanın günlük içtiği su 100 litre. Sadece 1 hayvan aylık 3 ton su içer. Bu işin maliyeti her açıdan üreticiye yüzde 60 arttı. Dolayısıyla üretici para kazanamıyor ama garibanın yapacak işi yok. Başka alternatifi yok” diye konuştu.

SÜT BİTTİ İNEK GİTTİ

Yem ham maddesinin yüzde 70’inin ithal olduğunun altını çizen Başkan Hüseyin Simav, sütten kar elde edemeyen üreticinin çözümü ineklerini kesime götürmekte bulduğunu söyleyerek, “Doların bu şekilde artışıyla yılbaşından sonra süt 3 buçuk liraya bile çıksa sıkıntılar bitmeyecek. Çünkü süt fiyatında artış olsa da girdi maliyetlerindeki artış durmayacak. Ümidimiz kalmadı. Yem fiyatının sürekli artmasına karşın çiğ süt fiyatının hiç artmaması üreticiyi çaresiz bıraktı. Üretici zarar ettiği için ineklerini kestiriyor. Onu da kestirebilirlerse tabi. Çünkü mezbahalarda da 3-4 ay sonrasına sıra veriyorlar. Bakanlık kesimin de önünü kapattı. Hayvanın kesilmesi için, veteriner çağıracak, rapor tutulacak, hayvanda bir problem çıkması gerekecek anca öyle kesim yapılacak. Ancak üretici hüsran bir durumda. Dolayısıyla her yolu denemek zorunda kaldı. Elindeki son kozu da hayvanını kestirerek kullanmak istiyor. Başka yol kalmadı, üreticinin yolu kapandı”  ifadelerini kullandı.  

“ETİ DE KAYBEDECEĞİZ”

Sütün para etmemesinden dolayı üreticinin çözüm için ineklerini kesmesi sonucu ilerleyen süreçte et sorununun da gündeme geleceğini belirten HAYKOOP Başkanı Hüseyin Simav, “Sütün para etmemesi, değerinde alınıp satılmaması et sorununu da gündeme getirecek. Sadece sütü değil eti de kaybetmiş olacağız. Etimizde yetersiz hale gelecek. Kesilen ineklerle birlikte hayvan varlığı azaldığı ve doğurganlık yok olduğu için hayvan ithalatı gündeme gelecek, zaten sıkıntılı olan süreç katlanarak büyüyecek” sözlerine yer verdi.

“SÜT SUÇU YOK”

Çiğ sütün fiyatının arttırılmasının enflasyonu etkilemeyeceğini vurgulayan Başkan Simav, marketlerde satılan işlenmiş sütün zamlı fiyattan satılmasına rağmen herhangi bir müdahale yapılmadığına dikkat çekti. Piyasayı marketlerin belirlendiğini üreticinin ise arka plana atıldığını dile getiren Simav, “Bugünkü söylemle deniliyor ki ‘Süt enflasyonu etkilerse yılsonu hedeflerini tutturamayız.’ Ancak zaten süt ürünlerine zam yapıldı. Market fiyatına müdahil edilmiyor. Süt ve et fiyatına müdahale ediliyor. Aslında enflasyonu üreticinin ahırından çıkan süt tetiklemiyor ki marketlerde satılan sütün fiyatı tetikliyor. Sonuçta da çiğ süte ham maddeye zam gelmemiş oluyor ama işlenmiş süt zamlı fiyattan satılmış oluyor. Burada bu fiyatı üreticiden kısmanın ne anlamı var? En zayıf halka üretici olarak görülüyor. Aslında enflasyon çoktan yerini buldu. Sütte suç yok. Süt sanayicisinde de suç yok. İşi götüren, piyasayı belirleyenler zincir marketler” dedi.

“BIÇAK KEMİĞE DAYANDI”

HAYKOOP Başkanı ve ATB Yönetim Kurulu Üyesi Hüseyin Simav, üreticilerin uzun vadeli çözüm arayışı içinde olduklarına değinerek, sunduğu çözüm önerisini şu şekilde anlattı:“Hayvancılık Kooperatifleri Merkez Birliği Türkiye geneli bölge başkanlarıyla yaptığımız değerlendirmelerde bir öneride bulundum. Üreticinin yapacağı bir yol var. Sadece Antalya’da bizim yapmamız bir çözüm olmaz ancak Türkiye genelinde yem alımını durdurmalı, en azından minimuma indirmeliyiz. Hayvanların yaşam payı kadar yem verelim. Diğer yemlerle de destekleyelim. Bunu bilen uzman kişilerle görüşelim. Böylelikle hayvan süt verimini durdurmuş olacak. Çünkü verdiğimiz yem sadece onun yaşamasına yetecek, süt vermeye yetmeyecek. Böylece ortaya süt açığı çıkacak, ardından yem sanayicinin de süt talebi olacak ve süt fiyatı artacak. Bizim uzun vadede yapabileceğimiz en kalıcı çözüm bu olur diye düşünüyorum. Kestirmek çözüm değil. Hayvan kesildikten sonra yerine koyamayız. Son 6-7 aydır bıçak kemiğe dayandı. En güzel çözümün bu olacağını düşünüyorum. Şu anda böyle bir çalışmamız var ama ilerleyen zamanlarda ne olacak hep birlikte göreceğiz”

Fatma ARSLAN