Türkiye'deki ilk çalışmaları 1953 yılında Batı Akdeniz Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü Müdürlüğü'nün (BATEM) merkez bahçesinde başlatılan ceviz familyasından pikan, son yıllarda Antalya bölgesinde yatırımcı talebi görmeye başladı. Klasik cevize göre daha uzun, elle de kolayca kırılabilen pikan, ince ve desenli kabuğuyla farklı bir görünüme sahip. Bölgede 500 dönüme kadar yapılan yatırımlar arasında, 300 dönümlük yatırımıyla bir Rus iş insanı da bulunuyor.

KİLOGRAMI 150 TL'YE SATILIYORDU

1953'ten 1969'a kadar Amerika'dan getirtilen tohumlar üzerinde çalışmalar yapan BATEM ekipleri, 1969'da İsrail'den pikan cevizine ait 25 türün fidanlarını getirdi. Antalya'da BATEM'in kent merkezindeki merkez bahçesi ve Kadriye'deki yaklaşık 600 dönümlük alanın 50 dönümüne fidanlar dikildi. Son yıllarda bilinirliği artan pikan cevizi birkaç yıl öncesinde kilogramı 150 TL'ye alıcı buluyordu.

İLK FİDANLARI BATEM ÜRETTİ

Adaptasyon çalışmalarında 25 türden 'mahan', 'wichita', 'choctaw' ve 'western' türlerinde üstün verim ve kaliteye ulaşıldı. Bu türlere ait fidanlar, 1980'li yıllardan itibaren üretim yapmak isteyenlere dağıtılıyor. Meyvedeki yağ oranını yüzde 71 ve normal cevize göre çok daha yüksek olan pikan, lezzetiyle de öne çıkıyor. Bu ceviz soğuk bölgelerde yetişmiyor. Ülkemizde sadece Ege ve Akdeniz bölgelerinin sahile bakan yamaçlarında ve Güneydoğu Anadolu'nun bazı bölgelerinde yetişiyor.

RUS YATIRIMCI

Balkar Türkü asıllı Rus iş insanı Aslan Gaboev'in tarım firmasınca, 2013 yılında Serik'in Çandır bölgesinde 3 binin üzerinde pikan fidanından oluşan, içinde turunçgillerin de neredeyse tüm türlerinin bulunduğu 300 dönümlük bahçe kuruldu. Dikimi yapılan pikan fidanları 7 yaşına girdi. Firma genel müdürü Yusuf Ziya Osmanağaoğlu, 300 dönümlük bahçenin ana temasının pikan olduğunu açıkladı. Osmanağaoğlu, ağırlıklı kamkat olmak üzere, limon, mandalina, portakal gibi turunçgil ağaçlarının da olduğunu söyledi.

DÖRT ÇEŞİT ÜRETİM

Bu yıldan itibaren yaklaşık 6 yıllık eziyetli bir sürecin geride kaldığını belirten Osmanağaoğlu, "Bütünüyle bir Rus yatırımcının Türkiye'de toprağa, tarıma yatırım yapma isteği ve motivasyonundan doğmuş bir işletme burası. Burada 3 binin üzerinde pikan ağacı var. Dört temel çeşit 'mahan', 'wichita', 'choctaw' ve 'western' bahçemizde mevcut. Bahçemizin kuruluşundan itibaren bilgi birikimi ve fidan olarak BATEM'den destek alıyoruz. Türkiye'de onaylanmış bu dört çeşidi bahçemizde orantılı bir şekilde ektik ve büyütüyoruz" dedi.

AĞAÇ BAŞINA 40-60 KİLO ÜRÜN

İlk meyvelerin fidanlar üç yaşındayken alınmaya başladığını belirten Osmanağaoğlu, "Sadece meyve gözüktü diyebiliriz, dördüncü yıl biraz daha motivasyon vericiydi. Bu yıl inşallah daha yüksek miktarda ürün bekliyoruz. Geçen yıl 7.5- 8 ton civarındaydı, bu yıl beklentimiz 15 ton civarında. Her yıl aritmetik olarak artıyor. 10'uncu yıldan sonra ortalama ağaç verimi 40-60 kilo arasında değişiyor. Buna göre 3 bin ağaçtan 150 tona kadar ürün almak mümkün" diye konuştu. 

HASADI 15 KASIM'DA BAŞLIYOR

Hasadın 15 Kasım'da başladığını ve aralık sonuna kadar sürdüğünü anlatan Osmanağaoğlu, wichita, western, choctaw ve mahan olarak sırayla hasadın yapıldığını söyledi. Bu yıla kadar hasat edilen ürünlerin iç piyasaya kabuklu olarak sunulduğunu belirten Osmağağaoğlu, "Bundan sonraki süreçte ihracat çalışmalarımız da olacak. Elimizdeki miktar ihracat yapmaya yetecek seviyeye ulaşıyor" dedi.

FİYATI 35-40 TL

Fiyatın geçen yıl 35- 40 TL civarı olduğunu belirten Osmanağaoğlu, bu yıl da aynı seviyelerde beklediklerini belirterek, "Pikan çok tanınan bir ürün olmadığı için ülkemizde henüz fiyatı oturmuş değil. Bu ürünün Amerika ve Avrupa'daki fiyatı geleneksel cevizin iki, iki buçuk katı kadar. Burada bilinen bir ürün olmadığından geleneksel cevizin fiyatı baz alınıp üstüne 10 TL daha konularak satılıyor. Geçen yıl geleneksel ceviz 25 TL civarındaydı" diye konuştu.

DHA