İHA’lara yeni dokunuş
Türk Hava Kurumu (THK) Üniversitesi Uçak Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mecit Yaman, yapay zekayı da kullanarak geliştirdikleri projeyle termal akımla havalanacak insansız hava araçlarının (İHA) daha az enerjiyle daha uzun süre gökyüzünde kalmasını hedeflediklerini söyledi.
Türk Hava Kurumu (THK) Üniversitesi Uçak Mühendisliği
Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yaman, kuşların havalanması ve uzun süre havada
kalmalarına ilişkin algoritmaları araştırmak amacıyla THK Üniversitesi
desteğiyle 1,5 yıl önce proje başlattıklarını söyledi.
Bu kapsamda, termal akımlarla gerçekleşen havalanma sürecini
planör tipi uçaklar ve İHA'larda kullanmayı amaçladıklarını belirten Yaman,
geliştirdikleri planör uçağın bu yolla havada kalmasını hedeflediklerini ifade
etti.
Yaman, termal akımların, yeryüzünün güneş tarafından
ısıtılmasıyla oluşan sıcak hava sütunları olduğunu dile getirerek, şu bilgiyi
verdi:
"Güneş ısısı, yeryüzünü ve üzerindeki havayı ısıtır.
Isınan hava daha hafif olduğu için yukarı doğru yükselir. Bu süreç sırasında,
yükselen sıcak hava yerine daha soğuk hava akar ve bu da bir hava akımı
oluşturur. Termal akımlar, özellikle yelkencilik, planörcülük ve paraşütle
atlama gibi hava sporlarında önemli bir rol oynar. Genellikle bahar ve yaz
aylarında daha güçlüdür. Çünkü bu dönemlerde güneş ışınları daha dik açıyla
düşer ve yeryüzünü daha fazla ısıtır. Ancak açık ve güneşli kış günlerinde de
zayıf termal akımlar oluşabilir. Yeryüzü ne kadar hızlı ve yüksek derecede
ısıtılırsa termal akımlar o kadar güçlü olur."
YAPAY ZEKADAN DA
YARARLANILIYOR
Projede geldikleri aşamayı anlatan Yaman, "Yakın
zamanda termal akımları kullanarak havalanan planörün ilk uçuşlarını
gerçekleştireceğiz. Her mevsim kullanılabilecek bu sistem, özellikle bahar ve
yaz aylarında daha verimli olacak." dedi.
Yaman, söz konusu projenin tamamlanmasıyla planör uçak, İHA
gibi küçük hava araçlarının uzun süre havada kalmalarının sağlanacağına dikkati
çekerek, şunları kaydetti:
"Bu tür uçaklar pek çok farklı enerji kaynaklarıyla
uçabilirler. Bizim burada yapmaya çalıştığımız da sürdürülebilirliğe katkı
olarak düşünülebilir. Yapay zekayı da kullanarak geliştirdiğimiz projeyle daha
az kaynak kullanarak, daha uzun süre havada kalacak platform oluşturmayı
hedefliyoruz. Özellikle şehir gözlemleri, atmosferik ölçümler, güvenlik için
kullanılabilecek projemiz, pek çok farklı amaca hizmet edebilir. Burada asıl
yapmaya çalıştığımız, makine öğrenmesi algoritmalarını geliştirmek ve bunların
uygulamasını sağlamak."
AA