YABANCI İŞÇİ ÇALIŞTIRMAK İÇİN ÇALIŞMA İZNİ DETAYLARI
Akdeniz Bölgesi’nin turizm bölgesi
olması sebebiyle, gerek otellerde gerekse diğer işyerleri ile ev, villa gibi
ikamet amaçlı kullanılan yerlerde sıklıkla yabancı işçi çalıştırılmaktadır.
Yabancı işçi kullanmak
suretiyle yapılmak istenen, ev hizmetleri, bakıcı, temizlik, yemek, bahçe
bakımı, ütü, çamaşır gibi gündelik işler ile çocuk, yaşlı yahut engelli gibi
bakıma ihtiyacı olan kişilerin bakım işlerinin yabancı işçilerle yapılmasının
istenmesi halinde yabancı işçiler için, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan
çalışma izni alınması gerekmektedir.
Türkiye de uzun yıllardır çok
sayıda yabancı çalışanın ev hizmetleri gibi bazı hizmetlerde yabancı işçi
çalıştırıldığı bilinmektedir.
Yabancı uyruklu kişilerin
Türkiye'de ev hizmetlerinde çalışabilmesi için öncelikle Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı’ndan çalışma ve ikamet hakkı veren çalışma izin belgesinin
alınması ve çalışma izninin alınmasından sonra belirtilen adreste çalıştırmaya
başlanması gerekmektedir.
Yabancı işçiler için çalışma izni
belgesi ya da muafiyet belgesi olmaksızın çalışan yabancı uyruklu kişiler ve
işverenleri için yüksek miktarda idari para cezası ve Türkiye’ye giriş yasağı
ile cezalandırılacaklarının bilinmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, Türkiye'de bulunan
yabancıların çalışma izni ya da muafiyet belgesi almalarını müteakip çalışmaya
başlaması gerekmektedir.
Daha evvel birçok dalda çalışma
izni verilir iken, bugün itibari ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
uygulamasında sadece çocuk bakımı, yaşlı ve hasta bakımı için çalışma izni
verilmesi söz konusudur.
Diğer çalışma alanları olan ev
hizmetlerinde temizlikçi ve hizmetçi için yabancı işçilere çalışma izni
verilmesi uygulaması, Türk vatandaşlarımız için çalışma alanlarının daralmaması
için askıya alınmıştır.
Yabancı çalışanlar için ev hizmetlerinde
çalıştırılacak yabancılar için en az asgari ücret verilmesi, belirlenen adreste
çalışması ve SGK bildirimlerinin yapılarak primlerinin ödenmesi gerekmektedir.
Çalışma izni müracaatı;
Türkiye’de çalışmak için çalışma
izni almak isteyen yabancı ülke vatandaşları yurt içinde Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı'na yurt dışında ise vatandaşı oldukları ya da yasal olarak
yaşadıkları ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti büyükelçilikleri veya
başkonsolosluklarına başvuru yaparak, çalışmayı düşündükleri kişi veya firmalar
vasıtasıyla çalışma izni müracaatı yapabilirler. Kısaca belirtmek gerekir ise başvurular
yabancıyı çalıştırmak isteyen işverenlikçe yapılır.
Yabancılar için çalışma izni
başvuruları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının ilgili birimine internet
ortamında online olarak yapılabilmektedir. Yabancı işçiler için yapılacak
Başvurular için elektronik imza alınması ve kullanılması gerekmektedir.
BAŞVURU TÜRLERİ
Yurt İçinde Başvuru Yapabilmek İçin: Ülkemizde bulunan ve en
az altı (6) ay süreli geçerli ikamet tezkeresi sahibi olan yabancılar için
başvuru yapabilme imkanı bulunmaktadır. Bu durumda bulunan yabancı işçiler için
99 ile başlayan T.C. Yabancı Kimlik Numarasına sahip olması gerekmektedir.
Yurt Dışından Başvuru Yapabilmek İçin: Yabancının işçinin ikamet
tezkeresi olmadığı durumda, vatandaşı bulunduğu ülkedeki T.C. dış
temsilciliğine giderek çalışma vizesi başvurusunda bulunur. Oradan kendisine verilecek olan 16 haneli referans numarasına
sahiptir.
Uzatma Başvurusu: Mevcut çalışma izninin bittiği tarihten
geriye doğru en fazla iki aylık sürede olmak kaydıyla, izin süresi sona ermeden
uzatma başvurusunda bulunulması gerekmektedir.
Bir yıllık kanuni çalışma
süresinden sonra, 6735 sayılı Kanun'un 7'nci maddesine göre yapılacak uzatma
başvurusunun olumlu değerlendirilmesi hâlinde aynı işverene bağlı olarak ilk
uzatma başvurusunda en çok iki yıl, sonraki uzatma başvurularında ise en çok üç
yıla kadar çalışma izni verilebilir.
Farklı bir işveren yanında
çalışmak üzere yapılan başvurular ilk başvuru usul ve esaslarına tabi olarak
değerlendirilir.
Geçici Koruma Sağlanan Yabancılar İçin Çalışma İzni Başvurusu: Ülkemizde
geçici koruma altında bulunan Suriye uyruklu yabancılar için yapılır. Yabancı
Geçici Koruma İkamet Tezkeresine sahiptir.
Uluslararası Koruma Sağlanan Yabancılar İçin Çalışma İzin
Başvurusu: Ülkemizde Uluslararası Koruma altında bulunan ve
Uluslararası Koruma Başvurusu Sahibi olan yabancılar için yapılır. Yabancı
Uluslararası Koruma İkamet Tezkeresine sahiptir.
Başvuru tarihi itibariyle
yürürlükte bulunan asgari ücret tutarı dikkate alınmak suretiyle yabancıya
ödenecek ücretin en az; Üst düzey yöneticiler ve pilotlar için asgari ücretin
6,5 katı, birim veya şube müdürleri ile mühendis ve mimarlar için asgari
ücretin 4 katı, uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerde çalışacaklar ile
öğretmenler için asgari ücretin 3 katı, ev hizmetlerinde çalıştırılacak
yabancılar için en az asgari ücret, diğer mesleklerde çalışacak yabancılar için
asgari ücretin 1,5 katı, turizm-animasyon organizasyon firmalarında akrobat ve
benzeri unvanlarda çalışacak yabancılar ile masör, masöz ve SPA terapisti gibi
işlerde çalışacak yabancılar için asgari ücretin 2 katı olması gerekmektedir.