‘Sorgum’ mutfaklarda yerini alıyor
Türkiye'de daha çok enerji ham maddesi ve hayvan beslenmesi için üretilen şeker sorgumlarının, küresel iklim krizine karşı düşük üretim maliyetiyle mutfaklarda tüketilmesi için çalışma gerçekleştirildi.
Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü (BATEM)
öncülüğünde Akdeniz Üniversitesi ve Konya Şeker AŞ tarafından 2013'te TÜBİTAK
desteğiyle yürütülen proje kapsamında en verimli iki şeker sorgumu için çalışma
yapıldı.
Amerika, Hindistan ve dünya gen merkezlerinden 560 genotip
getirerek, Türkiye'ye adaptasyonunu sağlayan BATEM Müdür Yardımcısı Cengiz
Erdurmuş başkanlığındaki bilim insanları, verimi en yüksek iki şeker sorgumunu
2019'da tescillendirdi.
Verimsiz topraklarda rahatlıkla yetiştirilebilen
sorgumların, benzinin ham maddesi biyoetanol ihtiyacının karşılanması ve hayvan
yeminin yanı sıra mutfaklarda yerini alması için ürün denemeleri yapıldı.
BATEM'den gıda yüksek mühendisi Gamze Köklü, sorgum unundan
ekmek, kurabiye, kek, kraker, ikramlıklar ve pekmez denemeleri gerçekleştirdi.
İlk ürün denemesinde başarılı olundu. Küresel iklim krizine karşı sorgumun,
dünya mutfağında yaygınlaştırılması hedefleniyor.
"İNSAN GIDASI OLARAK DA DEĞERLİ BİR BİTKİ"
Doç. Dr. Erdurmuş, AA muhabirine, verimsiz topraklarda
yetişebilen sorgumun dünya mutfağında yer alması için çalışma yaptıklarını
söyledi.
Sorgumun insan gıdası, hayvan yemi ve enerji bitkisi olarak
kullanılabildiğini anlatan Erdurmuş, şunları kaydetti:
"Ülkemizde daha çok hayvan beslemede ve enerjide
kullanılıyor. Sorgum insan gıdası olarak da değerli bir bitki. Düşük glüten
içeriğiyle çölyak hastalarının beslenmesinde kullanılabilecek bir bitki. Üretim
maliyeti çok düşük. Çölyak hastalarının kullandığı undan çok daha ucuz. Tane
sorgumdan üretilen unlarla düşük üretim maliyetiyle Türk mutfağına ucuz girdi
sağlanabilir. İçerdiği mineral ve besin maddeleriyle mutfaklarda rahatlıkla yer
alabilecek ürün."
Çok eskiden sorgumdan pekmez yapıldığını ancak son yıllarda
unutulduğunu aktaran Erdurmuş, Osmanlı padişahlarının askerlerini yüksek enerji
içerdiği için sorgum pekmeziyle beslediğini vurguladı.
Bitkilerin öz sularını ayırıp kaynatarak sorgum pekmezi
yaptıklarını kaydeden Erdurmuş, unlu mamullerin yanı sıra tanesinin haşlanıp
pilav olarak tüketilebileceğini söyledi.
"ÇÖLYAK VE
GIDA İNTOLERANSI OLANLAR İÇİN ALTERNATİF ÜRÜN"
Tadımlık ürünler yapan Gıda Yüksek Mühendisi Köklü ise bu
tarz unlu mamullerde önce analizler gerçekleştirerek, analiz sonuçlarına göre
ürünler elde edildiğini söyledi.
İlk denemede ürünlerin beğenildiğini anlatan Köklü,
"Muhafaza edilebiliyor, ekmek bölünüp, bandırılabiliyor. Tüketim
şekillerine uygun ürünler elde ettik. Tahılda çok fazla glüten var. Özellikle
çölyak ve gıda intoleransı olanlar için alternatif kaynak. Üretim maliyeti
düşük ancak protein bakımından zengin bir ürün." dedi.
FAO Türkiye Temsilci Yardımcısı Dr. Ayşegül Selışık ise
iklim değişikliğinin etkilerinin hissedildiği günümüzde darı ürünlerinin az su
tükettiğine işaret etti.
Sorgum türünün verimsiz topraklarda yetişip, yoğun emek
gerektirmediğine dikkati çeken Selışık, "Küçük aile işletmeleri için
alternatif ürün olacak. Tıpkı kinoa gibi sorgum da dünya mutfağında yerini
alacaktır." ifadesini kullandı.