ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ ( İZALE-İ ŞUYU ) DAVASI

Ortaklığın giderilmesi davası (izale-i şuyu) taşınır veya taşınmaz mallar üzerinde elbirliği mülkiyet veya paylı mülkiyet bulunduğu hallerde açılır. Bu davanın amacı, ortaklar veya paydaşlar arasındaki ortaklığı sona erdirmektir. Ortaklığın giderilmesi davalarında ortaklık farklı şekillerde sona erdirilebilir. Öncelikle ortak mülkiyete konu malın, tarafların payı oranında bölünmesini (aynen taksim) talep edebilirsiniz. Fakat aynen taksim durumu her zaman mümkün olmayabilir. Bunun sebebi her malın bölünemeyeceği hususu veya paydaşların durumudur.

***

Aynen taksim istenilen hallerde keşif yapılarak taşınmazın aynen taksime uygun olup olmadığı hususu araştırılır. Eğer ki taşınmazın şartları aynen taksime uygun değilse o zaman ortaklığın satış suretiyle giderilmesi hususunu düşünebilirsiniz. Ortaklığın giderilmesi davası genellikle miras kalan mallar için açılmaktadır. Örneğin dedenizden (babanızın babasından) kalan bir taşınmazın olduğunu düşünelim. Bu taşınmazın mirasçıları babaanneniz, babanız ve varsa babanızın kardeşleridir. Babanızın vefat ettiğini düşündüğümüzde ise bu mallardan babanızın hissesine düşen pay, intikal sonrası size geçecektir.

***

Ortaklığın giderilmesi davalarında en büyük sorunlardan bir tanesi, taraf sayısının çokluğu ve taşınmaz üzerinde miras bırakana ait olmayan yapı, ağaç vb.dir. Yukarıdaki örneğe bakarsak, size kalan taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açtığınızda, taşınmaz üzerinde olan ve amcanıza ait olan yapı için amcanızın farklı bir dava açması gerekmektedir. Bu da dava sürecini uzatmaktadır. Bu davalarda taraf sayısı isterse binlerce kişi olsun, bir kişinin bile ortaklığın giderilmesini istemesi halinde şartlar uygunsa ortaklık giderilir. Genel olarak ortaklık, öncelikle aynen taksim bu da mümkün değilse satış suretiyle giderilir.

Arabuluculuk Süreci

01.09.2023 tarihinden itibaren ortaklığın giderilmesi davasında, dava şartı arabuluculuk başvurusu yapılması zorunlu oldu. Dava şartı, arabuluculuk başvurusu yapılmadan açılan ortaklığın giderilmesi davası usulden reddedilecektir. Ortaklığın giderilmesi davasında görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise taşınmaz mallarda taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Taşınır mallar yönünden açısından ise yasada öngörülen genel yetki kuralları geçerli olacaktır.

Ortaklığın Giderilmesi Davasından Feragat

Ortaklığın giderilmesi davasında davacı ve davalı olarak iki taraf olsa da bu davaların özel niteliği gereği davalının da davacı gibi hakları vardır. Bu nedenle davacı tarafından yapılan feragat, davalı tarafın kabulüne bağlıdır. Aksi halde dava devam eder. Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2015/204 Esas ve 2015/10986 Kararında özetle “…Feragat, kati bir hükmün hukuki neticelerini doğurur. Hem davadan hem temyiz isteminden feragat edilmesi halinde öncelikle davadan feragat hususunun değerlendirilmesi gerekir.

***

Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları iki taraflı, taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Bu davalarda davalı da davacı gibi aynı haklara sahiptir. Bu nedenle davacının paydaşlığın satış suretiyle giderilmesini istemesi davalıların aynen paylaşma istemesine engel teşkil etmez. Davacı davasından feragat etse bile davalının davaya devam etmek istemesi halinde mahkemece davaya devam edilerek işin esası hakkında karar verilmelidir…” denilmektedir. Sevgi ve saygıyla…