Gün ışığının azalması sonbahar depresyonuna yol açıyor
İçinde bulunduğumuz sonbahar mevsiminde günlerin kısalması ve gün ışığının azalması nedeniyle serotonin seviyesinin düştüğünü belirten Uzman Psikolog Özge Bilir, bu durumun kadınlarda ve gençlerde daha sık görülmek üzere mevsimsel depresyona yol açtığını söyledi.
Psikolog Özge Bilir, “gerçek dışı inançlara, çarpıtılmış düşüncelere, negatif bakış açısına sahip olan bireyin negatif duygulanım ve ruhsal bozukluk hali” olarak tanımladığı depresyon hakkında önemli bilgiler verdi. Depresyonun toplumda en sık görülen duygudurum bozukluklarından biri olduğunu belirten Psikolog Bilir bu süreçte kişinin benliğine duyduğu saygının azaldığını, özgüven eksikliği ve mutsuz hissettiğini, normalde keyif aldığı şeyleri yaparken artık keyif alamadığını ve beden hızının da azaldığını ifade etti.
Depresyonun en net iki semptomunun “hayattan keyif almada,
isteklerde azalış ve çökkün bir ruh hali” olduğunu vurgulayan Psikolog Bilir,
“Bu süreçte iştah azalması veya artması sonucu yeme bozuklukları görülebildiği
gibi uyku azalışı ya da artışı da görülebilir. Depresif bir ruh hali, huzursuzluk,
kaygı, kararsızlık, motivasyon kaybı, dikkat dağınıklığı, özgüvende düşüş,
cinsel istek azalışı ya da artışı, problemleri çözümleme kabiliyetinde azalma
görülür; ölüm ya da intihar düşüncesi veya planları eşlik edebilir” dedi.
KADINLARDA VE
GENÇLERDE DAHA ÇOK GÖRÜLÜYOR
Hava sıcaklıklarının düşmesiyle beraber duygu durumumuzda da
değişimler gözlemlendiğini aktaran Psikolog Bilir majördepresyonun alt tipi
olarak “mevsimsel depresyon” yaşandığını ifade etti. Belirtilerini sonbahar-kış
aylarında gösterebildiği gibi bazen de ilkbahar aylarında gösteren mevsimsel
depresyona dair, “Özellikle sonbaharda başlayan ve kış boyunca kısalan günler
nedeniyle melatonin seviyesinin artması ve gün ışığından daha az yararlanmak,
serotonin seviyesindeki düşüklük depresif belirtilerde artışa neden olmaktadır.
Daha çok kadınlarda ve gençlerde görülme sıklığı fazladır” diye konuştu.
“MEVSİMSEL DEPRESYON
TEK BAŞINA BİR HASTALIK OLARAK TANIMLANMAZ”
Psikolog Bilir mevsimsel depresyonun ortaya çıkışını
arttıran başlıca nedenleri “duygusal, çevresel, genetik- biyolojik faktörler,
düşük D vitamini, Ekvator’dan uzakta yaşamak, bipolar bozukluk ve major
depresyon” olarak sıraladı. Mevsimsel depresyonun tek başına bir hastalık
olarak ele alınmadığını, bu tanı için kişiye “major depresif bozukluk” tanısı
konulmuş olması gerektiğini belirten Psikolog Bilir tanı sürecinde klinik
gözlem ve uzman değerlendirmesine ek olarak bazı testler yapılabildiğini
söyledi.
Depresyon tanısı konulduktan sonra tedavi sürecine ilişkin
birden fazla yöntem bulunduğuna değinen Psikolog Bilir, “Psikoterapi tedavi
sürecinde büyük bir öneme sahiptir. Bunun yanı sıra ilaçla tedavi yani
farmakolojik sürece girilebilir. Özellikle ilaçla tedaviye ek olarak
psikoterapi de uygulanırsa tedavi süreci hızlanabilmektedir” dedi.
“YARIM SAATLİK
PERİYOTLARLA IŞIK TEDAVİSİ UYGULANIR”
Ayrıca ışık tedavisi ile iyileşme görülebileceğinin altını
çizen Psikolog Bilir “Işık tedavileri de depresyonda iyileşmeye katkıda bulunan
bir yöntemdir. Kış aylarında artan depresyonu belli aralıklarla beyaz ışık ile
azaltmak amaçlanmaktadır. Gündüz veya akşam yarım saatlik periyotlar şeklinde
kişiye uygulanmaktadır” diye konuştu.
“GÜN IŞIĞI VE TEMİZ
HAVADAN FAYDALANIN”
Mevsimsel depresyonun bazı önlemlerle
hafifletilebileceğinden de bahseden Psikolog Bilir şunları dile getirdi: “Alkol
ve madde kullanmamak, ilkbahar-yaz depresyonu için uyku döngüsünün verimi için
serin ve ışığın kontrolünü sağlayabildiğiniz ortamlarda vakit geçirmek,
sonbahar-kış depresyonu için ise gün ışığı almaya çalışmak, sağlıklı uyku
düzeni, D vitamini ve balık yönünden zengin olacak şekilde beslenme
alışkanlıklarını düzenlemek ve sağlıklı besinlerden faydalanmak, karbonhidrat
ağırlıklı beslenmeyi azaltmak, sosyal ilişkileri arttırmak, hobiler edinmek,
egzersizi hayatınıza dahil ederek düzenli spor yapmak, yaşadığımız ortamı ferah
ve havadar seçmek mevsimsel depresyonla başa çıkmak için yapılabilecekler
arasındadır."
Psikolog Bilir depresyon sürecinde uzman psikolog desteği alınması, gerekiyorsa psikiyatriye başvurulmasını tavsiye ederek özellikle bilişsel davranışçı terapi ekolü ile psikoterapi sürecine başlamanın çok etkin bir tedavi yolu olduğunu söyledi.
İHA