Türk bilim heyeti 8. kez Antarktika yolunda
Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonundaki "8. Ulusal Antarktika Bilim Seferi"ni gerçekleştirecek heyet, İstanbul'dan yola çıktı.
İstanbul Havalimanı'ndan THY uçağıyla önce Brezilya'nın Sao
Paulo kentine gidecek 20 kişilik bilim heyeti ve 3 lise öğrencisinden uluşan
ekip, uzun bir yolculuğun ardından Antarktika'nın King George Adası'na
ulaşacak.
TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü Müdürü ve 8.
Ulusal Antarktika Bilim Seferi Koordinatörü Prof. Dr. Burcu Özsoy, ekipçe
sefere hazır olduklarını söyledi.
Özsoy, bilimsel araştırmalar yapmak üzere farklı kurumlarda
görevli kişilerin ekipte yer aldığını belirterek, "Geçen sene TEKNOFEST'te
TÜBİTAK BİDEB tarafından açılan Kutup Araştırmaları Projeleri Yarışması çağrısı
kapsamında 3 liseli birincimiz, 20 kişilik ekibimize ek olarak bu sene
Antarktika ekibimize dahil oldu. Ekibimizi uzun bir yolculuk bekliyor. Hava
müsaade ederse 2-3 gün sonra Antarktika'ya varmayı planlıyoruz." dedi.
"BU TEKNOLOJİLERİN ORADA DENENMESİ, MİLLİ TEKNOLOJİ
HAMLESİ ÇERÇEVESİNDE ÇOK ÖNEMLİ"
Antarktika'ya vardıktan sonra bilimsel çalışmalara
başlayacaklarını dile getiren Özsoy, şöyle konuştu:
"Sefer süremiz normalde 30-35 gün. Planladığımız 22
ayrı bilim projesi mevcut. Bu projeler çok çeşitlilik gösteriyor.
Antarktika'daki hava koşulları bu projelerin hayata geçmesi için çok önemli.
Havanın müsaade ettiği tüm koşullarda bu çalışmaları yürüteceğiz. Birbirinden
farklı, çok kıymetli bilimsel çalışmalarımız var. Antarktika'da geçici
yerleşkemizin bulunduğu 68 güney enlemi Horseshoe Adası'ndaki buzul
çekilmelerinden denizdeki gelgite, atmosferik koşullardan mikroplastik
ölçümlerine kadar jeolojik yapılarla ilgili çalışmalarımız mevcut. Aynı zamanda
geliştirilmiş teknolojilerimiz mevcut. Özellikle bu teknolojilerin orada
denenmesi, milli teknoloji hamlesi çerçevesinde çok önem arz ediyor."
Özsoy, geçen yıllarda oluşturulmuş GNSS istasyonunda milli
imkanlarla geliştirilmiş, yurt dışından getirilmeyen ve çok daha ucuza
maliyetle Antarktika için geliştirdikleri cihazla ölçümler yapabildiklerini,
yine bu konuyla ilgili geliştirilmiş, orada denenecek ekipmanları bulunduğunu
kaydetti.
Milli imkanlarla geliştirilen enerji depolama sistemini de
orada deneyeceklerini ifade eden Özsoy, ekstrem koşullarda denenmiş ve dünyaya
entegre edilmiş bu sistemin önemli hedeflerinden biri olduğunu vurguladı.
"GİYİLEBİLİR TEKNOLOJİNİN ÇOK ÖNEM ARZ ETTİĞİ BİR
DÖNEME GİRDİK"
Prof. Dr. Özsoy, ekipte yer alan 3 lise öğrencisi tarafından
bir kıyafet geliştirildiğini kaydederek, "Onlar bir mont tasarladı. Bu
kıyafetle TEKNOFEST yarışmasında birinci olmuşlardı. Bu kıyafeti Antarktika
koşullarında deneyecekler. Vücudun ısısını, kalp ritmini, insana ait tüm
detayları ölçebilen sensörler yerleştirdiler bu monta. Hem Antarktika olsun hem
Arktik koşullarda olsun hem de uzay koşullarında olsun giyilebilir teknolojinin
çok önem arz ettiği bir döneme girdik." diye konuştu.
Bu sene yapacakları çalışmalardan birinin de canlı
bilimleriyle ilgili mikroplastikler konusunda olacağını belirten Özsoy,
"Aynı zamanda Arktik bölgesinden alınan örneklerin Antarktika bölgesinden
alınacak örneklerle karşılaştırılması gibi kuzey ve güney karşılaştırmasında
bilimsel çalışmalara yer vereceğiz." dedi.
Özsoy, ekibe, İspanya'dan 2, ABD ve Bulgaristan'dan da birer
kişi olmak üzere 4 uluslararası araştırmacının da dahil olacağını ve Türkiye
Cumhuriyeti Santiago Büyükelçisi'nin seferin başlangıcında Türk bilim ekibiyle
diplomatik ziyaretler yapacağını kaydetti.
