TRAVMA SONRASI BÜYÜME KAVRAMI (2)

Travmatik bir olay yaşayan bireyler, kişilerarası ilişkilerinde düzelmeler olduğunu, kendileriyle ilgili düşüncelerinin kendilerini daha dayanıklı ve güçlü görmekle birlikte kırılganlıkları ve sınırlarının da kabul edildiği şekilde değiştiğini, yaşama bakışlarının farklılaştığı belirtilmektedirler.

***

Aynı zamanda yaşadıkları anın değerini fark ettiklerini, küçük şeylerden de keyif alabildiklerini ve yaşamı daha basit ele aldıklarını belirtmektedirler. Çin’de Sichuan depreminin 1 ay sonrasında ergenlerle yapılan bir çalışmada deprem öncesi özkıyım düşüncesi olanların %57.4’ünün özkıyım düşüncelerde azalma olduğu gözlenmiştir (Yu XN ve ark. 2010).

***

Travma sonrası büyümenin 5 ana bileşeni olduğu belirtilmektedir:

1) Kişilerarası ilişkilerde olumlu değişimler: Kişilerarası ilişkilerde yakınlık duygusunda artma, kendini daha rahat açma ve duygularını paylaşma, empatik davranışlarda artma

2) Kendiliğin algılanmasında değişiklikler: Daha incinebilir olsa da daha güçlü bir kendilik algısı, zor bir olayla baş edebilmenin getirdiği kendine güvende artış, o zamana kadar denenmemiş yeni rollerin benimsenmesi,

3) Yaşamın değerinin farkına varma: Yaşamdaki önceliklerin gözden geçirilerek yeniden belirlenmesi, sıradan, günlük şeylerin de değerini anlama,

 4) Yeni seçeneklerin fark edilmesi: Amaçların da yeniden gözden geçirilmesi ve ulaşılabilir amaçlar ile ulaşılamayacak amaçlar arasında tercih yapılması,

5) İnanç sistemindeki gelişim: Dini inançların yeniden gözden geçirilerek şekillendirilmesi, yaşanan tehdit sonrasında varoluşsal deneyimin derinleşmesi.

***

Travmaların birey üzerindeki olumlu ve gelişimi destekleyici yönüne vurgu yapan travma sonrası büyüme kavramı; bireyin kendisi ve dünyaya dair çıkarımlarını, inançlarını derinden etkileyen olaylar sonucunda bu varsayımlarını, kendi incinmezliklerini, varoluşlarını, insanlarla olan ilişkilerini yeniden gözden geçirip, travmatik olayı bir sıçrama tahtası olarak kullanarak daha ileriye doğru yol alabilmesine vurgu yapmaktadır.

***

Travmatik olay sonrasında büyüme gösterebilen bireylerin sosyal desteklerinin daha iyi olduğu, kendilerini iyi ifade edebilen, duygularını dışavurabilen, uyum sağlayan baş etme becerilerini kullanabilen, iyimser ve dışadönük bireyler olduğu, travmatik olayı kendi büyümelerine hizmet edebilecek şekilde algılayabilen bireyler olduğu görülmektedir.

SON SÖZ

Eğer bakmasını ve yorumlamasını bilirsek, her olay bir öğreti, her yaşantı ve deneyim bir ders…  Hayat, en iyi öğretmen, öldürmediği canlıyı güçlendiren…