TARIM SİGORTASINDA EMEKLİLİK ŞARTLARI (2)
Tarım kesiminde çalışanların hem sigortalılıkları hem de emeklilikleri biraz karışık bir konudur. Karışıktır; çünkü, bir tarafta tarımda süreksiz çalışanlar var, yani gündelik veya da mevsimlik çalışanlar, diğer tarafta Bağ-Kur statüsünde çalışanlar var, ayrıca işçi statüsünde çalışanlar da var. Hal böyle olunca sigortalılık statüleri ve buna bağlı olarak emeklilik işlemleri de farklılaşıyor.
Nitekim, bu konuda, ‘ne zaman emekli olurum, nasıl sigortalı olurum?’ şeklinde çokça soru gelmektedir. Şu bir gerçek ki, tarım sigortalılığı daha az prim ödenerek, emekli olabilme imkânı sağladığından özellikle kadınlar tarafından çokça tercih edilir. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun açıkladığı son verilere göre de tarım sigortalısı kapsamında 522 bin civarında sigortalı bulunuyor. Peki, tarım kesiminde çalışanlar hangi şartlarda, nasıl emekli olacaklar?
O STATÜ KALKTI!
Tarım SSK statüsünde (2925 SK) çalışanlardan başlayayım ki, herkesin en çok merak ettiği konu budur. Sosyal güvenlik reformuyla birlikte 2008 yılında bu statü artık kalktı.
Ancak 2008 Ekim ayı öncesi tarım SSK’lı olanlar eğer çıkış yapmadıysalar, sigortalılıkları devam ediyorsa, prim ödüyorlarsa 30 Nisan 2008 tarihi öncesi sigortalı olanlar tarım SSK’lı olarak emekli olabiliyor. Emeklilik şartı ise kadın-erkek fark etmez, 15 yıllık sigortalı süresini ve 3600 prim günü doldurduklarında yaş şartı da yerine getirilmişse emekliliğe hak kazanıyorlar. Yaş şartı ise kadınlarda 40 ila 54, erkeklerde ise 44 ila 58 arasında değişiyor.
Örneğin, ilk tarım sigortalı olduğu tarih 1993 olan kadın sigortalı 15 yıl çalışıp, 3600 prim gün ödediğinde 46 yaşında emekli olabiliyor.
Aynı sene sigortalı olan erkek ise aynı şartlarla 50 yaşında emekli oluyor. İlk sigortalı olduğu tarih 1995 yılında olan kadın sigortalı 48, erkek ise 52 yaşında emekli olabiliyor. 1997 yılında tarım SSK’lı olanlardan kadınlar 51, erkekler 55 yaşında emekli olabiliyor. 1999 yılının temmuz ayında tarım SSK’lı olan ve 15 yıl çalışıp, 3600 prim günü dolduran kadın çalışan 54 yaşında, erkek çalışan ise 58 yaşında emekliliğe hak kazanıyor.
2008 SONRASINA DİKKAT
2008’in mayıs ayı sonrası tarım SSK’ya girenlerde ise durum tamamen değişiyor. Bu tarihten sonra sigortalı olanlar 15 yıl çalışıp, 7200 prim günü doldurduklarında kadınlar 58, erkek çalışanlar ise 60 yaşında emekliliğe hak kazanıyor.
Tarımda bir de Ek-5 tarım sigortalılığı var ki, bu da 2011 yılından sonra uygulamaya alındı. Tarım ve orman işlerinde süreli olmadan gündelik ya da mevsimlik çalışanlara sigortalı olma imkanı tanındı. Buna da Ek-5 tarım sigortalısı dendi. Aslında bu sigortalılığın işçi statüsünde çalışan sigortalılıktan hiçbir farkı bulunmuyor.
Bu nedenle bu statüde çalışanların emekliliği de 4/1 A’lı sigortalılarla aynı. 1999-2008 arası Ek-5 tarım sigortalısı olanlar erkekse 7000 prim günü tamamlayıp 60 yaşında, kadınsa yine 7000 prim günü tamamlayıp 58 yaşında emekli olabiliyor. Eğer 2008 sonrası sigortalı olunmuşsa 7200 prim gün ile erkek sigortalı 60, kadın sigortalı 58 yaşında emekliliği elde ediyor.
2022 yılından itibaren yürürlüğe giren yeni düzenleme ile Ek-5 Tarım sigortalıları önceden olduğu gibi primlerini aylık olarak ödemeye devam edebilecekleri gibi ait olduğu yılın Ocak-Haziran dönemi primlerini Temmuz ayı sonuna, Temmuz-Aralık dönemi primlerini de takip eden yılın Ocak ayı sonuna kadar gecikme cezası ve gecikme zammı olmaksızın ödeyebilmektedirler.
Sonuç olarak, özellikle bölgemizin tarımsal bir bölge olması sebebiyle, bu kapsamda çalışanların ödeyecekleri primlerin daha az olması, Emeklilik hakkını elde etmelerinin daha kolay olması ve prim ödemelerinin (Sigortalılar primlerini 6 ay da bir ödeyebilirler.) daha kolay olması sebebiyle bu kapsamda sigortalılıklarını sağlamaları menfaatlerine olacaktır. Saygılarımla.