10 soruda kripto varlık düzenlemesi
Türkiye’de kripto varlıklara ilişkin ilk yasal düzenleme TBMM’den geçti. Düzenlemeye göre kripto para platformlarının, kurulabilmesi ve faaliyete başlaması için SPK’dan izin almaları zorunlu olacak.
Kripto varlıkların tanımlanması, lisans alınması gibi
konulara ilişkin düzenlemeler içeren Sermaye Piyasası Kanununda Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı.
Düzenlemenin öne çıkan başlıklarıyla, kripto varlık
ekosisteminde yaratacağı değişimlerin bazılarına yönelik soru ve cevaplar
şöyle:
YATIRIMCILARDAN VERGİ
ALINACAK MI?
Düzenlemeye dair en merak edilen konuların başında
vergilendirme geliyordu. Yasada yatırımcılardan vergi alınması yönünde bir
düzenleme yer almadı.
Sadece, Türkiye'de hizmet sunacak platformların her yıl bir
önceki yılki faiz gelirleri hariç tüm gelirlerinin yüzde 1'i Sermaye Piyasası
Kuruluna (SPK), yüzde 1'i ise TÜBİTAK bütçesine ilgili yılın mayıs ayı sonuna kadar
platformlarca ödenerek gelir olarak kaydedilecek.
YETKİLİ KURUMLAR
HANGİLERİ OLACAK?
SPK, sermaye piyasası araçlarının kripto varlık olarak ihraç
edilebilmesinde yetkili olacak. Ekosistemin düzenlenmesine yönelik yetki SPK'ya
verilirken, bilgi sistemleri ve teknolojik altyapıları konularında TÜBİTAK'ın
belirleyeceği kriterler uygulanacak.
KULLANICILARA İŞLEM
SUNMAK İÇİN İZİN ALINACAK MI?
İlk düzenlemelerin ana odak noktalarından biri, ülkede
hizmet sunan platformların lisanslama süreçleri oldu. Buna göre, platformların
kurulabilmesi ve faaliyete başlaması için SPK'dan izin almaları zorunlu olacak.
Şu anda hizmet sağlayıcılığı faaliyeti yürütenler, yürürlük
tarihinden itibaren 1 ay içinde faaliyet izni almak üzere gerekli başvuruları
yapacaklar. Bu platformlar eğer lisans almak istemiyorsa müşteri hak ve
menfaatlerini zarara uğratmadan 3 ay içinde tasfiye kararı alacaklarına dair bir
beyan sunmak zorunda olacak.
PLATFORMLAR İZİN
ALMADAN İŞLEM YÜRÜTÜRSE NE OLACAK?
İzin almaksızın kripto varlık hizmet sağlayıcısı olarak
faaliyet yürüttüğü tespit edilen gerçek kişiler ve tüzel kişilerin
yetkililerine 3 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 5 bin günden 10 bin güne kadar
adli para cezası verilecek.
YURT DIŞI MERKEZLİ
PLATFORMLAR LİSANS ALMAZSA KAPATILACAK MI?
Kanunla yurt dışı merkezli, ülkede hizmet sunmayan ve
lisansı olmayan platformlar için işlem uygulanmayacak.
Ancak bu platformlarca lisans alınmadan Türkiye'de iş yeri
açılması, Türkçe internet sitesi oluşturulması, sunulan kripto varlık
hizmetlerine ilişkin doğrudan veya Türkiye'de yerleşik kişi ya da
kurumlar aracılığıyla tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinden
herhangi birinde bulunulması, izinsiz kripto hizmet sağlayıcılığı olarak kabul
edilecek.
KRİPTO VARLIKLARA EL
KONULABİLECEK Mİ?
Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının borçları nedeniyle
müşterilerin nakit ve kripto varlıkları haczedilemeyecek. Kripto varlık hizmet
sağlayıcılarının mal varlığı ise müşterilerin borçları nedeniyle kamu
alacakları için olsa dahi haczedilemeyecek.
KRİPTO VARLIKLARIN
LİSTELENME İŞLEMLERİ NASIL GERÇEKLEŞECEK?
Kripto varlıkların listelenmesine yönelik ilke ve esaslar
SPK tarafından belirlenecek. Belirlenecek ilke ve esaslarda, TÜBİTAK'ın ya da
gerekli görülen diğer kurum ve kuruluşların görüşü alınarak kripto varlıkların
teknolojik özelliklerine ilişkin teknik kriterlere yer verilebilecek. Bir
kripto varlığın platformlarca listelenmiş olması bunların kamuca onaylandığı
anlamını taşımayacak.
PLATFORMLARI KİM
DENETLEYECEK?
Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının mali denetimi ve bilgi
sistemleri bağımsız denetimi, SPK tarafından ilan edilen listede yer alan
bağımsız denetim kuruluşlarınca yapılacak.
PLATFORMLARIN
YÖNETİCİLERİ CEZA ALACAK MI?
Kripto varlık hizmet sağlayıcı yönetim kurulu başkan ve
üyeleri ile diğer mensupları zimmet suçu işlerse, 8 yıldan 14 yıla kadar hapis
ve 5 bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacak.
KRİPTO ATM'LERİ
KULLANILABİLECEK Mİ?
Müşterilerin kripto varlıklarını nakde veya kripto varlığa
çevirebilmelerine imkan veren ve ATM olarak bilinen elektronik işlem cihazları,
faaliyetlerini kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden üç ay içinde
sonlandırılacak. Faaliyetini sonlandırmayan ATM’ler yetkili idareler tarafından
kapatılacak.
AA