Hürriyet Gazetesi tarafından Antalya'da bir otelde düzenlenen 'Sağlık Turizmi Zirvesi'ne Vali Ersin Yazıcı, Akdeniz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Özlenen Özkan, Antalya Bilim Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. İsmail Yüksek, Sağlık Bakanlığı Uluslararası Sağlık Hizmetleri A.Ş. (USHAŞ) Genel Müdürü Mehmet Ali Kılıçkaya, Sağlık İl Müdürü Opr. Dr. İsmail Başıbüyük, Antalya Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Mustafa Gürbüz, Muratpaşa Belediye Başkanı Ümit Uysal, Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Davut Çetin, Batı Akdeniz İş İnsanları Derneği Federasyonu (BAKSİFED) Başkanı Abdullah Erdoğan, Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) Başkanı Erkan Yağcı, Kültür ve Turizm İl Müdür Yardımcısı İlknur Selçuk Köken, ANFAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Ali Bıdı ve çok sayıda sektör temsilcisi katıldı.

İki oturumdan oluşan zirvede ilk olarak sektöre bakış, gelişimi, sağlık turizmi belgeleri yetkinliği, etik kurallar uyum ve sorunlar, çözümlerin ele alınması konuları ele alındı. İkinci oturumda ise istihdam konusu ve geliştirilmesi, ekonomi ve turizm sektörü açısından yansımaları konuşuldu.

“ŞİMDİ HERKES BİZE GELİYOR”

Gençlik dönemlerinde dinlediği hikayelerin Türkiye adına çok hoş olmadığını anlatan Vali Ersin Yazıcı, “Hep Almanya, Amerika, İngiltere'de sağlıkla ilgili problemlerimizi gidermek için insanlarımızın oraya gittiği, tedavi olduğu, bu kötü hikayelerle büyüdük. İyi ki Akdeniz Üniversitesi var, şimdi herkes bize geliyor. Dünya çapında bir üniversitemiz var, son 20 yıldır sağlıkta yapılanlar şükürler olsun ki bizi bu noktaya getirdi. Şimdi neyi tartışıyoruz, 700 bin geldi, daha fazla gelmeli. Gelecek, çok daha fazla gelecek, çünkü Sağlık Bakanlığımız başta olmak üzere tüm sağlık sektörü, üniversiteler, özel sektör dünya standardının üstüne çıktı. Dolayısıyla başkaları bize gelecek" dedi.

GEÇMİŞTEN KÖTÜ ÖRNEKLER

Bugünkü gençlerin çok şanslı olduğunu söyleyen Vali Yazıcı, “Biz bu konuda hep olumsuz hikayelerle büyüdük. Hep gözümüzde Almanya'da, Amerika'da, Houston'da, Londra'daki bilmem ne hastanesi, orada ameliyat olan, tedavi gören, estetik olan devlet büyükleri, sanatçılar ya da başkalarının hikayelerini dinledik. Almanya'da çalışan büyüklerimiz, özlemle vatanına geldiğinde, 'Hayır ben burada hastaneye gitmem, şu eksik, bu eksik, Almanya'ya döndüğümde tedavi olacağım' cümleleri kuruyordu bize. Zannetmiyorum bugün hiç kimse bu türde bir cümleyi gençlerimize kurmuyordur. Çok mutluyum bu yüzden" diye konuştu.

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ'NE ÖVGÜ

Sağlık Bakanlığı'nın bizi getirdiği dünyadaki seviyenin yukarı doğru devam edeceğini dile getiren Yazıcı, “Üniversitelerimiz ve hele Akdeniz Üniversitemizin dünya çapındaki güzel örnek ve uygulamaları bizi zirveye taşımaya devam edecektir. Sevgili gençler siz çocuklarınıza daha güzel hikayeler anlatacaksınız. 'Herkesin buraya geldiği, burada tedavi olduğu, Türkiye'yi örnek gösterdiği, sağlıkla ilgili sorunlarını gidermek için insanların Türkiye'yi tercih ettiği yılların başladığı gençliğiyiz' diye anlatacaksınız. Kendimize güveniyoruz, güvenmeye devam edeceğiz" dedi.

TURİZMDE EN ÖZEL İL

Sağlıkta alınan yolu saatlerce anlatabileceğini de ifade eden Yazıcı, şöyle devam etti: “Akdeniz Üniversitesi'nde şöyle bir ameliyat oluyormuş' diye dünyanın her yerinden insanlar geliyor ve gelmeye de devam edecek. Sağlıkla turizmin aynı anda hizmet verebileceği en özel ildeyiz. Turizmin tartışmasız başkentiyiz, her manada da lideri ve önderiyiz. Dolayısıyla sağlıkla turizmi, imkanları birleştirdiğimizde bu konunun çok daha güzel olacağı ve bizi çok daha mutlu eden rakamlara ulaşacağına inancım tamdır."

