Uzaydaki ‘Extremophyte’ deneyinin sonuçları belli oldu
Ege Üniversitesi, astronot Alper Gezeravcı'nın Tuz Gölü'nde endemik olarak yetişen ‘Schrenkiella parvula’ bitkisine ilişkin uzayda yaptığı deneyin sonuçlarını paylaştı.
Üniversiteden yapılan açıklamada, Gezeravcı'nın uzay
ortamında gerçekleştirdiği 13 deneyden birinin, yürütücülüğünü EÜ Fen Fakültesi
Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Rengin Özgür Uzilday'ın yaptığı Doç. Dr.
Barış Uzilday ile Prof. Dr. İsmail Türkan'ın araştırmacı olarak katıldığı
"Schrenkiella Parvulanın Tuz Stresine Verdiği Yanıtların Uzay Ortamında
Araştırılması-Extremophyte" isimli deney olduğu hatırlatıldı.
Yüksek tuzlu ortamlara dirençli bitkinin, çok zayıf yer
çekiminde yüksek tuzluluğa karşı gösterdiği toleransı sürdürüp
sürdüremeyeceğine ilişkin yapılan deney süresince, bitkinin fotoğraflarının,
proje ekibine günlük olarak ulaştırıldığı kaydedildi.
MARS'I ISLAH
EDEBİLMEYİ SAĞLAYACAK ÖNCÜ ÖZELLİKLERE SAHİP
Açıklamada görüşlerine yer verilen Doç. Dr. Barış Uzilday,
şu bilgileri verdi:
"Deneyin ikinci ve üçüncü günde bitkilerin
çimlendiklerini gözlemledik. Bu, bizim için çok önemliydi. Beklediğimiz büyüme
seviyesine ulaştıklarını ancak bitkilerin yaprak ve gövde şekillerinin mikro
yer çekimi ile farklılık gösterdiğini gördük. Schrenkiella parvula bitkisi Tuz
Gölü etrafında yüksek tuza, ağır metallere, düşük ve yüksek sıcaklığa
toleranslı, zorlu şartlara adapte olabilen bir bitki. Mars gibi, insanların
ileride gitmeyi ve tarım yapmayı amaçladığı yerlerde orayı ıslah edebilmeyi
sağlayacak öncü özelliklere sahip."
Deney sürecinin devam ettiğini aktaran Doç. Dr. Uzilday,
şunları kaydetti:
"Bitkiler, deney sonunda astronotumuz Alper Gezeravcı
tarafından hasat edildi. Bir solüsyon ile metabolik süreç tamamen durduruldu.
Daha sonra Uluslararası Uzay İstasyonunda -80 santigrat derecede derin
dondurucuya aktarıldı. Aynı sıcaklıkta kapsül içinde dünyaya getirildi. Oradan
da ülkemize gelecek. Bunu takiben biz burada hem bitkilerin büyüme performansı
hem de yeni nesil RNA dizilime yöntemi ile hangi genler aktifleşmiş, mikro yer
çekimi altında bitki tuza nasıl yanıt vermiş bunları araştırmaya çalışacağız."
REKTÖRDEN KUTLAMA
EÜ Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak da uzay görevini
tamamlayan Gezeravcı ile bilim insanlarını tebrik etti.
Türkiye'nin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın
liderliğinde başlatılan Milli Teknoloji Hamlesi ve Türkiye Yüzyılı vizyonu
kapsamında önemli projeleri gerçeğe dönüştürdüğünü aktaran Budak, şunları
kaydetti:
"Türk milletinin gurur kaynağı olan Gezeravcı, insanlı ilk uzay görevine ve Türk uzay bilim misyonuna imza atarak, ülkemiz tarihinde yeni bir sayfa açılmasına öncülük etti. Gezeravcı, 21 gün süren görev boyunca Türk bilim insanları tarafından hazırlanan 13 bilimsel deney gerçekleştirdi. Ege Üniversitesi olarak ülkemize örnek olan bilim ve teknoloji öncelikli ekosistemimizi daha da güçlendirip, bilim ve teknolojide en ileri seviyeyi yakalamak, Türkiye Yüzyıl'ını Türk bilim yüzyılı yapmak için daha çok çalışacağız."
AA