Türkiye’nin ‘uzay otobanı’ yeni uydular ve Ay’a sert inişle hareketlenecek
TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, İMECE-1 uydusunun ardından İMECE-2 ve 3'e odaklandıklarını belirterek, “Türkiye de artık sadece uydusunu yapan değil, takım uydusunu yapan bir ülke olacak. Haberleşme uydumuzu 2024'te fırlatacağız ve takibinde de Ay'a sert iniş misyonumuzu gerçekleştirmek üzere 2026'da uzaya yolculuk devam edecek” dedi.
TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, "Türkiye Yüzyılı"nın ilk yılında
gözlerini uzaya çevirdiklerini söyledi.
Milli Uzay Programı'nın 10 başlığından birinin
"Türkiye'nin ilk astronotunun uzaya gönderilmesi" olduğunu dile
getiren Mandal, "Türkiye'nin ilk astronotu Alper Gezeravcı'nın uzaya
gitmesine toplumumuzun gösterdiği ilgi ve beklentilerin yüksek düzeyde olduğunu
görmek mutluluk ve sorumluluk verdi" diye konuştu.
Mandal, Gezeravcı'nın Uluslararası Uzay İstasyonu'nda 13
bilimsel deney gerçekleştireceğini, uzay misyonunun "bilim misyonu
projesi" olduğunu belirtti.
Yapılacak deneylerin ülke adına önemli olduğunu vurgulayan
Mandal, "13 deneyin sonuçlarını heyecanla bekliyoruz. Bunun öncesinde
2023'te İMECE uydumuzu fırlattık. Bunun devamında yine iki önemli misyon
gelecek. Bunlardan bir tanesi Türksat 6A projemiz. Haberleşme uydumuzu 2024'te
fırlatacağız ve takibinde de Ay'a sert iniş misyonumuzu gerçekleştirmek üzere
2026'da uzaya yolculuk devam edecek" ifadesini kullandı.
GÖZLER YENİ
"İMECE"LERDE
Mandal, geleceğe uzay odaklı baktıklarını belirterek,
"Türkiye'nin uzay otobanı"na ilişkin yeni projeleri anlattı.
2024 Yılı Yatırım Programı'na dikkati çeken Mandal,
programda İMECE-2 ve İMECE-3 projeleri için 2,8 milyar lira bütçe ayrıldığını
dile getirdi. Mandal, şunları söyledi:
"İMECE uydumuz, İMECE-1 olacak. İMECE-2 ve İMECE-3 ile
2027'ye gelindiğinde 3 uydumuz eş zamanlı çalışacak. Artık istediğimiz yerden,
istediğimiz zaman görüntü alabileceğiz. Devletimiz 'Görüntülü uydum var'
demedi, iki İMECE uydusunu yatırım programına dahil ederek bütçesine koydu.
2024'ten itibaren çalışmalar devam edecek. Araştırmacılarımız için önemli bir
motivasyon. İMECE uydumuzda optik kamera çapı 99 santimdi. Şimdi 50 santim
olacak. Çözünürlüğü yüksek optik kameralar üreteceğiz İMECE-2 ve İMECE-3'te. Bu
şekilde takım uydularımız olacak. Türkiye de İMECE-2 ve İMECE-3 ile artık
sadece uydusunu yapan değil, takım uydusunu yapan bir ülke olacak."
Mandal, Türkiye'nin tasarımından geliştirilmesine kadar tüm
bileşenleriyle ürettiği İMECE'nin yapımının 7 yıl sürdüğünü, İMECE-2 ve
İMECE-3'ün yapımının 4 yıl süreceğini bildirdi.
Türkiye'nin 4 yıl içinde 2 uydu yapacağını vurgulayan
Mandal, "Türkiye, uydu satabilen bir ülke haline gelecek. Türkiye o
aşamaya geliyor. Artık İMECE-2 ve İMECE-3 yolda. Gözümüz hep uzayda ve
gökte." dedi.
İMECE'nin en kritik parçalarından optik kameranın başka bir
ülkeye de transfer edileceğini söyleyen Mandal, şöyle konuştu:
"Yani uzay teknolojisinde kendi ihtiyacımızın dışında
üreterek ihraç ediyoruz. Ayrıca biz kendi savunma sanayimiz için çip üretebilen
bir ülkeyiz ama şu an sivil sektörlerde çip üretme konusunda üretim
altyapımızın geliştirilmesine yönelik bir ülkeyle işbirliğine gidildi ve şu an
Türkiye'de artık sadece savunma sanayisi için değil, çok daha farklı kullanım
alanları olan, sivil alan olan teknolojiler için işbirliği yapıyoruz."
