Ülkeler 'uzay kaşifliği'nde birbiriyle yarışıyor
ABD'den Japonya'ya, dünyadaki pek çok ülke uzayı keşfetmek için birbirleriyle yarışırken, sayısız yeni keşfi ortaya çıkarıyor. 21'inci yüzyılda ABD, Japonya, Rusya ve Hindistan gibi çeşitli ülkelerin uzay projeleri hem iddialarıyla hem de başarılarıyla öne çıkıyor.
ABD Havacılık ve Uzay Ajansının (NASA), şubat ortasında
yapılması planlanan Intuitive Machines'in IM-1 fırlatışı, iniş-yüzey
etkileşimleri, uzay havası/ay yüzeyi etkileşimleri, radyo astronomi, hassas
iniş teknolojileri ve gelecekteki otonom navigasyon teknolojileri için bir
iletişim ve navigasyon düğümüne odaklanacak altı NASA yükü taşıyacak.
Jüpiter'in uydularından Europa'ya ekimde gönderilecek
Clipper aracının, yaşanabilecek koşullar olup olmadığını araştıracağı" The
Europa Clipper mission" misyonunun Ekim 2024'te fırlatılması planlanırken,
Jüpiterin yörüngesine Nisan 2030’da yerleşeceği tahmin ediliyor.
Bilim insanlarınca sıvı su içerdiği tahmin edilen Europa
uydusu, Clipper tarafından yaklaşık 50 kez incelenecek.
Bilim insanları, incelemenin ardından uydunun yaşama uygun olup
olmadığını değerlendirecek.
Griffin Mission 1'deki Volatiles Investigating Polar
Exploration Rover (VIPER), Kasım 2024'te 100 gün sürecek bir görev boyunca
Ay'ın güney kutup bölgesindeki regolitte su buzu ve diğer uçucu maddeleri
araması planlanıyor.
Ay'daki suyun kökeni ve dağılımı hakkında bilgi edinmek ve
gelecekteki insan keşifleri için Ay'ın kaynaklarının nasıl toplanacağını
belirlemeye yardımcı olacak misyon, aşırı düşük sıcaklıklarda ve engebeli
arazide operasyonların nasıl sürdürüleceğini göstermesinin yanı sıra güç
üretimi ve depolama teknolojileri için bir tanıtım görevi olacak.
VIPER, NASA'nın fırlatma ve iniş aracını sağlayan ticari bir
ortakla sözleşme yaptığı “NASA's Commercial Lunar Payload Services (CLPS)”
Ticari Ay Yükü Hizmetleri (CLPS) girişiminin bir parçası olacak.
Kennedy Uzay Merkezi'nin doğusunda bulunan CapeCanaveral
Üssü'nden yapılacak fırlatma sonrası başlayacak Intuitive Machines 2 veya IM-2
(TO PRIME-1) görevinin amacı; yerinde kaynak kullanımının (ISRU) fizibilitesini
göstermek ve yer altı örneklerinin uçucu içeriğini ölçmek için Ay'ın güney
kutbu yakınına bir matkap ve kütle spektrometresi indirme olarak belirlendi.
Görevin 2024'te SpaceX şirketine ait bir Falcon 9 ile
fırlatılması planlanıyor.
ÇİN
Çin'e ait Ay'ın karanlık yüzünde yüzeyden kaya ve toprak
örnekleri toplayan keşif aracı Chang'e 6’nın topladığı örneklerle 2024'te
fırlatılması ve Dünya'ya dönmesi bekleniyor.
Chang'e 5'in yedeği olarak tasarlanan Chang'e 6’nın ana
görev süresinin 53 gün olması planlanıyor.
AVRUPA UZAY AJANSI
Avrupa Uzay Ajansı (ESA), “Hera” adını verdiği araştırma
görevi kapsamında Ekim 2024’te Juventas ve APEX küp uydularını Didymos b
asteroidine göndererek etki değerlendirmesi yapacak.
