KAÇAK VE SİGORTASIZ İŞÇİ ÇALIŞTIRMANIN MALİYETİ
Çalışma hayatında, sosyal güvenlik ve sigortalı olarak
çalışma tüm işçilerin en başta ve en temel Anayasal hakkı olduğunu tüm işçi ve
işveren kesimlerinin zorunlu olarak bilmesi gerekiyor. Ancak bazen mevzuat
konusunda bilgi eksikliğinden ve bilmemekten, bazen vergi ve SGK prim ödeme
yükünden kaçınmak için ve bazen de çalışanların çok yanlış talebiyle (yetim
aylığının kesilmemesi veya maaşından icra kesintisi yapılmasını engellemek
için) sigortasız işçi çalıştırılma yoluna gidildiği görülebilmektedir.
***
Ancak, Sosyal güvenlik şemsiyesi altında olmak, başta
emeklilik hakkının elde edilmesi ve sağlık hizmetlerinin tüm haklarında
yararlanılabilmesi olmak üzere çalışanlara birçok hakkın verildiğinin
unutulmaması gerekmektedir. Söz konusu sigortalı olarak çalışılmasının,
özellikle belirtmek gerekir ki, deneme süresinde de işçinin sigortalı olarak
gösterilmesi zorunluluktur.
İşverenler, işyerlerine almayı düşündükleri işçi için 5510
sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 8'inci maddesi
uyarınca, 4/A'lı sigortalıları (SSK), sigortalılık başlangıç tarihinden önce,
Elektronik ortamda sigortalı işe giriş bildirgesi ile Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtlarına bildirmek zorundadır.
***
Dolayısıyla işçi adına, işe başlamadan en geç 1 gün önce,
işe giriş bildirgesinin verilmesi gerekmektedir. Örnekle açıklamak gerekirse,
21.02.2024 tarihinde işe başlayacak olan çalışanın işe giriş bildirgesi SGK
Kurum kayıtlarına en geç 20.02.2024 tarihinde Sosyal Güvenlik Kurumuna
elektronik ortamda bildirilmelidir.
5510 sayılı Kanunun 8'inci maddesinde, işe giriş bildirgesi
ile ilgili bazı istisnaların olduğunu da belirtmek gerekiyor. Şöyle ki; İnşaat,
balıkçılık ve tarım işyerlerinde işe başlatılacak sigortalılar için, en geç
çalışmaya başlatıldığı gün işe giriş bildirimi yapılması halinde süresinde
yapılmış sayılmaktadır.
***
Yabancı ülkelere sefer yapan Gemi, Tanker gibi Deniz
ulaştırma araçlarına sefer esnasında alınarak çalıştırılanlar ile Kuruma ilk defa
işyeri bildirgesi verilecek işyerlerinde; ilk defa sigortalı çalıştırmaya
başlanılan tarihten itibaren bir ay içinde çalışmaya başlayan sigortalılar
için, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç söz konusu bir aylık
sürenin dolduğu tarihe kadar işe giriş bildirimi yapılması halinde, bildirimin
süresinde yapılmış sayılacağının da bilinmesi gerekiyor.
***
Kamu idarelerince istihdam edilen 4447 sayılı İşsizlik
Sigortası Kanununa göre işsizlik sigortasına tabi olmayan sözleşmeli personel
ile kamu idarelerince yurt dışı görevde çalışmak üzere işe alınanların,
Çalışmaya başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde, Kuruma elektronik
ortamda bildirilmesi halinde, sigortalılık başlangıcından önce bildirilmiş
sayılacağının da bilinmesi gerekiyor.
***
Yukarıda belirtilen durumlarda, işe giriş bildirgesi yasal süresi içinde
verilmiş olarak değerlendirildiğinin bilinmesi gerekiyor.