TÜBİTAK, 2023'TE 6,3
MİLYAR LİRA DESTEK VERDİ
Mandal, geçen yılın Türkiye için her açıdan zor bir yıl
olduğuna dikkati çekerek şöyle devam etti:
"Çevresel, jeopolitik, ekonomik, toplumsal boyutta
olmak üzere 2023 zor bir yıldı. Bir taraftan iklim değişikliğinin etkisini
gördük. Dünya tarihinde bir yıl içinde 4 ay ilk kez ortalama sıcaklığın
üzerindeydi. Bu inanılmaz bir şey, gelecek açısından iyi şeyler söylemiyor.
Gelecekte suya, gıdaya ulaşmamız çok daha zor olacak. Ülkelerin şu an
gündemlerinde buna ortak çözüm oluşturma boyutu var. Diğer taraftan Filistin'de
yaşananlar. Dünyanın gündeminde yaşananlar vahşete, zulme karşı yetersiz
kalındığı bir dönem. Ülkemiz açısından bakıldığında 6 Şubat'ta yaşadığımız deprem
felaketi. Bir yıla yakın zaman dilimi oldu hala devam da edecek olan zor bir
dönem. Daha adil, eşit bir dünya için jeopolitik, çevresel, toplumsal,
ekonomik, hangi açıdan bakarsak bakalım daha fazla bilim ve teknolojiye ihtiyaç
var. Bilim ve teknolojiyle bu sorunlara çözüm oluşturabilir ve zulme dur
diyebilirsiniz. Birileri bilim ve teknolojiyi kendi gücünü ortaya koymak için
gösteriyorsa sizin de daha fazla bilim ve teknolojiyle daha adil ve barışçıl
bir dünya oluşturmanız gerekiyor. Bu yüzden TÜBİTAK'a düşen görev kritik."
TÜBİTAK'ın 2023'te akademik, sanayi, bilim insanı ve
toplumsal farkındalık konularında önemli bir yıl geçirdiğini dile getirdi.
Akademi tarafında 5 binin üzerinde projeyi destekledikleri
bilgisini veren Mandal, "Bunlara ayırmış olduğumuz kaynak 2 milyar lira
civarında. Yine sanayi tarafında 3 bin 400 kadar proje desteklendi ve destekler
devam ediyor. 2 milyar lira oraya destek ayırdık. 50 bine yakın araştırmacı
bilim insanı desteklendi ve burası için 2,3 milyar lira gibi bir kaynak ayrıldı.
Verdiğimiz destek 6,3 milyar liraya ulaştı" dedi.
Mandal, sadece projeleri desteklemediklerini, o destekleri
birbirleriyle eklemli hale getirdiklerini söyledi.
"BİLGİYİ
ÜRETENLER VE KULLANANLAR BİR ARAYA GETİRİLDİ"
TEKNOFEST ile toplumda farkındalık oluştuğunu vurgulayan
Mandal, bilim merkezlerine, atölyelere, yarışmalara ve olimpiyatlara katılımın
arttığını belirtti.
Mandal, 2023'te 24 büyük teknoloji platformunu bir araya
getirdiklerini, platformlarla gıda, sağlık, kuantum, yeşil dönüşüm gibi iklim
odaklı, Türkiye'nin ve dünyanın ihtiyaç duyduğu konular da dahil bilgiyi üreten
ve kullanan kurumların buluşturulduğunu anlattı.
Türkiye'nin en büyük ve kritik gücünün insan kaynağı
olduğunu dile getiren Mandal, "O insan kaynağını ne kadar erken yaşta
bilim ve teknolojiyle buluşturursak bu Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yıl
dönümünde çok daha anlamlı hale gelir. Bunu dünyadaki rekabet ortamında
insanlık için çözüm oluşturma noktasında en güçlü kaynağımız olarak görüyorum"
diye konuştu.
GÖKDOĞAN VE BOZDOĞAN
FÜZELERİ 2024'TE ENVANTERE GİRECEK
Türkiye'nin savunma sanayisi alanında da kritik bir noktaya
eriştiğine dikkati çeken Mandal, havadan havaya füze sistemleri geliştirmenin
zor bir aşama olduğunu, bu kapsamda geliştirilen GÖKDOĞAN ve BOZDOĞAN füzelerinin
tüm testlerden geçtiğini, bu yıl da envantere gireceğini bildirdi.
Mandal, Türkiye'nin kendi elektrikli trenini üreten bir ülke
olduğunu belirterek şunları kaydetti:
"Elektrikli trenimizi raylara indirdik, bu bizim için
kritikti. Tabii ki Togg ülkemizin gururu. Onun kritik bileşenini üreten
firmalar TÜBİTAK'ın desteklemiş olduğu firmalarımız. Öte yandan, dijital
paramızın Faz-1 aşaması, ASELSAN ve HAVELSAN ile tamamlandı. TÜBİTAK Gebze
kampüsümüzde dijital parayı kullandık. Şu an projede 2. Faz'a geçildi, 2024'te
Merkez Bankamız koordinasyonunda gerçekleştirilecek."
AA