İklim krizi günleri uzatıyor
Yeni bir araştırmaya göre, iklim krizi her günün uzunluğunu artırıyor. Kutup buzullarının erimesi, gezegenin dönüşünü yavaşlatarak günlerin uzamasına neden oluyor. Bu durum, internet trafiği, finansal işlemler ve GPS navigasyonu gibi hassas zamanlama gerektiren sistemleri potansiyel olarak etkileyebilir.
Dünya'da bir gün, Ay'ın okyanuslar ve karalar üzerindeki
yerçekimsel çekimi nedeniyle jeolojik zaman içinde yavaşça uzamaktadır. Ancak
insan kaynaklı küresel ısınma nedeniyle Grönland ve Antarktika buz
tabakalarının erimesi, yüksek enlemlerde depolanan suyun ekvator yakınlarındaki
denizlere yeniden dağıtılmasına neden oluyor. Bu, Dünya'yı daha oblat yaparak
dönüş hızını yavaşlatıyor ve günleri daha da uzatıyor.
Son araştırmalar, suyun yeniden dağılımının Dünya'nın
ekseninin – kuzey ve güney kutuplarının – hareket etmesine neden olduğunu
gösterdi. Ayrıca, karbon emisyonlarının stratosferi küçülttüğü ortaya kondu.
"ÖNCEDEN
MİLYARLARCA YIL SÜRERDİ ŞİMDİ 100 YIL"
İsviçre ETH Zurich'ten Prof. Benedikt Soja, "Karbon
emisyonlarımız nedeniyle, bunu sadece 100 veya 200 yılda yaptık. Önceden
milyarlarca yıl süren süreçlerin yerine geçerek, Dünya'nın uzaydaki hareketini
ve dönüşünü temel olarak değiştiriyoruz" dedi.
İnsanların zaman ölçümü atomik saatlere dayanır, ancak
Dünya'nın bir günü – bir tam dönüş – Ay'ın etkileri, iklim etkileri ve diğer
bazı faktörler nedeniyle değişir. Bu farklılıklar, internet, iletişim ve
finansal işlemler için hassas zamanlamaya dayanan veri merkezlerinde dikkate
alınmalıdır. Ayrıca, uydu ve uzay aracı navigasyonu için de kesin zaman bilgisi
gereklidir.
Proceedings of the National Academy of Sciences of the USA
dergisinde yayımlanan araştırma, eriyen buzun gün uzunluğu üzerindeki etkisini
değerlendirmek için gözlemler ve bilgisayar rekonstrüksiyonları kullandı. 1900
ile 2000 yılları arasında yavaşlama oranı yüzyılda 0.3 ila 1.0 milisaniye
(ms/cy) arasında değişti. Ancak 2000'den bu yana, erimenin hızlanmasıyla
değişim oranı da hızlanarak 1.3 ms/cy'ye yükseldi.
"MODERN
YAŞAMIMIZI YÖNETEN DİĞER TEKNOLOJİLER İÇİN DE KRİTİK SONUÇLAR DOĞURUYOR"
Araştırmacılar, "Bu mevcut oran, son birkaç bin yıldaki
herhangi bir zamandan daha yüksek olabilir. Sera gazı emisyonları ciddi şekilde
azaltılsa bile, önümüzdeki birkaç on yıl boyunca yaklaşık olarak yüzyılda 1.0
milisaniye seviyesinde kalması bekleniyor" dedi. Emisyonlar azaltılmazsa,
yavaşlama oranı 2100 yılına kadar yüzyılda 2.6 milisaniyeye ulaşarak, gün
uzunluğundaki uzun vadeli değişimlerin en büyük nedeni olacak.
Araştırmaya dahil olmayan İspanya Alicante Üniversitesi'nden
Dr. Santiago Belda, "Bu çalışma, Grönland ve Antarktika'nın yaşadığı
endişe verici buz kaybının gün uzunluğu üzerinde doğrudan bir etkisi olduğunu
doğruladığı için büyük bir ilerleme. Bu gün uzunluğundaki değişim, sadece zaman
ölçümü için değil, aynı zamanda GPS ve modern yaşamımızı yöneten diğer
teknolojiler için de kritik sonuçlar doğuruyor" dedi.
Kaynak: Guardian