"Dünya’ya en yakın gök taşları" olarak bilinen
Didymos asteroidleri 100 yıldan önce Dünya’ya yaklaşması beklenmese de test,
gezegen savunması amacıyla asteroidlerin yönlerinin değiştirilmesi fikrinin
uygulanmasını gösterecek.
Hera’nın, Didymos asteroid sistemine Aralık 2026’da ulaşması
planlanıyor.
JAPONYA HAVACILIK VE
UZAY ARAŞTIRMA AJANSI
"Moon Sniper" takma isimli "Ay'ı Araştırmak
için Akıllı İniş Aracı (SLIM)" 20 Ocak’ta Ay'a başarılı şekilde iniş
yapmıştı.
SLIM aracının Ay’a inişi ile Japonya, Sovyetler Birliği,
ABD, Çin ve Hindistan'dan sonra Ay'a iniş yapma başarısını gösteren 5. ülke
olmuştu. SLIM'i taşıyan H2A roketi, 2023 Eylül sonunda Tanegaşima Uzay Merkezi'nden
uzaya fırlatılmıştı.
Aracın, taşıdığı küre şeklinde ve tenis topundan biraz daha
büyük bir sonda vasıtasıyla Ay yüzeyinde hareket edebilmesi hedefleniyor.
HİNDİSTAN UZAY
ARAŞTIRMA AJANSI
Gaganyaan projesi, 2025'te 3 kişilik bir mürettebatın 3
günlük görev için 400 kilometrelik bir yörüngeye fırlatılması ve Hindistan
deniz sularına iniş yaparak güvenli şekilde dünyaya geri getirilmesi yoluyla
insanlı uzay uçuşu kabiliyetinin gösterilmesini ön görüyor.
Gaganyaan görevi kapsamında mürettebatı güvenli şekilde
uzaya taşıyacak insana uygun fırlatma aracı, mürettebata uzayda dünya benzeri bir
ortam sağlayacak Yaşam Destek Sistemi, mürettebatın acil kaçış imkanı ve
mürettebatın eğitimi, kurtarılması ve rehabilitasyonu için gelişen mürettebat
yönetimi unsurları dahil olmak üzere birçok kritik teknolojinin geliştirilmesi
planlanmakta.
RUSYA FEDERAL UZAY
AJANSI
Kazakistan'daki Baikonur kozmodromundan 13 Mart 2024'te
başlayacak "MS-25 Soyuz" misyonu kapsamında, Rus kozmonotu Oleg
Novitsky, katılımcı (Uchastnik Komicheskogo Polyota) Belaruslu Uçuş görevlisi
Marina Vasilevskaya ve NASA astronotu, uçuş mühendisi Tracy Caldwell-Dyson
Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) gidecek.
Katılımcılarca yerçekimsiz ortamda çeşitli araştırmalar
yapılması planlanıyor.
Novitsky ve Vasilevskaya 12 gün boyunca ISS'de kalacak ve
daha sonra Eylül 2023'te Uluslararası Uzay istasyonuna giden Soyuz MS-24
gemisiyle Dünya'ya dönecek.
Tracy Caldwell-Dyson ise sonbaharda kozmonot Oleg Kononenko
ve Nikolai Chub ile Soyuz MS-25 gemisinde Dünya'ya dönecek.
TÜRKİYE UZAY AJANSI
"Türkiye'nin ilk astronotu" olarak tarihe geçen
Alper Gezeravcı’nın da içinde bulunduğu Ax-3 mürettebatını, Crew Dragon uzay
aracıyla ISS'ye taşıyan SpaceX Falcon 9 roketi, 19 Ocak’ta NASA'nın Florida'da
bulunan Kennedy Uzay Merkezi'ndeki fırlatma kompleksi 39A'dan fırlatılmıştı.
Gezeravcı ve ekibi an itibarıyla ISS içerisinde çeşitli
deneyler düzenleyerek araştırmalarına devam ediyor.
AA