Şok Dalga Tedavisi ESWT
Şok dalga tedavisi (Extracorporeal Shock Wave Therapy - ESWT), vücut dışında oluşturulan yüksek enerjili akustik dalgaların, cilt üzerinden belirli bir bölgeye yönlendirilerek uygulandığı bir tedavi yöntemidir.
Bu tedavi yöntemi, çeşitli kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarının tedavisinde kullanılır. Şok dalgaları, tedavi edilen bölgedeki kan akışını artırarak ve hücrelerin yenilenme sürecini hızlandırarak ağrıyı azaltmaya ve iyileşmeyi teşvik etmeye yardımcı olur.
Şok dalga tedavisinin başlıca
kullanım alanları şunlardır:
- Tendinopatiler: Tendon iltihapları ve tendinopatilerde
(örneğin, tenisçi dirseği, golfçü dirseği, aşiltendiniti) yaygın olarak
kullanılır.
- Topuk Dikeni: Plantarfasiit ve topuk
dikeni tedavisinde etkilidir.
- Kas-iskelet Sistemi
Ağrıları: Kronik kas ve iskelet sistemi ağrılarında kullanılabilir.
- KalkifikTendinit: Omuzda kireçlenme
durumlarında uygulanabilir.
- Stres Kırıkları: İyileşmeyen stres
kırıklarının tedavisinde destekleyici olarak kullanılabilir.
Şok dalga tedavisinin faydaları:
- Non-invazivdir: Ameliyat gerektirmeyen bir
tedavi yöntemidir.
- Hızlı uygulama: Seanslar genellikle kısa
sürelidir ve hastalar genellikle tedaviden hemen sonra günlük
aktivitelerine dönebilirler.
- Yan etki azlığı: Genellikle minimal yan
etkilerle (hafif ağrı, şişlik, kızarıklık) ilişkilidir.
Tedavi süreci genellikle birkaç
seans olarak planlanır ve hastanın durumuna bağlı olarak değişiklik
gösterebilir. Şok dalga tedavisi, doktor tarafından yapılan değerlendirme
sonrasında uygun hastalar için önerilir.
Şok Dalga Terapisi Nasıl Çalışır?
Şok dalga terapisi
(Extracorporeal Shock Wave Therapy - ESWT), yüksek enerjili akustik dalgaların
vücut dışında üretilip cilt üzerinden hedeflenen bölgeye yönlendirilmesiyle
çalışır. İşte şok dalga terapisinin nasıl çalıştığına dair adımlar ve
mekanizmalar:
Çalışma Prensibi ve Mekanizmalar:
- Şok Dalgalarının Oluşumu:
- Şok
dalgaları, genellikle elektrohidrolik, elektromanyetik veya piezoelektrik
yöntemlerle oluşturulur.
- Bu
dalgalar, tedavi cihazı tarafından cilt üzerine yerleştirilen bir
aplikatör aracılığıyla vücuda iletilir.
- Dalgaların Hedeflenmesi:
- Tedavi
edilecek bölgeye odaklanmış yüksek enerjili akustik dalgalar gönderilir.
- Bu
dalgalar cilt, yağ ve kas dokusundan geçerek hedef bölgeye ulaşır.
- Mekanik Etki:
- Şok
dalgaları, hedef bölgedeki dokularda mekanik bir stres yaratır.
- Bu stres,
dokularda mikroskopik düzeyde travma oluşturur.
- Biyolojik Yanıt:
- Mikrotravmalar,
vücudun doğal iyileşme süreçlerini tetikler.
- Kan akışı
artar ve bölgeye daha fazla besin ve oksijen taşınır.
- Hücre
proliferasyonu (çoğalması) ve doku rejenerasyonu (yenilenmesi) teşvik
edilir.
- Ağrı Azaltma:
- Şok
dalgaları, sinir uçlarını uyararak ağrı algısını azaltabilir.
- Nörotransmitterlerin
(sinir iletimini sağlayan maddeler) ve ağrı sinyallerinin iletiminde rol
oynayan kimyasal maddelerin salınımını değiştirir.
- Kireçlenme ve Yapısal
Değişiklikler:
- Kalsifik
tendinit gibi kalsiyum birikimleri olan durumlarda, şok dalgaları bu
birikimleri parçalayabilir ve vücut tarafından yeniden emilmesini
kolaylaştırabilir.
- Tendon ve
bağ dokularında yapısal değişiklikler meydana gelir, bu da tedavi edilen
bölgenin daha dayanıklı ve esnek olmasını sağlar.
Tedavi Süreci:
- Değerlendirme ve Planlama:
- Tedavi
öncesinde doktor, hastanın durumu ve şikayetlerine göre uygun tedavi
planını belirler.
- Hedef
bölge belirlenir ve tedavi için uygun olan şok dalga tipi seçilir.
