Sosyal korumaya 2022'de yaklaşık 1,3 trilyon lira harcandı
Türkiye'de sosyal koruma harcamaları 2022'de bir önceki yıla göre yüzde 60,2 artışla 1 trilyon 291 milyar 77 milyon liraya ulaştı. En fazla yardım ise 567 milyar 450 milyon lira ile emeklilere ve yaşlılara yapıldı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), "Sosyal Koruma
İstatistikleri, 2000-2022" verilerini yayımladı.
Buna göre, sosyal koruma harcaması 2022'de bir önceki yıla
kıyasla yüzde 60,2 artış göstererek, 1 trilyon 291 milyar 77 milyon lira oldu.
Bu harcamanın 1 trilyon 267 milyar 924 milyon liraya karşılık gelen yüzde
98,2'sini sosyal koruma yardımları oluşturdu. Sosyal koruma yardımları içinde
en büyük harcamayı 567 milyar 450 milyon lirayla emekli ve yaşlılara yönelik
olanlar oluşturdu. Bunu 396 milyar 993 milyon lirayla hastalık/sağlık bakımı
harcamaları takip etti.
Sosyal koruma harcamalarının gayrisafi yurt içi hasıla
(GSYH) içindeki payı 2022'de yüzde 8,6 oldu. Sosyal koruma yardımlarının GSYH
içindeki payı ise yüzde 8,4 olarak gerçekleşti. Risk/ihtiyaç grupları bazında
bakıldığında, emekli/yaşlılara yapılan harcamaların yüzde 3,8 ile en büyük paya
sahip olduğu görüldü. Bunu yüzde 2,6 ile hastalık/sağlık bakımı ve yüzde 1 ile
dul/yetim harcamaları izledi.
ŞARTLI YARDIMLARIN
YARIYA YAKININI AİLE VE ÇOCUK YARDIMI OLUŞTURDU
Sosyal koruma yardımlarının yüzde 13'ü şartlı olarak
verildi. Şartlı yardımlar içinde en büyük payı yüzde 47,5 ile aile/çocuk
yardımları oluşturdu. Bunu yüzde 20,4 ile engelli/malul yardımları ve yüzde
13,9 ile hastalık/sağlık bakımı yardımları takip etti.
Yardımların yüzde 62,4'ü nakdi olarak yapıldı. Nakdi
yardımlarda en büyük payı yüzde 71,2 ile emekli/yaşlılara yapılan yardımlar
aldı. Bunu yüzde 18,6 ile dul/yetim yardımları ve yüzde 4,5 ile aile/çocuk
yardımları izledi.
Sosyal koruma gelirlerinin yüzde 41,4'ünü devlet katkıları,
yüzde 28,4'ünü işveren sosyal katkıları ve yüzde 23,1'ini koruma kapsamındaki
bireylerce yapılan sosyal katkılar oluşturdu.
REVİZYON VE
METODOLOJİ DEĞİŞİKLİĞİNE GİDİLDİ
Öte yandan TÜİK, sosyal koruma harcamalarına ilişkin
verilerde revizyona ve metodoloji değişikliğine gitti. Mevcut veri
kaynaklarında yapılan revizyonlar, ayrıntılı idari kayıt verilerinin elde
edilmesi, ek veri kaynaklarına erişilebilmesi ve metodolojik iyileştirmeler
kapsamında gerçekleştirilen revizyonla 2000-2022 dönemine ilişkin sonuçlar
derlendi.
Çalışma kapsamında Sosyal Koruma Harcamaları Belediye
Araştırması'nın 2010 yılı sonuçlarından tahmin edilerek hesaplanan belediye
harcamaları düzenlemesi, Sosyal Koruma Harcamaları Vakıf ile Sosyal Koruma
Harcamaları Dernek araştırmalarının 2010 yılı sonuçları dikkate alındı. Ayrıca,
Eurostat tarafından önerilen metodolojik düzenleme ile sosyal koruma harcaması
yapan kurum ve kuruşların idari harcamalar verisinde yaptıkları güncellemeler
ışığında son istatistikler oluşturuldu.
AA