Lise bahçesinden buzulların tepesine: ‘İKHA’

Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde, TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonunda gerçekleştirilen 9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi devam ediyor.

Bu yıl, TEKNOFEST TÜBİTAK 2204-C Kutup Araştırma Projeleri Yarışması Yer Bilimleri kategorisinde birinci olan 3 lise öğrencisi de sefere, "İnsansız Kutup Hava Aracı: Çeşitli Gaz ve İklim Ölçümlerini Yapmak Üzere Araç Üretilmesi ve Milli Kutup Veri Analizi Platformunun Geliştirilmesi" projesiyle katıldı.

Sefer sırasında lise öğrencileri, ziyaret edilen diğer ülkelerin bilim istasyonlarında çalışmalarını anlatma fırsatı da yakaladı.

Öğrenciler, sefere katılmadan önce deneme çalışmalarını İstanbul Teknik Üniversitesinde (İTÜ) gerçekleştirdi. Öğrencilerin İTÜ'deki çalışmalarına, daha önce Antarktika'da bilimsel araştırmalar yapan Doç. Dr. Mahmut Oğuz Selbesoğlu ve Doç. Dr. Bilge Tutak eşlik etti.

İTÜ ve okulları Kabataş Erkek Lisesi'nde son hazırlıklarını tamamlayarak Beyaz Kıta'ya giden öğrenciler, Güney Kore'ye ait King Sejong İstasyonu'nu, Brezilya'nın Comandante Ferraz İstasyonu'nu ve Ekvador'un Pedro Vicente Maldonado Üssü'nü ziyaret etti ve araştırmacılara projelerini anlattı.

TEKNOFEST TÜBİTAK 2204-C Kutup Araştırma Projeleri Yarışması'nda başarılı olan öğrenciler, son 3 yıldır Antarktika'ya gelerek projelerini deneyebiliyor.

Son üç yılda Ulusal Antarktika bilim seferlerine katılmaya hak kazanan, "Kutup Okyanuslarındaki Mikroplastik Kirliliğini Önlemek İçin Yerli ve Milli Biyoplastik Materyal Üretimi", "Biogiyim: Doğadan İlham ile Giyilebilir Teknoloji" ve "İnsansız Kutup Hava Aracı: Çeşitli Gaz ve İklim Ölçümlerini Yapmak Üzere Araç Üretilmesi ve Milli Kutup Veri Analizi Platformunun Geliştirilmesi" projeleri, lise öğrencileri tarafından Beyaz Kıta'da uygulandı.

"ÇOK GURURLUYUZ"

Bu yıl projeleriyle birincilik kazanarak 9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi'ne katılmaya hak kazanan Kabataş Erkek Lisesi öğrencilerden Elif Sena Şahin, şunları kaydetti:

"Tabii ki üçümüz de çok gururluyuz ve uzun bir sürecin sonucunda da buralara geldiğimizden dolayı içimizde ayrı bir heyecan var. Çünkü biz de yolun en başından beri Antarktika'ya gitmeyi hedeflemiştik ve fikirlerimizi bu doğrultuda gerçekleştirmek için çabalamaya başlamıştık. 1,5 yıl boyunca da bunun hayalini kurarak çalışmıştık. Hayal kurarken 'Bu gerçekten de bir gün gerçek olabilecek mi, bunu başarabilecek miyiz?' diye merak ediyorduk. Şu anda burada olmamız benim için rüya gibi bir şey diyebilirim."

Şahin, çok mutlu olduğunu dile getirerek, "Çok heyecanlıyım ve bu sonuçları alabildiğimizi görmek, bize destek verildiğinde Türk gençleri olarak Antarktika'ya kadar gelip çalışmalarımızı sürdürebildiğimizi görmek benim için gerçekten gurur verici diyebilirim." ifadelerini kullandı.

