Sağlık Bakanlığı'nın 5 yıllık yeni yol haritası
Sağlık Bakanlığı, yeni 5 yıllık yol haritasıyla sağlıklı yaşam bilinci ve alışkanlıklarının teşvik edilmesi, obezite ve bağımlılıkla mücadele, yaşlılar ve özel gereksinimli bireyler için hizmetlerin geliştirilmesi ile tedavi hizmetlerinin güçlendirilmesine yönelik çalışmalar yürütecek.
Sağlık Bakanlığı'nın 2024-2028 yıllarını kapsayan Stratejik
Planı yayımladı.
5 temel amaç, 40 hedef, 194 performans göstergesi ve 214
stratejiden oluşan planda, sağlıklı yaşam hakkının korunmasından tedavi
hizmetlerinin güçlendirilmesine, obezite ve bağımlılıkla mücadeleden özel
gereksinimli bireyler ve yaşlılara yönelik hizmetlere uzanan birçok başlık yer
alıyor.
Sağlıklı yaşamı teşvik ederek sağlıklı yaşam bilinci ve
alışkanlıklarının kazanılmasını sağlamanın ilk amaç olarak belirlendiği plan
kapsamında çocuklar ve yetişkinlerde obezitenin azaltılmasına yönelik
çalışmalar yapılacak.
Halk Sağlığı Genel Müdürlüğünün verilerine göre, ilkokul
çağındaki çocuklarda yüzde 11,4, 15 yaş üzeri nüfusta ise yüzde 29,1 düzeyinde
olduğu öngörülen obezite yaygınlığının 5 yılda kademeli azaltılması için
toplumsal bilgilendirme faaliyetleri gerçekleştirilecek.
YÜKSEK ŞEKER VE TUZ
İÇEREN ÜRÜNLERİN REKLAMLARINA DÜZENLEME
Bu kapsamda, gıda etiketlerinin tüketiciler tarafından daha
anlaşılabilir olması amacıyla ilgili paydaşlarla yeni mevzuat düzenlemelerine
ilişkin çalışmalar yapılacak.
Ambalajlı ürünlerin reformülasyonunda tuz oranının
azaltılması, trans yağ, yüksek şeker ve tuz içeren ürünlerin tüketimlerinin
düşürülmesi ve bu nitelikteki besinlerin reklamlarına yönelik düzenleme de çalışmalar
arasında yer alacak.
ÇOCUKLAR, SAĞLIKLI
BESLENME KONUSUNDA BİLİNÇLENDİRİLECEK
Bakanlık, Milli Eğitim Bakanlığı, yerel yönetimler ve sivil
toplum kuruluşlarıyla çocukların sağlıklı beslenme konusunda
bilinçlendirilmesine yönelik müfredat ve mevzuat iyileştirme uygulamalarını
yürütecek.
Hareketli hayat alışkanlıklarının yaygınlaştırılması için
toplumun her kesimi tarafından kolay ulaşılabilir, ücretsiz yeşil alanların,
fiziksel aktiviteyi teşvik eden uygulamaların artırılması yönünde iş birlikleri
yapılacak.
TOPLUMUN YÜZDE 45'İ
YETERLİ VE MÜKEMMEL DÜZEYDE SAĞLIK OKURYAZARI
Bakanlığın ülke genelinde 15 bin 430 hanede yüz yüze
görüşmelerle gerçekleştirdiği "Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Düzeyi
Araştırması-2023"ün bazı ön sonuçları da stratejik plana yansıdı.
Buna göre, hastalıklardan korunma, tedavi ve hizmetler,
sağlık bilgisini değerlendirme gibi konularda sağlık okuryazarlığı yeterli ve
mükemmel olanların oranı yüzde 45,4 olarak belirlendi.
Sağlık okuryazarlığı oranını 2028'e kadar yüzde 52 düzeyine
çıkarmayı hedefleyen Bakanlık, sağlık bilgisine erişimde Bakanlığın bilgi
kaynaklarının yaygın kullanılmasını, sağlık hizmetlerinin doğru kullanımına
ilişkin farkındalığın artırılmasını ve dijital sağlık okuryazarlığının geliştirilmesini
teşvik edecek.
BAĞIMLILIKLA
MÜCADELEDE RİSK HARİTALARI OLUŞTURULACAK
Tütün bağımlılığına yönelik tedavi, danışmanlık hizmetleri
geliştirilerek devam edecekken, bağımlılık yapıcı madde kullanımının zararları
konusunda diğer kurumlarla iş birliği halinde eğitim ve farkındalık çalışmaları
yapılacak.
Bölge, yaş, cinsiyet, meslek gibi sosyo-demografik
özelliklere göre toplumda bağımlılık yapıcı madde kullanımı sıklığı ve risk
düzeyini tespit edecek olan Bakanlık, belirlenen risk haritalarına göre yeni
müdahale programları geliştirecek.
AMATEM ve ÇEMATEM'lerin, BAHAR merkezlerinin sayısı ülke
genelinde artırılacakken, Toplum Ruh Sağlığı Merkezleri yaygınlaştırılarak ağır
psikotik hastaların tedavi ve rehabilitasyon hizmetine kolay ulaşımı
sağlanacak.
