SGK’YA BORÇLARDAN DOLAYI SORUMLULUK (2)
Anonim şirketlerde sadece yönetim kurulu üyesi olan şirket
ortakları ortağı oldukları şirketin Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borçlarından
sorumludur. Yönetim kurulu üyesi olmayan ve şirkette herhangi bir idarecilik
görevi veya temsil yetkisi de bulunmayan anonim şirket ortaklarının ise
şirketin SGK’ya olan borçlarından dolayı herhangi bir sorumlulukları
bulunmamaktadır.
Öte yandan limited şirketlerden farklı olarak anonim
şirketlerde yönetim kurulu üyesi olan şirket ortakları, sermaye hisselerine
bakılmaksızın şirketin tüm borçlarından dolayı sorumludurlar. Limited şirketler
dışındaki diğer şirket ortakları için de aynı durum geçerlidir.
Şirket ve Diğer Tüzel Kişiliklerin Yöneticilerinin SGK
Alacaklarından Sorumluluğu
Bu kapsama; şirketlerin, vakıf, dernek, kooperatif gibi
diğer tüzel kişiliklerin üst düzey yönetici veya yetkilileri ile kanuni
temsilcileri girmektedir. Tüzel kişiliği haiz işverenlerin üst düzey yönetici
ve yetkililerinin kimler olduğu ve sorumluluklarının şekli Türk Ticaret Kanunu,
Borçlar Kanunu ile Medeni Kanun ve ilgili diğer mevzuatlarda belirlenmiştir.
5510 sayılı Kanunun 88 inci maddesinin yukarıda belirtilen
yirminci fıkrası ile 2011/53 sayılı Genelge hükümleri uyarınca, limited
şirketlerin müdürleri, üst düzey yöneticileri ve kanuni temsilcileri, aynı
şekilde anonim şirket yönetim kurulu üyeleri, üst düzey yöneticileri ve kanuni
temsilcileri, diğer şirketlerin ve vakıf, dernek, kooperatif gibi tüzel
kişiliklerin müdürleri, başkanları, üst düzey yöneticileri ve kanuni
temsilcileri Sosyal Güvenlik Kurumunun tüm alacaklarından dolayı birlikte ve
müştereken sorumludurlar. Dolayısıyla bunların şirketteki sermaye hisselerine
bakılmaz.
Ayrıca Sosyal Güvenlik Kurumu tüzel kişilikle birlikte aynı
anda üst düzey yönetici ve yetkililer ile kanuni temsilcilere de ödeme emri
gönderir, aynı anda hem tüzel kişilikten, hem de üst düzey yönetici ve
yetkililer ile kanuni temsilcilerden Kurum alacağını tahsil etme yoluna gider.
Hatta bunlar müştereken ve müteselsilen (birlikte) sorumlu
oldukları için, SGK imkanının bulursa tüm Kurum alacağını üst düzey yönetici,
yetkililer veya kanuni temsilciden birinden tahsil edebilir. Bu durumdaki
kişinin diğer kişilere rücu edip, dava açması ve Kurumun kendisinden tahsil
ettiği alacağın diğer kişilerin hissesine düşen kısmını onlardan tahsil etmesi
gerekir.
Bu açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, limited şirket
ortaklarının SGK alacaklarından sorumluluğuyla ilgili olarak yukarıda Limited
Şirket Ortaklarının SGK Alacaklarından Sorumluluğu başlıklı bölümde yer alan
açıklamalar, şirkette üst düzey yönetici, yetkili veya şirketin kanuni
temsilcisi olan limited şirket ortakları için geçerli değildir.
Bunlar sermaye hisselerine bakılmaksızın şirketin tüm
borçlarından sorumlu oldukları gibi, SGK şirket tüzel kişiliği ile birlikte
aynı anda bunlara da ödeme emri gönderebilir, alacağını tahsil yoluna
gidebilir.
Aynı şekilde yönetim kurulu üyesi olmayan anonim şirket
ortaklarının, şirketin SGK’ya olan borçlarından dolayı herhangi bir
sorumlulukları bulunmadığı halde, yönetim kurulu üyesi olmamakla birlikte
şirkette üst düzey yönetici, yetkili veya şirketin kanuni temsilcisi olan
anonim şirket ortakları da tüm borçlardan sorumludurlar.
Benzer şekilde, şirkette, dernek, vakıf veya kooperatifte
herhangi bir ortaklığı veya üyeliği olmayan, ancak üst düzey yönetici, yetkili
veya kanuni temsilcilik görevi olan kişiler de o şirket, dernek, vakıf veya
kooperatifin SGK’ya olan borçlarından tüm borçlarından sorumludurlar.
Ancak üst düzey yönetici veya yetkilileri ile kanuni
temsilcilerin yukarıda belirtilen sorumlulukları yine Kanun hükmü gereğince,
sigorta primleri ve diğer alacakları haklı bir sebep olmaksızın Kanunda
belirtilen sürelerde ödenmeyenler için geçerlidir.
Şirket Ortaklarının veya Üst Düzey Yöneticilerin Sorumlu
Oldukları Dönem
6183 sayılı Kanunun 35 inci maddesinin ikinci fıkrası ve
2011/53 sayılı Genelge gereğince, limited şirketlerde ortağın şirketteki
sermaye payını devretmesi halinde, payı devreden ve devralan şahıslar devir
öncesine ait olan ve devir tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan SGK
alacaklarının yani devreden ve devralan şahıslar, şirketin devir tarihi
itibarıyla vadesi geldiği halde ödenmemiş borçlarının ödenmesinden müteselsilen
sorumludurlar.
Dolayısıyla devrederek ortaklıktan ayrılmış olan kişi devir
öncesine ait olan ve devir tarihi itibarıyla ödenmemiş borçlardan, şirkete yeni
ortak olan kişi ise kendi dönemine ait borçlar yanında payını devraldığı
kişinin dönemine ait borçlardan da sorumludur.
Anonim şirket yönetim kurulu üyeleri yönetim kurulu üyesi
oldukları dönemde, üst düzey yöneticiler de aynı şekilde görevde bulundukları
dönemde tahakkuk eden borcun tamamından sorumludurlar. Bunların görevleri sona
ermiş olsa dahi görevde bulundukları dönemde tahakkuk eden borçtan dolayı
sorumludurlar. Anonim şirket yönetim kurulu üyeleri ile üst düzey yöneticiler,
bu görevlerinin sona erdiği tarihten sonra tahakkuk eden borçtan ise sorumlu
tutulamazlar.