Yerli ve milli menenjit aşısı için büyük adım
İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi (İBG) liderliğinde, Bilkent ve Hacettepe üniversitelerinden araştırmacılar, yüksek koruyuculuğa sahip ve uygun fiyatlı menenjit aşısı için yeni nesil yöntem geliştirdi.
Türk bilim insanlarının menenjit aşısı için hayvan deneyleri
üzerinde yaptıkları araştırmanın sonuçları, "International
Immunology" dergisinde yayımlanarak bilim dünyasına duyurulurken,
araştırmacılar, klinik aşamaya geçerek çalışmalarını insan deneyleri ile sürdürecek.
İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi araştırmacılarından Prof. Dr.
İhsan Gürsel, açıklamasında, aşı geliştirme çalışmalarının, TÜBİTAK 1004
Mükemmeliyet Merkezi Destek Programı kapsamında olduğunu ve Korunma ve Tedavi
Ulusal Platformu (KORTUP) konsorsiyumuyla yürütüldüğünü kaydetti.
Konsorsiyum içinde değişik üniversitelerden geniş katılımlı
bilim insanlarıyla ortak çalışmalar yürüterek yaklaşık 8 değişik aşı üretimini
yerli ve milli şekilde üretmeyi hedeflediklerini bildiren Gürsel, "Şu anda
ilk ürün adayımız, menenjit aşısı oldu." dedi.
Menenjit aşısının hem çocuklara hem de değişik risklere
karşı yetişkinlere uygulandığını ve bu nedenle dünyada da aranan bir ürün
olduğunu vurgulayan Gürsel, "Menenjit hala önemli bir halk sağlığı sorunu
olduğundan menenjit aşıları, acil ihtiyaç haline geldi." diye konuştu.
Yaygın etkili ve uygun fiyatlı bir aşı geliştirme hedefiyle
AR-GE çalışmalarına başladıklarını belirten Gürsel, şunları söyledi:
"Uzun süredir menenjit bakterisine karşı koruyuculuk
sağlaması için yaklaşık 20 kişilik araştırmacı ekibimizle çalışmalar
yürütüyoruz. O nedenle her tür menenjit bakterisine karşı tek tip aşıyla yüksek
koruyuculuk sağladık. Dolayısıyla mevcut aşılardan daha geniş bir kapsayıcılık
elde ettik. Menenjit bakterisinin değişik varyantlarına karşı da koruyuculuk
sağladığını ortaya koyduk. Farklı tekniklerle zenginleştirdiğimiz yeni nesil
aşının güçlü bir immünolojik antikor yanıtı oluşturduğunu ve koruyucu
etkinliğini hayvan deneylerimizde gösterdik. Çalışmamızın önemi bu."
ULUSLARARASI
MAKALEYLE KORUMA POTANSİYELİ İSPATLANDI
Prof. Dr. Gürsel, AR-GE çalışma sonuçlarına dair makalenin
"International Immunology" dergisinde yayımlanıp, bilim dünyasına
duyurulduğunu belirterek, şöyle devam etti:
"Makalemizde, hastalık yapıcı menenjit serotipleri olan
A, B, W, X ve Y'ye karşı küresel etkili ve ekonomik bir koruma potansiyelinin
sağlandığını ispatladık. Mevcut ticari menenjit aşılarına kıyasla, antikor
yanıtları önemli ölçüde daha yüksek çıktı. Aşının, özellikle riskli bölgelerde
mevcut menenjit aşılarına alternatif veya tamamlayıcı bir çözüm olarak hizmet
etme potansiyeli bulunuyor."
Bundan sonraki süreçte laboratuvar ortamında toksik
analizlerin yapılacağını ve daha sonra sanayiden ortaklarla iyi üretim
koşullarında klinikte çalışacaklarını belirten Gürsel, "Daha sonra
ürünümüz ortaya çıkacak. Bunun için önümüzde ortalama 3-4 yıllık bir süreç
var." dedi.
"DİĞER
HASTALIKLARA KARŞI AŞI GELİŞTİRMEK İÇİN YOL GÖSTERİCİ OLACAK"
Bu çalışmanın menenjit aşısı geliştirme alanında önemli bir
ilerlemeyi temsil ettiğini belirten Prof. Dr. Gürsel, şunları kaydetti:
"Araştırmanın bulguları, sadece menenjit hastalığını
önlemekle kalmayıp, düşük gelirli ülkelerde sık görülen diğer bulaşıcı
hastalıklara karşı maliyeti düşük aşıların geliştirilmesine de yol gösterebilir
nitelikte. Yenilikçi aşı tasarım stratejileri ve adjuvan (koruyucu,
destekleyici tedaviler) teknolojileriyle desteklenen ikili bakteriler
tarafından salınan dış membran kesecikler (OMV) tabanlı aşı, küresel aşı
erişimini genişletme ve uygun maliyetli olarak halka ulaştırma konusunda umut
vadediyor. Çalışmayı yürüten araştırmacılar olarak dünya genelinde bulaşıcı
hastalıklarla mücadele etmek için güvenli, etkili ve erişilebilir aşılar geliştirme
çabalarımız sürecek."
Prof. Dr. Gürsel, yaptıkları çalışmanın küresel aşı
erişiminin genişletilmesi ve uygun maliyetli olarak halka ulaştırılması
konusunda işbirliğine açık olduklarını sözlerine ekledi.
İZMİR BİYOTIP VE
GENOM MERKEZİ
2014'te kurulan, 2018 yılında 6550 sayılı Kanun kapsamında
Türkiye'nin ilk Tematik Araştırma Merkezi olarak fiilen faaliyete geçen İzmir
Biyotıp ve Genom Merkezi, Türkiye'nin bilimsel ilerlemeye olan bağlılığının bir
örneği olarak gösteriliyor.
IBG, biyotıp ve genom bilimlerine adanmış öncü bir kurum
olarak bilim, teknoloji ve inovasyonda bölgesel bir mükemmeliyet merkezi olma
vizyonunu taşıyor.
IBG'nin misyonunun merkezinde, biyotıp ve genom bilimleri
alanlarında bilimsel ilerleme ve endüstriyel inovasyonu teşvik etme taahhüdü
yer alıyor.
Temel ve dönüşümsel araştırma, teknolojik araştırma ve
endüstriyel AR-GE'yi kapsayan kapsamlı bir dizi araştırma programına sahip olan
IBG, 30 dinamik araştırma programına ev sahipliği yapıyor.
AA