SOSYAL MEDYANIN PSİKOLOJİYE ETKİLERİ

Bireyler gündelik hayatta kendilerini ifade etmekte güçlük yaşarken, sosyal medya sayesinden istediklerini, istedikleri zaman, istedikleri şekilde ifade edebilmektedirler. Sosyal medyanın günlük hayatın önemli bir parçası haline dönüşmesi ile birlikte, toplumsal yaşam üzerinde dönüştürücü bir rol oynadığı da görülmektedir.

***

Araştırmalar, bireyin tüm yaşamını olumlu olarak değerlendirmesi olarak tanımlanabilecek  “yaşam doyumu” düzeyi arttıkça, günlük sosyal medya kullanım düzeylerinin azaldığını, haftalık sosyal medya kullanım süresi arttıkça, bireylerin yaşam doyum düzeylerinin de azaldığını ortaya koymuştur. Mutluluk ve beraberinde yaşam doyum seviyesi arttıkça, sosyal medya kullanımının da azaldığı görülmektedir.

Başka bir çalışmada benlik saygısı düşük bireylerin sosyal medyaya daha fazla bağımlılık geliştirdikleri görülmüştür. Sosyal medya bağımlılığı ile sosyal kaygı arasında anlamlı bir ilişki olduğu belirtilmiş ve sosyal kaygısı yüksek bireylerin sosyal medya bağımlılığına daha yatkın oldukları ve bu kişilerin kendilerini sosyal medya ortamında daha rahat ifade edebildikleri görülmüştür.

***

Kıran ve arkadaşları (2020) tarafından, 13-66 yaş arası, 758 kişi ile yaptıkları çalışmalarında,  sosyal medya kullanımının kişiler üzerindeki etkilerini araştırmışlardır. Araştırma sonuçlarında; kadınların erkeklere göre sosyal medya bağımlılıklarının daha fazla olduğu, kadınların haftalık sosyal medya kullanım sürelerinin erkeklerden daha uzun süre olduğu, paylaşımlara gelen yorumlardan, beğeni ve takipçi sayısından, başlarına özenme gibi faktörlerden kadınların daha fazla etkilendikleri ortaya çıkmıştır.

***

Aynı zamanda kadınların erkeklere göre, sosyal medyayı içerik paylaşmak için daha fazla kullandıkları, kadınların erkeklere göre sosyal medyayı daha fazla iletişim kurma amaçlı kullandıkları görülmüştür. Sonuçlar kadınların sosyal medyada hem daha fazla paylaşım yaptıklarını hem de çevrelerindeki insanlarla iletişim kurmak ve kendilerini ifade etmek amaçlı kullandıklarını göstermektedir. Kadınlar sosyal medyayı kendilerini daha rahat ifade edebildikleri, fotoğraf, duygu ve düşünce içerikli paylaşımları daha özgürce yapabildikleri bir ortam olarak görmektedirler.

Erkeklerin ise sosyal medyayı, yeni insanlar tanıma amacıyla kadınlardan daha fazla tercih ettikleri, kadınların aile, arkadaş gibi tanıdık bildik çevreleri ile iletişim kurma amacı ile sosyal medyayı daha fazla kullandıkları, kadınların tanımadıkları biri ile iletişime geçme konusunda sosyal medya ortamında, kendilerini daha az güvende hissettikleri görülmüştür.

***

Genel olarak incelendiğinde araştırmalar, aşırı sosyal medya kullanımının birey üzerinde potansiyel ruh sağlığı problemleri, yalnızlık ve bağımlılık oluşturabileceğini göstermekte ve sosyal medya kullanımın aşırı düzeyde olması, benlik saygısı, yalnızlık, etkileşim kaygısı, yaşam doyumu ve depresyon ile ilişkili olduğunu göstermektedir.