Ekipte, TÜBİTAK Bilim ve Toplum Başkanlığından (BİTO) bir
katılımcının da yer aldığına dikkati çeken Özsoy, "Antarktika gibi ekstrem
koşullarda yapılan çalışmalarımızın toplumla buluşması bizler için çok önemli.
BİTO'dan katılan araştırmacımız topluma bu yaptığımız çalışmaları
aktaracak." diye konuştu.
"ANTARKTİKA'DA HAVA ÇOK DEĞİŞKEN"
Ekibin lideri Prof. Dr. Ersan Başer de Türkiye'den
Antarktika'ya 2017'den bu yana bilimsel araştırma amaçlı seferlerin
düzenlendiğini hatırlattı.
Seferden 1 yıl önce bu amaçla projeler alındığını belirten
Başer, "Projeler, TÜBİTAK tarafından değerlendiriliyor ve uygun görülen
projelerin yürütücüleri Antarktika'ya giderek bu bilimsel çalışmalarda yer
alıyor. Projeler hem ülkemiz hem de dünya için çok önemli. Orada aldığımız
verileri Türkiye'ye getiriyor ve laboratuvarlarda değerlendiriyoruz. Bilimsel
yayınlar ile bilim dünyasına katkı sunuyoruz." ifadelerini kullandı.
Başer, Antarktika'da çalışma yürütmenin zorluklarına
dikkati çekerek, şöyle konuştu:
"Kutup bölgesinde çalışmak oldukça zorlu. Rüzgar,
fırtına, hava koşulları oldukça zorluyor bizi. Bunun için gitmeden önce tüm
katılımcılara yönelik teorik çalışmalar yapıyoruz. Ardından 3 gün süren
uygulama eğitimi yapıyoruz. Karda, buzda yürüyüş teknikleri, karda hayatı
idame, karda numunelerin alınması ve acil hallerde nasıl müdahale yapılması
gerektiği hakkında eğitimler veriyoruz. Bu eğitimler verildikten sonra sahada
çalışma yapılıyor. Sahada çalışmalar yapılırken tüm katılımcıları takip ediyoruz.
Çünkü Antarktika'da hava çok değişken. Aniden fırtına, sis çıkabiliyor. Emniyet
en önemli kuralımız."
"KUTUPLARDA YAPILAN ÇALIŞMAYLA UZAYDAKİ ÇALIŞMALAR
ÇOK ÖNEMLİ"
TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, bilim heyetiyle
sefer öncesi internet üzerinden görüntülü toplantı gerçekleştirdi.
Kutuplardaki ve uzaydaki çalışmaları birlikte
değerlendirdiğini belirten Mandal, buralarda söz sahibi olmanın önemine
değindi.
Mandal, "Hem kendi bilim misyonumuz açısından,
ülkemizin ihtiyaçları, menfaatleri ve görünürlüğü açısından, aynı zamanda da
insanlık için çözüm oluşturma açısından bakıldığında kutuplarda yapılan
çalışmayla uzaydaki çalışmalar çok önemli." dedi.
"SEFERE KATILAN 24 BİLİM İNSANI 22 FARKLI PROJE
ÜZERİNDE ÇALIŞACAK"
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, sosyal medya
hesabından yaptığı paylaşımda, "Bilim insanlarımız yeniden Antarktika
yolunda. 8. Ulusal Antarktika Bilim Seferi'ne katılmak üzere bilim insanları ve
araştırmacılarımız İstanbul'dan yola çıktı. 20'si Türk, 4'ü yabancı olmak üzere
sefere katılan 24 bilim insanı 22 farklı proje üzerinde çalışacak."
ifadelerini kullandı.
TEKNOFEST kapsamında TÜBİTAK tarafından düzenlenen
"Lise Öğrencileri Kutup Araştırma Projeleri Yarışması"nda birinci
olan öğrencilerin de sefere katılarak projelerini test etme imkanına
kavuşacağını vurgulayan Kacır, şunları kaydetti:
"2017'den itibaren gerçekleştirdiğimiz ulusal kutup
seferleriyle bilim insanlarımıza büyük bir imkan sağladık. Antarktika ve
Arktik'e 10 bilim seferi düzenledik ve 116 Türk bilim insanının bu bölgelerde
araştırma yapmasına imkan tanıdık, 252 bilimsel çıktı elde ettik. Antarktika'da
kurulacak Türk Bilim Araştırma Üssü için ise çalışmalarımız devam ediyor.
Hedefimiz Türkiye'yi Antarktika Antlaşmalar Sistemi içinde asli üye olarak
konumlandırmak. Ülkemiz uzay, uydu sistemleri, milli otomobil, savunma sanayisi,
Antarktika çalışmaları ve Milli Teknoloji Hamlesi'nin diğer önemli projeleri
ile her alanda güçlü ve tam bağımsız ülke olma hedefine hızla yol almaya devam
ediyor."