Sefere katılan öğrencilerden Kayra Ege Altun da tasarladıkları aracın iki kutup bölgesinde de yararlı olmasını istediklerini ifade ederek, şöyle konuştu:

"Araç, kuzey kutbunda fazlasıyla ölçülen metan gazı yoğunluğu değerini ölçmek ve iklim değişikliğine yönelik sonuçlar çıkarabilmek amacıyla tasarlandı. Lakin Antarktika'da yine aynı etkileri görebildiğimizden bu insansız hava aracını oluşturmaya çalıştık ki bu noktada da sıcaklık değerlerini de işin içine entegre etmemizin sebebi buydu."

Öğrencilerden Şerif Ege Dartar da Antarktika'ya gelene kadar bölgenin kendileri için bilinmezliklerle dolu bir coğrafya olduğunu dile getirdi.

Dartar, "Bir İHA burada nasıl uçar, ne gibi ihtiyaçları ve riskleri var bilmiyorduk, daha doğrusu biraz araştırmalar üzerine gidiyorduk. Aynı zamanda İTÜ'deki hocalarımızla görüştüğümüzde onların da fikirlerini almıştık ama buraya geldiğimizde hava şartlarının İHA'nın uçuşu üzerinde ne denli etkili olduğunu gözlemleme şansı bulduk." diye konuştu.

"ÖĞRENCİLER TÜRKİYE'NİN GURURU"

9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi Koordinatörü Prof. Dr. Burcu Özsoy da TÜBİTAK'ın çağrı ve yarışmalar açtığını ve bunlardan birinin de TÜBİTAK 2204-C Kutup Araştırma Projeleri olduğunu söyledi.

Son yıllarda yaptıkları yarışmalarda "fiziki", "canlı", "yer" ve "sosyal" bilimler olmak üzere dört kategori olduğunu ifade eden Prof. Dr. Özsoy, öğrencilerin çalışmalarına ilişkin başvuruları bu kategoriler altında yapabildiğini aktardı.

Prof. Dr. Özsoy, "Öğrenciler ilk eleme aşaması, sonra ikinci eleme aşamasından sonra finale kalıyorlar ve dereceye giriyor. Her sene de Kutup Araştırma Projeleri yarışmasında dört birincimiz oluyor. Son üç yıldır bu dört birinci, kendi içlerinde de yarışarak ve çok zorlu bir mülakat sürecinden geçerek birinci Antarktika'ya gelme hakkı kazanıyor." dedi.

TEKNOFEST yarışmasında öğrencilerin projelerini sunma fırsatı elde ettiklerini ifade eden Özsoy, şöyle devam etti:

"Öğrencilerimiz üçüncü kez Antarktika'da bizlerle. Bu proje de diğer senelerden farklı. Kabataş Erkek Lisesi'nden iki erkek, bir kız öğrencimiz olacak şekilde üç öğrencimiz bir dron sistemi geliştirmişler ve kendi sistemleriyle bir araya getirmişler. Üzerine koydukları sensörlerle atmosferik basınç, meteorolojik ölçümler gibi kıymetli verileri dronu uçurarak toplayabiliyor ve iki veri topluyor olması çok önemliydi. Bugün onu da gerçekleştirdik. Başarıya ulaştı, hepimiz duygulandık."

Öğrencileri Türkiye'nin gururu olarak nitelendiren Özsoy, "Öğrencilerimizin dronları başarıyla kalktı ve verileri topladı. Biz bütün bilim insanları da küçük bilim insanlarımızı alkışladık ve çok mutlu olduk." dedi.

Prof. Dr. Burcu Özsoy, geçen yıl Antarktika'ya gelmeye hak kazanan öğrencilerin yaptıkları projeyi anımsatarak, sözlerini şöyle tamamladı:

"Geçen sene öğrencilerimizin giyilebilir teknoloji olarak oluşturduğu montlar vardı. Sahadaki bilim insanlarının nabız, kalp atışları gibi aslında sağlıkla ilişkili değerlerini ölçen montla gelmişlerdi. Bir önceki sene de öğrencilerimiz, hepimizin son dönemlerdeki en büyük problemi atıklar için, aslında okyanusta eriyebilecek standartta bir biyoplastik üretmişlerdi. Gelip Antarktika'da onu denediler."

AA