Rusya ile yaşanan uçak krizinin ardından Türkiye’ye uygulanan ihracat kota sınırlaması Türk ihracatçılarını sıkıntıya düşürmeye devam ediyor. Rusya’ya girişine izin verilen yaş ve soğutulmuş domates hacminin 200 bin ton olarak belirlenmesi ihracatçılara bu aylarda zorluk çıkarmasa da yaklaşan kış dönemlerinde kota dolup taşıyor. İhracatçıların kotanın tamamen kaldırılmasını beklediklerini dile getiren BAİB eski başkan yardımcısı Ergin Civan, “Bu aylarda kota problemi yaşamıyoruz. Rusya başka pazarlardan da mal alabildiği için kota problemi daha çok kış aylarında, yılbaşından sonra bizim önümüze geliyor. Çünkü o dönemlerde bizim sahilde yetişen ürünlerimiz çok avantajlı oluyor. O zamanlarda Rusya ihracatında sıkıntı yaşıyoruz. Kota dolabiliyor bundan dolayı ihracatçılarımız mağdur olabiliyor. Uçak krizinden önce kota gibi bir sıkıntımız yoktu. Fiyat tuttuğu sürece karşılıklı açık ticaret yapılıyordu. Ancak uçak krizinde Rusya önce sınırları kapattı ardından kota uygulamasıyla açtı. İhracatçılar olarak bundan son derece rahatsızız. Hedefimiz tamamen kotanın kaldırılması” dedi.

TÜRK MALLARINA BOYKOT

Türk ürünlerine sistematik bir baskı yapıldığın dikkat çeken Ergin Civan, “İhracatçılarımız için 3 tane önemli Pazar var. Rusya ve Ukrayna, Balkanlar ve Batı Avrupa diğeri ise Ortadoğu pazarı. İhracatçılarımız bu 3 pazarda da son derece etkinler. Ama başka ülkelerden rekabet var. Amerika’ya veya uzak Doğu’ya domates satmamız sıkıntılı. Ürünlerin en uzun gittiği pazar Dubai, Katar gibi körfez ülkelere oluyor. Bunun ötesine lojistik ve ürünün dayanma süresi olarak gönderme şansımız yok. Son dönemde Suudi Arabistan’da sınırda Türk mallarına karşı boykot uygulanıyor. Sistematik bir zorluk çıkartma durumu var. Bizim ihracatçımız her yerde aktif yeter ki önüne kota veya siyasi baskı gibi engeller konulmasın. Üretimimizde, ürünlerimizde sorun yok, ihracatçılarımız da son derece donanımlı” diye konuştu.

İHACATTA ARTIŞ VAR

Civan, Antalya, Isparta ve Burdur bölgesinden 2019 yılında 1 Ocak ile 15 Ekim arasında 346 milyon dolar yaş meyve ve sebze ihracatı gerçekleştirildiğini, 2020 yılının aynı tarihlerinde ihracat rakamının 444 milyon dolara çıktığını belirtti. Geçen yıla oranla tarım ürünleri ihracatında yüzde 25’lik bir artış olduğunu dile getiren Civan, “1 Ocak 15 Ekim tarihleri arasında BAİB ihracatı 1 milyar 426 milyon dolar oldu. Geçen yıla göre yüzde 2,3’lük bir artışı gösteriyor. Bu ihracatın 662,5 milyon doları tarım sektörünün ihracatı, 444 milyon doları da yaş meyve ve sebze ihracatı. Geçen seneye göre tarım ürünlerinde de yüzde 25 oranda bir artış var” dedi.

KORONAVİRÜS DOPİNGİ

Koronavirüs nedeniyle insanların sağlıklı beslenmeye yönelmesiyle birlikte yaş meyve sebze ürünlerine talebin arttığını vurgulayan BAİB eski başkan yardımcısı Ergin Civan, pandeminin ilk dönemlerinde yaşanan ihracat sıkıntısının giderildiğini belirterek, “En büyük artış portakal ve turunçgillerde oldu ancak domates de yaklaşık 100 milyon dolarlık bir paya sahip.  Domates en önemli ihracat kalemlerinden birisi. Koronavirüs nedeniyle tüm dünyada taze meyve ve sebzeye bir artış var. Bu yıl yaşanan Koronavirüs bizim yaş meyve ve sebze ihracatımızda ciddi bir artışa neden oldu. Pandeminin başlarında ihracat büyük bir sekteye uğramıştı ancak yılın son aylarında 2019 yılı rakamlarını yakalayacak diye düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.  

“RUSYA PAZARI HAFİFE ALINAMAZ”

ATB 3. Meslek Komitesi Üyesi Cüneyt Doğan, Rus pazarındaki domates kotasının hala önemli bir sorun olarak önlerinde durduğunu dile getirerek, “Rusya tarafından uygulanan kota 50 bin tonla başlandı. Şu anda 200 bin tonda. 5-6 bin ton eksik var. Henüz Rusya ihracatı açılmadı ancak yılsonuna kadar kota dolar diye tahmin ediyoruz. İlk başta kotanın yılbaşından yılbaşına yenileceğini düşünüyorduk. Yıllık bir kota olarak düşünmüştük ama geçen yılbaşı yenilenmedi. Hatta tırlar kota doldu diye geri döndü. Aynı sıkıntı yine geliyor. Bu kotanın kalkması gerekiyor. Rusya’ya ihracatımızda düşme var. Rusya bizim için hafife alınmayacak bir pazardır” sözlerine yer verdi.

Fatma ARSLAN