- Tedavi Seansı:
- Hasta
tedavi masasına yerleştirilir ve hedef bölgeye jel sürülür.
- Aplikatör,
hedef bölgeye yerleştirilir ve şok dalgaları uygulanır.
- Seans
süresi genellikle 10-20 dakika arasında değişir.
- Tedavi Sonrası:
- Tedavi
sonrasında hasta günlük aktivitelerine dönebilir.
- Yan
etkiler genellikle hafiftir ve kısa sürelidir.
Sonuçlar ve Takip:
- Birkaç seans sonrasında
hastalarda ağrı azalması ve fonksiyonel iyileşme gözlemlenebilir.
- İyileşme süreci bireysel
farklılıklar gösterebilir ve bazı hastalar daha erken, bazıları ise daha
geç sonuç alabilir.
Şok dalga terapisi, kas-iskelet
sistemi rahatsızlıklarında etkili bir tedavi yöntemi olarak kabul edilmekte ve
genellikle konservatif (ameliyatsız) tedavi seçenekleri arasında yer
almaktadır.
Şok Dalga Terapisinin Avantajları
Şok dalga terapisinin
(Extracorporeal Shock Wave Therapy -ESWT) birçok avantajı bulunmaktadır.
İşte bu tedavi yönteminin öne çıkan bazı avantajları:
1. Non-invaziv Olması
- Şok dalga terapisi, cerrahi
müdahale gerektirmeyen bir tedavi yöntemidir. Bu da hastaların ameliyat
risklerinden kaçınmasına ve cerrahi sonrası iyileşme süresinin olmamasına
olanak tanır.
2. Hızlı ve Kolay Uygulama
- Tedavi seansları genellikle
kısa sürelidir ve her seans yaklaşık 10-20 dakika sürer. Hastalar
genellikle tedaviden hemen sonra günlük aktivitelerine dönebilirler.
3. Yan Etki Azlığı
- Şok dalga terapisinin yan
etkileri genellikle hafif ve geçicidir. Hafif ağrı, kızarıklık veya şişlik
gibi yan etkiler nadir görülür ve kısa sürede geçer.
4. Yüksek Etkinlik
- Çeşitli kas-iskelet sistemi
rahatsızlıklarında (örneğin, tendinopatiler, plantarfasiit, topuk dikeni,
kas ağrıları) yüksek başarı oranları vardır. Klinik araştırmalar, birçok
hasta için önemli iyileşmeler sağladığını göstermiştir.
5. Hızlı İyileşme Süreci
- Şok dalgaları, tedavi edilen
bölgedeki kan akışını artırarak ve hücre yenilenmesini hızlandırarak hızlı
iyileşme sağlar. Bu da ağrının azalması ve fonksiyonel iyileşmenin
hızlanması anlamına gelir.
6. Çok Yönlü Kullanım
- ESWT cihazı, çeşitli kas-iskelet
sistemi rahatsızlıklarının yanı sıra, spor yaralanmaları, kronik ağrılar, kalsifik
tendinit ve iyileşmeyen stres kırıkları gibi durumlarda da kullanılabilir.
7. Minimal Ağrı
- Tedavi sırasında hastalar
genellikle minimal düzeyde ağrı hissederler. Tedavi sonrası da ağrı
genellikle hafif ve kısa sürelidir.
8. Tekrarlanabilirlik
- Gerekirse tedavi seansları
tekrarlanabilir. Tedavinin etkinliği, birkaç seans sonrasında daha
belirgin hale gelebilir ve iyileşme süreci devam ettikçe sonuçlar daha da
olumlu olabilir.
9. Ameliyat Alternatifi
- Ameliyat gerektiren
durumlarda, şok dalga terapisi cerrahi müdahaleye alternatif olarak
düşünülebilir, böylece cerrahi riskler ve ameliyat sonrası
komplikasyonlardan kaçınılabilir.
10. Doğal İyileşme Mekanizmalarının Tetiklenmesi
- Şok dalgaları, vücudun doğal
iyileşme süreçlerini tetikleyerek, vücudun kendini iyileştirmesine
yardımcı olur. Bu da uzun vadeli iyileşme ve doku sağlığı açısından olumlu
bir etki yaratır.
11. Ekonomik Olabilirlik
- Cerrahi müdahaleye kıyasla
daha ekonomik bir tedavi seçeneği olabilir. Ameliyat ve hastane masrafları
göz önüne alındığında, ESWT genellikle daha uygun maliyetli bir tedavi
yöntemi sunar.
Bu avantajlar, şok dalga
terapisinin birçok kas-iskelet sistemi rahatsızlığında etkili ve tercih edilen
bir tedavi yöntemi olmasına katkıda bulunmaktadır. Ancak, tedavinin her birey
için uygun olup olmadığının belirlenmesi için bir sağlık profesyoneline
danışılması önemlidir.