YILDA 10 MİLYAR DOLARLIK HEDEF

USHAŞ Genel Müdürü Mehmet Ali Kılıçkaya, kovid döneminde güçlü sağlık altyapısıyla Türkiye'nin birçok ülkeye göre başarılı bir sınav verdiğini, en ağır sınavlardan başarıyla geçen sağlık sisteminin sağlık turizmine de katkı sunduğunu söyledi. Türkiye'de sağlık turizminin 2000'li yıllarda başladığını belirten Kılıçkaya, “Son 10 yılda artan ve 2019'da zirve yaparak yaklaşık 700 bin sağlık turisti ve 1 milyar doların üzerinde ciro yapan bir sektör. 2020'de pandeminin etkisiyle yarıya düşüş var ama 2021 yılında çok güçlü bir toparlanma, geriye dönüş var ve bu artışın süreceğini öngörüyoruz. Türkiye insan gücü kalitesi, modern tıbbi teknolojisi, coğrafi konumu, uygun tedavi maliyetleri ve etrafındaki ülkelerle kültürel benzerliği, doğal kaynakları ve iklimin sağladığı avantajlarla dünyada ilk 10 ülke arasında. Bazı branşlarda estetik cerrahi, saç ekiminde bir numarayız. Ama kat edeceğimiz daha çok mesafe var. USHAŞ'ın misyonu da Türkiye'yi sağlık turizminde en başarılı noktaya getirmek ve yıllık gelirimizi de 10 milyar dolar seviyelerine ulaştırmak" dedi.

100 MİLYAR DOLARLIK HACİM

Antalya Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Mustafa Gürbüz, global ölçekte sağlık turizmi hacminin yaklaşık 100 milyar dolar hesaplandığını belirterek, “Ülkemiz sahip olduğu coğrafi avantajlardan dolayı dünyanın ilk 10 ülkesinden biri haline geldi. Sağlık turizminde ziyaretçi sayısı 2021'de ocak ve eylül ayları arasında 370.3 bin, gelir de eylül ayına kadar 704.3 milyon dolar olarak gerçekleşti. Tespitlere göre, sektörde kişi başı harcama yaklaşık 1900 dolar olarak hesaplanıyor. Ancak hesaplanamayan gerçek rakamın 10 bin dolar civarında olduğu tahmin ediliyor. Ülkemize gelen misafirlerin en çok tercih ettikleri alanlar estetik, saç ekimi, kalp cerrahisi, ortopedi, onkoloji ve tüp bebek tedavisi" diye konuştu.

SAĞLIK TURİZMİ UCUZ YAPILMAMALI

Sağlık turizminin nasıl yapılmaması gerektiğine işaret eden AÜ Rektörü Prof. Dr. Özlenen Özkan ise “Ucuz yapılmamalı, bence sağlık turizminin önündeki en büyük tehlike ucuz yapmaya çalışmak. Antalya'da 5 yıl önce 3, 4, 5 klinik bunu yaparken, şimdi 100 klinik bunu yapıyor. Rakamlara baktığınızda eskiden hizmet 10 lira iken şu an 3 liraya düştü. Peki sağlık hizmetinde maliyetler böyle mi oldu, tam tersi. En maliyetli hizmet sağlık hizmeti, dünyada da böyle. Neden Türkiye'de ucuz olması gerekiyor bunu bilmiyorum. Reklam yaparken 'biz ucuz yapacağız' diye reklam yapıyoruz ve korkunç yanlış bir şey, çok tehlikeli bir şey. İngiltere'de şu anda konuşulan şey çok acı, 'Biz Türkiye'ye acaba hasta göndermesek mi?' Neden, çünkü çok ciddi komplikasyonlar oluşmaya başladı. Regülasyonlar gerekiyor" dedi.