BİRİNCİ BASAMAK
SAĞLIK HİZMETLERİNİN KAPSAMI GENİŞLETİLECEK
Bakanlık, aile hekimliği sistemini destekleyerek birinci
basamak sağlık hizmetlerinin kapsamını genişletecek.
Bu kapsamda, 2022 itibarıyla 27 bin 762 olan aile hekimliği
birimlerinin sayısının 36 bin 383'e, Sağlıklı Hayat Merkezi sayısının da
261'den 850'ye çıkartılması, Aile hekimliği birimi başına düşen nüfusun ise 3
bin 40'dan, 2 bin 500'e düşürülmesi hedefleniyor.
2023 itibarıyla yüzde 48 olan birinci basamak sağlık
kuruluşlarında yapılan muayenenin toplam muayene içerisindeki oranın 2028'e
kadar yüzde 53'e çıkartılması öngörülüyor.
MHRS RANDEVUSUYLA
MUAYENE ORANI YÜZDE 60'A ÇIKARILACAK
Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS) üzerinden yapılan
randevulu hasta muayene sayısı da yüzde 48'den yüzde 60'a yükseltilecek.
Zihinsel özel gereksinimi olan çocuk ve gençlere yönelik Çok
Disiplinli Çocuk ve Genç Ruh Sağlığı Merkezleri (ÇÖZGEM) ülke genelinde
yaygınlaştırılacak, pilot illerde başlatılan Aile Diş Hekimliği uygulaması 5
yılda tüm nüfusu kapsayacak şekilde 81 ilde hayata geçirilecek. Bu kapsamda,
Aile Diş Hekimliği birim sayısı 8 bin 500'e yükseltilecek.
Türkiye'de ilk kez 80 yaş ve üstü kişilerin kendilerinden
sorumlu hekime emanet edildiği Sağlıklı Yaş Alma Merkezlerinin (YAŞAM) sayısı
da 474'ten 990'a çıkarılacak.
HER 100 BİN KİŞİYE
DÜŞEN HEKİM SAYISI ARTACAK
Bakanlık, 100 bin kişiye düşen hekim sayısını 228'den 315'e,
100 bin kişiye düşen hemşire ve ebe sayısını ise 356'dan 500'e, yüzde 80 olan
nitelikli yatak sayısını da 2028'de yüzde 90'a çıkarmayı hedefliyor.
Kanser taramalarının, hipertansiyon gibi rahatsızlıklara
karşı risk değerlendirmelerinin daha fazla kişiye ulaşması sağlanacak.
Hastanelerde, normal doğuma yönelik bilinçlendirme ve
özendirme faaliyetleri yaygınlaştırılacak, doğum merkezi planlamaları ve sevk
süreçleri ihtiyaca yönelik tasarlanacak ve standart şekilde uygulanacak, gebe
okullarının ve bundan yararlanan anne adaylarının sayısı bilgilendirici
faaliyetlerle yükseltilecek.
Prematüre ve düşük doğum ağırlıklı doğumlar ile doğumsal
anomalilerin azaltılması, prematüre bebek bakımının iyileştirilmesine yönelik
tedbirler artırılacak. Yenidoğan ve evlilik öncesi tarama programlarında
taranan hastalık sayısının artırılmasına yönelik çalışmalar yürütülecek.
BULAŞICI VE SALGIN
HASTALIKLARLA MÜCADELE
Bulaşıcı ve salgın hastalıklarla mücadele çalışmaları
kapsamında, aşı tereddüdü olan kişilerin tespiti ve gerekli iş ve işlemlerin yapılabilmesi
için bilişim altyapısı hazırlanacak.
Bulaşıcı hastalıkların ihbarı ve bildirim sistemi
geliştirilecek, bulaşıcı hastalıklarla mücadelede nitelikli insan gücü
artırılacak. Olası pandemiler de dahil olmak üzere bulaşıcı hastalıklar
konusunda güncel teknoloji ve yapay zeka desteği ile sürveyans sistemleri
geliştirilerek salgınlara hazırlıklı olma kapasitesi güçlendirilecek.
Ulusal hasta güvenliği eylem planı hazırlanarak hasta
güvenliği ağı kurulacak.
SAĞLIK VADİSİ PROJESİ
HAYATA GEÇİRİLECEK
Plan kapsamında, yerli ve milli sağlık teknolojilerinin
merkezi olacak Sağlık Vadisi projesi hayata geçirilecek.
Akılcı ilaç kullanımı konusunda yapılan izleme ve
değerlendirme çalışmaları güçlendirilecek, hekimlerin akılcı ilaç kullanımına
ilişkin desteklenmesi ve denetimi amacıyla karar destek sistemi kurulacak.
Hıfzıssıhha Türkiye Aşı ve Biyoteknolojik Ürün Araştırma ve
Üretim Merkezi'nin faaliyete geçirilmesiyle Ulusal Bağışıklama Programındaki
aşıların yüzde 86'sı burada üretilecek.
AA