HALEP'TEN HOLLYWOOD'A
“Dünya sinemasına damga vuran en önemli yönetmen kimdir?” diye sorsalar, tereddütsüz “Mustafa Akkad” derim. Mustafa Akkad, birçok insanın ismen bilmediği fakat filmleriyle büyüdüğü, İslam coğrafyasından çıkıp dünya çapında üne ulaşan ilk ve en önemli yönetmendir.
Herkesin bildiği şekliyle söyleyecek olursak: ”Çağrı” ve ”Çöl Aslanı” filmlerinin yönetmeni…
***
Mustafa Akkad, yoksul bir gümrük memurunun oğlu olarak 1 Temmuz 1930 tarihinde Suriye’nin Halep kentinde doğar. Hayat serüveni filmlere konu olacak cinsten bir hikayedir. Halep doğumlu bir Arap olan Akkad, küçük yaşlardan itibaren Hollywood filmleri ile büyür. Mustafa bir gün Amerika’ya giderek orada yönetmenlik eğitimi almaya karar verdiğinde henüz on sekiz yaşındadır.
***
Babası Mustafa’yı Şam Havaalanına götürür. “Bütün sermayem bu” der ve cebine 200 dolar sıkıştırır, elindeki Kuran-ı Kerim’i de Mustafa’ya vermeyi ihmal etmez. Oğlunu bir daha görüp göremeyeceği meçhul olan baba, kafasında binlerce soru işaretiyle evladını Amerika’ya yollar. Mustafa’nın Amerika’da değil nerede kalacağı, nereye gideceği dahi belli değildir. Cep telefonunun olmadığı zamanlardır ve Mustafa’nın Amerika’da arayacak kimsesi de yoktur.
***
Maceracı genç ilk olarak Los Angeles Kaliforniya Üniversitesi’ne kabul edilir. Gece gündüz çalışarak, bazı günler de birkaç saatlik uykuyla okulunu birincilikle bitirir. Güney Kaliforniya Üniversitesi’nde (USC) ise lisansını tamamlar. Üniversite’de tanıştığı yönetmen Sam Peckinpah, genç Mustafa’nın akıl hocası olur ve O’nu Hollywood’daki çevresiyle tanıştırır.
***
O sırada kendisi CBS televizyonuna yapımcı olarak girip orada uzun yıllar çalışmış ve kendisine ait bir program yapmıştır. Bir ara Anthony Quinn’i de programına ağırlamıştır. İlk tanışıklık bu programa dayanır. Takvimler 1970’lerin ilk yarısını gösterdiğinde yıllarca hayalini kurduğu dev proje için Suudi Arabistan ve Fas Hükümetlerine başvurur.
Suriye asıllı Amerikalı yönetmen Mustafa Akkad.
***
Maddi yardım ve imkanları önüne seren Fas Hükümeti’nin onayıyla ”Çağrı”yı Fas’ta çekmeye başlar. Fakat senaryo fazla radikal bulunur ve Arap Ülkeleri, Hz. Muhammed‘in ve İslamiyet’in doğuşunun bir film konusu olamayacağını düşündükleri için Fas Kralına, filmin çekilmemesine dair baskı yaparlar.
Mustafa Akkad ve Anthony Quinn ‘Çağrı’ film setinde.
***
Baskılara daha fazla dayanamayan Fas Kralı çekimlerin ortasında ekibi Fas topraklarından çıkartmak zorunda kalır. Hazır set yıkılıp 15 gün içerisinde Fas’ı bütün ekibiyle sınır dışı etmek bütün planları alt üst eder. Fas’tan kovulan ekip, Libya’ya gider ve Kaddafi’nin kapısını çalar. Muammer Kaddafi her şeye rağmen filmin finansörü olur ve büyük bir maddi destek sağlar. Böylece ekip kaldığı yerden işe devam eder.
***
Duruşu, karizması ve ağzından hiç düşürmediği piposu ile Mustafa Akkad Batılı bir görünümde fakat Doğu Kültürü’nün etkisiyle eserlerini hayata getirir. Genlerine işlediği Doğu kültürü, bütün dünyayı sanatıyla etkisi altına alır. Amerika’da birçok insan Akkad Filmlerinin etkisiyle Müslüman olur. Anthony Quinn, bir Yahudi olmasına rağmen filmden sonra İslamiyet’e daha çok saygı duyduğunu belirtir.
***
Mustafa Akkad ile yapılan bir röportajda Çağrı Filminden sonra yaşadığı ilginç bir anıyı şöyle paylaşıyor: “Film çekildikten bir kaç yıl sonra ‘Vahşi’ rolündeki Salem Gedara beni aradı. Ve bana hakaretler etmeye başladı. Ona ne olduğunu sorduğumda bana, Hz. Hamza’yı filmde öldürdüğü için insanların ona sokakta saldırmaya başladığını söyledi. Bu durum bir hayli ilginçti.”
Bu anı dahi filmin insanları ne kadar etkilediğini açıkça ortaya koyuyor.
***
9 Kasım 2005 günü, kızı Rima ile birlikte bir akrabalarının düğününe katılmak üzere Ürdün’ün başkenti Amman’a giden Akkad, Hyatt Oteli’nin lobisinde beklerken, El-Kaide örgütünün eylemcilerinin gerçekleştirdiği bir bombalama sonucunda hayatını kaybeder ve 34 yaşındaki kızı da aynı yerde can verir. El-Kaide, olaydan sonra yaptığı açıklamada, eylemin aynı otelde kalan bir grup MOSSAD ajanını hedef aldığını belirtse de ölümü hala gizliliğini koruyor.
***
ÇAĞRI 4K OLARAK GELİYOR
Mustafa Akkad'ın yönetmenliğini yaptığı Hz. Muhammed (S.AV)’in hayatını ve İslamiyet’in doğuşunu konu alan 1977 yapımı “Çağrı: İslamiyetin Doğuşu filmi şimdi de 4K görüntü ve 2D dijital ses kalitesiyle yenilendi. Hayatını kaybeden yönetmen Mustafa Akkad'ın oğlu Malek Akad tarafından yenilenen film, 15 Nisan'da vizyona girecek.