Menopoz, kadınlarda üreme döneminin sona erdiği ve östrojen ile progesteron üretiminin azaldığı bir süreç olarak tanımlanıyor. Genellikle 45-55 yaşları arasında başlayan menopoz, beyin üzerinde çeşitli etkiler meydana getirebiliyor. Menopozun farklı evreleri olduğunu kaydeden Nöroloji Bölümü’nden Doç. Dr. Müge Kuzu Kumcu, menopozun beyin üzerindeki etkilerini, bu dönemde karşılaşılan riskleri ve beyin sağlığını korumanın yollarını detayları ile açıkladı.

HORMONLAR BEYNİN İŞLEVLERİNİ DESTEKLER

Menopoz sürecinin beynin çeşitli bölgelerini etkilediğini belirten Doç. Dr. Kumcu, “Östrojen ve progesteron hormonları sadece üreme sağlığını değil, aynı zamanda beyin işlevlerini de destekler. Bu hormonların azalması; hafıza zorlukları, konsantrasyon güçlüğü, duygu durum değişiklikleri ve uyku sorunları gibi belirtileri beraberinde getirebilir” dedi.

BEYİNDEKİ HANGİ BÖLGELER ETKİLENİYOR

Menopoz sürecinde, beynin hafıza ve duygu kontrolünden sorumlu hipokampus, amigdala ve prefrontal korteks gibi bölgelerin doğrudan etkilendiğini hatırlatan Kumcu, “Hafıza ve öğrenme süreçleri Hipokampus bölgesinde yoğunlaşır. Menopoz sonrası hipokampus hacminde azalma görülebilir. Karar alma, dikkat ve konsantrasyon ise Prefrontal Korteks bölgesi ile ilişkilidir. Hormon seviyelerindeki değişiklikler bu işlevleri zorlaştırabilir. Sıcak basmaları ve terleme gibi semptomların merkezi olan hipotalamus, hormon değişikliklerinden etkilenir. Ayrıca östrojenin beyin hücrelerini koruyucu etkileri vardır. Bu hormonun azalması, sinir hücrelerinin iletişiminde aksamalara ve bilişsel zorluklara neden olabilir” değerlendirmesinde bulundu.

DEPRESYON, ANKSİYETE VE ANİ RUH HALİ DEĞİŞİKLİKLERİNE DİKKAT

Menopoz sırasında depresyon, anksiyete ve ani ruh hali değişikliklerinin sıkça görülebildiğine dikkati çeken Doç. Dr. Kumcu, “Östrojen seviyelerindeki iniş çıkışlar, bu semptomların başlıca nedenidir. Ancak hormonal dengeler sağlandığında bu sorunlar genellikle azalır. Bununla birlikte, menopoz dönemindeki kadınların büyük bir kısmı, uykuya dalmakta güçlük çeker ya da sık sık uyanır. Sıcak basmaları ve gece terlemeleri de bu sorunu tetikler. Bu durum yetersiz uyku, gündüz yorgunluğu ve konsantrasyon güçlüğüne yol açabilir” diye konuştu.

MENOPOZ UZUN VADEDE ALZHEİMER VE MİGREN RİSKİNİ ARTIRIYOR

“Araştırmalara göre, menopoz sonrası kadınlarda Alzheimer hastalığı riski erkeklere kıyasla daha yüksek izlenmektedir” açıklamasında bulunan Kumcu, konuşmasına şöyle devam etti: “Bunun nedeni, östrojenin beyin hücrelerini koruyucu etkilerinin menopozla birlikte azalmasıdır. Migren şikayetleri perimenopoz döneminde artabilir, ancak postmenopozda genellikle azalır. Hormon replasman tedavisinin (HRT) bu süreçte migreni hafifletici etkileri olduğu, ancak bireysel riskler göz önünde bulundurularak dikkatle uygulanması gerektiği dile getirilmektedir.”

YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİKLERİYLE BEYİN SAĞLIĞINI KORUYUN

Doç. Dr. Kumcu, menopoz döneminde beyin sağlığını desteklemek için şu önerilerde bulundu:

Düzenli Egzersiz, beyin fonksiyonlarını iyileştirir ve stresi azaltır. Sağlıklı Beslenme, Omega-3 yağ asitleri ve antioksidanlardan zengin bir diyet, bilişsel işlevleri destekler. Zihinsel Egzersizler, bulmaca çözmek ve yeni şeyler öğrenmek, beynin aktif kalmasına yardımcı olur. Stres Yönetimi, meditasyon ve yoga gibi teknikler, hormon değişimlerinin etkilerini hafifletebilir.

ARAŞTIRMALAR UMUT VERİYOR

Doç. Dr. Kumcu, menopozun beyin üzerindeki etkileriyle ilgili araştırmaların devam ettiğini belirterek, “Nörogörüntüleme teknikleri ve genetik çalışmalar, hormonların beyindeki uzun vadeli etkilerini anlamada önemli rol oynuyor” dedi. Doç. Dr. Müge Kuzu Kumcu, bu alandaki bilimsel gelişmelerin menopoz dönemindeki kadınlar için daha kişiselleştirilmiş tedavi seçenekleri sunacağını hatırlatarak, “Yeni hormon tedavileri ve nöroprotektif ilaçlar, beyin sağlığını korumak için umut verici görünüyor. Menopoz, bir son değil; yeni bir başlangıç. Bu süreci bilinçli yöneterek hem fiziksel hem de zihinsel sağlığı korumak mümkün” ifadelerini kullandı.

İHA