YILLIK İZİN HESABINDA ‘CUMARTESİ’ GÜNLERİ

İşverenler ve işçiler açısından cumartesi günü çalışması için, hukuki olarak nasıl bir yol izleneceği hususunda tam bir belirsizlik mevcuttur.

İşverenlerin cumartesi günleri işçileri çalıştırıp çalıştırmayacakları, keza işçiler içinde cumartesi günü çalışıp çalışmayacakları hususunda, tam bir bilgiye sahip olmadıkları görülmektedir.

Keza iş davalarında da cumartesi günlerinin çalışma günü olup olmadığı konusunda tereddütlerin olması sebebiyle fazla mesai, yıllık izinler ve diğer durumlarda nasıl bir yol izleneceği konusunda belirsizlikler bulunmaktadır.       

Bu konuda, Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 2.3.2001 tarihli 2021/897 E, 2021/5272 K. sayılı kararı ile Cumartesi gününün izinden düşülmesi gerektiği yönünde hükmü bulunmaktadır.

Toplu iş sözleşmesi ile pazartesi, salı, çarşamba, perşembe ve cuma gününün çalışma günü sayılması, cumartesi günü için "cumartesi günü işçiler dinlendirilir." ibaresinin eklenmesi, pazar gününün açıkça hafta tatili olarak düzenlenmesi yoluna gidildiği görülmektedir.

Toplu iş sözleşmesinde yer alan "cumartesi günü işçiler dinlendirilir." ifadesi ile kanunda bulunduğu düşünülen boşluktan işveren lehine faydalanılmaya çalışıldığı gibi bir durumun ortaya çıktığı görülmektedir.

Oysa ki 4857 sayılı İş Kanunu’nun 46’ncı maddesinin birinci fıkrası “Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63 üncü maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmi dört saat dinlenme (hafta tatili) verilir” hükmünü amir olup söz konusu ifade ile dinlenme kavramının hafta tatiline eş tutulduğu görülmektedir.

Dolayısıyla bu madde hükmüne göre dinlenme ve hafta tatili aynı anlama geldiğinden toplu iş sözleşmesinde kullanılan “Cumartesi günü işçiler dinlendirilir” ifadesinde yer alan dinlenme sözcüğü hafta tatili anlamına gelmektedir.

Bu durumda toplu iş sözleşmesi ile belirlenen hafta tatili günleri cumartesi ve pazar günleri olmaktadır.

 İş Kanunu’nun 56’ncı maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz.” hükmü gereğince de cumartesi günlerinin de yıllık izinden düşülmemesi gerektiği açıktır.

İş Kanunu’nun 63 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırk beş saattir.

Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır” ifadesinin aşağıdaki şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir.