TÜİK, 2022 yılına ilişkin kadın istatistiklerini açıkladı. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre, 2022 yılında kadın nüfus 42 milyon 575 bin 441 kişi, erkek nüfus 42 milyon 704 bin 112 kişi oldu. Toplam nüfusun yüzde 49,9'unu kadınlar, yüzde 50,1'ini ise erkekler oluşturdu. Kadınlar ile erkekler arasındaki oransal denge, kadınların daha uzun yaşaması nedeniyle, 60 ve daha yukarı yaş grubundan itibaren kadınların lehine değişti. Kadın nüfusun oranı, 60-74 yaş grubunda yüzde 52,2 iken 90 ve üzeri yaş grubunda yüzde 72,4 oldu.

Ulusal Eğitim İstatistikleri Veri Tabanı sonuçlarına göre, 2008 yılında en az bir eğitim düzeyini tamamlayan 25 ve daha yukarı yaştaki kadınların oranı yüzde 72,6, erkeklerin oranı yüzde 89,8 iken bu oran 2021 yılında ise kadınlarda yüzde 87,3, erkeklerde yüzde 97,1 oldu. 2008 yılında yükseköğretim mezunu olan 25 ve daha yukarı yaştaki kadınların oranı yüzde 7,6, erkeklerin oranı yüzde 12,1 iken bu oran 2021 yılında kadınlarda yüzde 20,9, erkeklerde ise yüzde 25,1 oldu.

ÜNİVERSİTE MEZUNU KADINLARIN İŞGÜCÜNE KATILIM ORANI YÜZDE 67,6

Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre, 2021 yılında kadınların işgücüne katılma oranı yüzde 32,8, erkeklerde ise yüzde 70,3 oldu. Eğitim durumuna göre incelendiğinde, kadınların eğitim seviyesi yükseldikçe işgücüne daha fazla katıldıkları görüldü. Okuryazar olmayan kadınların işgücüne katılma oranı yüzde 12,8, lise altı eğitimli kadınların işgücüne katılma oranı yüzde 25,3, lise mezunu kadınların işgücüne katılma oranı yüzde 32,5, mesleki veya teknik lise mezunu kadınların işgücüne katılma oranı yüzde 38,5 iken yükseköğretim mezunu kadınların işgücüne katılma oranı yüzde 67,6 oldu. 2021 yılında en yüksek kadın istihdam oranı yüzde 36,8 ile TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) bölgesinde gerçekleşti. Bu bölgeyi yüzde 35,6 ile TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop), yüzde 33,8 ile TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) izledi. En düşük kadın istihdam oranı ise yüzde 14,5 ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) bölgesinde gerçekleşti. Bu bölgeyi yüzde 15,9 ile TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır), yüzde 19,6 ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) izledi.

KADIN BÜYÜKELÇİ, MİLLETVEKİLİ, PROFESÖR VE YÖNETİCİ ORANLARI

Dışişleri Bakanlığı verilerine göre, kadın büyükelçi oranı 2011 yılında yüzde 11,9 iken 2022 yılında yüzde 27,2 oldu. Türkiye Büyük Millet Meclisi verilerine göre, 2022 yılsonu itibarıyla 579 milletvekili içerisinde kadın milletvekili sayısı 100, erkek milletvekili sayısı ise 479 oldu. Meclis'e giren kadın milletvekili oranı, 2007 yılında yüzde 9,1 iken 2022 yılında yüzde 17,3 oldu. Yükseköğretim istatistiklerine göre, yükseköğretimde görevli profesörler içinde kadın profesör oranı 2010-2011 öğretim yılında yüzde 27,6 iken 2021-2022 öğretim yılında yüzde 33,2 oldu. 2021-2022 öğretim yılında doçent kadrosunda görev yapan kadın oranı yüzde 40,2, öğretim görevlisi kadrosunda görev yapan kadın oranı yüzde 50,8 oldu. Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre, şirketlerde üst düzey ve orta kademe yönetici pozisyonundaki kadın oranı 2012 yılında yüzde 14,4 iken 2021 yılında yüzde 20,7 oldu.

ADNKS sonuçlarına göre, resmi evliliklerde eşler arasındaki eğitim farkı incelendiğinde, 2021 yılında kadınların yüzde 39,4'ü kendilerinden daha yüksek eğitimli erkeklerle evli. Eşlerinden daha yüksek eğitimli olan kadınların oranı yüzde 15,9, eğitim seviyeleri aynı olan eşlerin oranı ise yüzde 42,8.

Aile yapısı araştırması sonuçlarına göre, 2021 yılında hanedeki ev işlerinin genellikle kim tarafından yapıldığı incelendiğinde, evin badana, boyası hariç tüm işler genellikle bir hanehalkı ferdi tarafından üstlenildi. Hanehalkı ferdi tarafından yapılan ev işleri cinsiyete göre incelendiğinde, ev işlerini genellikle kadınlar üstlendi. Kadınlar en fazla yüzde 94,4 ile çocuk bakımı, yüzde 85,6 ile çamaşır ve bulaşık yıkama (makineyle bile olsa), yüzde 85,4 ile yemek yapma ve evin günlük toplanması ve temizlenmesi işlerini üstlendi. Erkekler en fazla yüzde 74,1 ile aylık faturaların ödenmesi, yüzde 65,2 ile küçük bakım, onarım, tamir işlerini üstlendi.

İNTERNET KULLANAN KADINLARIN ORANI YÜZDE 80,9

Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre, 2022 yılında 16-74 yaş grubundaki bireylerin İnternet kullanım oranı yüzde 85 oldu. Bu oran kadınlarda yüzde 80,9, erkeklerde yüzde 89,1 oldu. İnternet üzerinden kişisel kullanım amacıyla mal veya hizmet siparişi veren ya da satın alan 16-74 yaş grubundaki bireylerin oranı, 2021 Nisan ayı ile 2022 Mart ayını kapsayan 12 aylık dönemde yüzde 46,2 oldu. Cinsiyete göre internet üzerinden mal veya hizmet siparişi verme ya da satın alma oranı, kadınlarda yüzde 42,7, erkeklerde yüzde 49,7 oldu.

Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına göre, 2022 yılında, yaşadıkları çevrede gece yalnız yürürken kendilerini güvensiz hissedenlerin oranı yüzde 21,8. Bu oran kadınlarda yüzde 30,4, erkeklerde yüzde 13 oldu. Kadınların yüzde 51,1'i, erkeklerin ise yüzde 71,9'u yaşadıkları çevrede kendilerini güvende hissetti. Evde yalnız otururken kendilerini güvensiz hissedenlerin oranı 2022 yılında yüzde 5 iken bu oran kadınlarda yüzde 6,8, erkeklerde yüzde 3,2 oldu. Kadınların yüzde 80,5'i, erkeklerin ise yüzde 88,2'si evde yalnız otururken kendilerini güvende hissetti.

DHA