BAZI MEVZUATLAR ENGELLİYOR

AÜ Hastanesi'nin sağlık turizmi için kendini kanıtlamış, biçilmiş bir kaftan olduğunu da belirten Rektör Özkan, "Biz kovid döneminde turizm iyi değilken bile sağlık turizmi yapabilen bir hastaneyiz, sadece kendi çabamızla. Ancak USHAŞ'a baktığımızda bazı mevzuatlar var ki bizi engelliyor. Bunu birkaç kez dile getirdik, yakın bir zamanda sağlık bakanımızla da bir toplantı yaptık. Burada en önemli nokta bu sağlık hizmetini veren doktorların kaliteli hizmeti sunabilmesi için onların mutlu edilmesi ve ortamın yaratılması. Biz sadece mevzuat değiştirip başlayacağız. Ama başlayamadık neden? Mevzuatta bize, 'Apandist ameliyatı veya meme kanseri için, Türk hasta bin lira ise yabancı üç bin lira zorunlu tutuluyor' diyor. Yani böyle bir engel olması hakikaten çok mantıklı değil. Çünkü hiçbir sektörde liberal ekonomide bir engel yok ki. Biz diyoruz ki en kaliteli hizmeti vereceğim ben size, neden 3 lirayla engelleniyorum" dedi.

EN BÜYÜK ÜÇ ENGEL

İkincisinin ise 'doktor bu ameliyatlar için 10 tane yapabilir 15 tane yapamaz' denildiğini belirten Rektör Özkan, “Neden böyle bir engelle karşılaşıyoruz? Üçüncüsü ve en önemlisi belki de biz buradaki acentalara fatura kesemiyoruz. Ben fatura kesemezsem acenta bana niye hasta getirsin. Çünkü ben sadece hasta tedavisiyle yükümlüyüm. Ben hastayı bir üniversite olarak havalimanından alamam, aldıktan sonra bir otele yerleştiremem. Bu organizasyonun bir acenta tarafından yapılması gerekiyor. Ben Kırgızistan, Kazaistan'da kendi reklamımı yapıp, ofis açamam. Bunlar için bir acenta gerekiyor. Acenta bana bunu niye getirecek, para kazanmak için ama ben fatura kesemezsem bana niye hasta getirsin. Bu üç engel aşılırsa Antalya'nın ekonomide çok büyük atak yapacağını düşünüyorum. Sağlık Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve YÖK üçü arasında çözülebilecek bir mevzuat" diye konuştu.

ATSO BAŞKANINDAN TGA'YA ÇAĞRI

Kolay çözülebilecek sorunların büyüdüğünü, kurumlar, bakanlıklar arasında oturulup bir masada bir saatte çözülebileceğini dile getiren ATSO Başkanı Davut Çetin, “O kadar büyük bir pasta, 100 milyar dolar deniyor. Türkiye'nin aldığı 860 milyon-1 milyar dolar para. 10 milyar dolara çıkma potansiyeli var. Turizm gelirlerinin neredeyse dörtte birine gelecek sadece sağlık turizmi. Elimizde dünyada marka üniversite hastanesi var ama pazarlayamıyoruz. Bu işin en önemli ayaklarından biri acentalar, tanıtımı biraz da onlar yapacak, bu işin içine dahil edemeyince bir ayak eksik kalıyor. Aracı kurumları da desteklememiz lazım. Tanıtımda Türkiye Turizmini Geliştirme Ajansı (TGA), Antalya 100 birim destek veriyorsa lütfen bunun 25 birimini Antalya'da bıraksınlar. Diş mi, SPA, estetik mi, organ nakli mi lütfen bizi rahat bıraksınlar kendi tanıtımımızı yapalım. Çünkü her destinasyonun farklı tanıtması gereken şeyler var. Yönünü biraz da destinasyonlar kendi çizmelidir" dedi.

ERTELENEMEZ SAĞLIK HİZMETİ

İl Sağlık Müdürü İsmail Başıbüyük, sağlık turizminde pahalı hizmet sunulduğu yönünde şikayetler aldıklarını belirterek, 'niye bizi tercih ediyorlar' noktasında ise çok kaliteli hizmet verilmesinin yanısıra bekleme sürelerinin çok kısa olduğunu söyledi. Avrupa'da 2-3 hafta beklemek gerekirken, burada günde birden fazla hekime ulaşma kolaylığı sağlandığını belirten Başıbüyük, gözden kaçırılan bir nokta olarak da turistin sağlığı konusunu gösterdi. Avrupa'da toplam nüfusun yüzde 25-30'unun acil servise başvurduğunu anlatan Başıbüyük, “Antalya'ya bu yıl 9 milyon civarında turist girişi oldu. Bunların 2- 2.5 milyonuna bizim ertelenemez sağlık hizmeti sunumu yapmamız gerekiyor. Her sene gelenlerin 25-30'u, ertelenemez sağlık hizmeti için bize başvuracak. Geçen yıl sağlık hizmeti alan 850 bin kişi, 150 bin kişi de sağlık turizmi kapsamında ilimize gelmiş" diye konuştu.

DHA