Gıda zamlanıyor ‘aracı’ kazanıyor
Tüketici Konfederasyonu Başkan Vekili İbrahim Güllü, Türkiye'de gıda fiyatlarının dünya genelindeki düşüş yaşanmasına rağmen arttığını dile getirdi. Güllü, Türkiye İstatistik Kurumu'nun verilerine göre gıda fiyatlarında neredeyse yüzde 70'lik bir artış olduğunu belirtti.
Ülke genelinde her ay artan ve azalan fiyatların duyurulduğunu ifade eden Güllü, üreticiden çıkış fiyatı ile tüketiciye ulaşan fiyatlar arasındaki makasın giderek açıldığını vurgulayarak, “Dünyada gıda fiyatlarında düşüş varken Türkiye'de gıda fiyatlarında artış var. Neredeyse TÜİK rakamlarına göre yüzde 70 artış var. Neden Türkiye'de sürekli artıyor? Ziraat odaları birliği her ay neredeyse artan ve azalan fiyatları duyuruyor. Üreticiden çıkış fiyatıyla tüketiciye ulaşan fiyatların 2'ye 3'e demek isterdim, açıkçası 4-5 katlandığı hatta geçmişiz. 10-15 katlamalı fiyatlar gördük” dedi
Limon gibi ürünlerin üreticiden çıkış fiyatının markette katlanarak arttığını örnek veren Güllü, bu durumun aracıların etkisiyle gerçekleştiğine dikkat çekerek, “Üreticide 1'e 2'ye satılan limon, fiyatlar markete geldiği zaman 20 lira gibi bir rakamla karşı karşıya kalınıyor. Maliyetler artıyor denilebilir. O nedenle fiyatlar artıyor diyeceksiniz, ancak ama bizim tespitlerimize göre bu kadar artış olması mümkün değil. Burada tabiri caizse arada birçok aracı var, hatta hatta zincir market diye adlandırdığımız bunlar çok yüksek oktanlı alıyorlar ve direkt üreticiden alma hakları var. Hani derler ya 'ye filizdeyken çiçekteyken meyveleri sebzeleri alabiliyorlar', dolayısıyla bunlar fiyatı belirliyorlar” diye konuştu.
ÜRETİCİ DEĞİL ARACI KAZANIYOR
Güllü, üreticinin kazanmadığı durumlarda üretimin azaldığını ve hatta kesildiğini belirterek, “
Tabii burada makasın bu kadar açık olması doğru mu? İşte burada bu kadar yüksek rakamların olmaması gerekiyor. Maalesef üretici kazanmıyor. Keşke üretici kazansa, üretici limon ağaçlarını kesiyor. Hayvancılık için konuşalım, et hayvanlarını kesiyor, süt üretimi artık yapmıyor. Üretici kazanmadığı zaman biz bunları ithal etmek zorunda kalıyoruz. Bunun maliyeti daha fazlaya denk geliyor. Keşke üretici kazansa da üretici 4-5 kat fazla yesek. Üretici kazanmıyor, aracılar kazanıyor. Bizim Tüketici Konfederasyonu olarak öteden beri bunların üzerine gidilmesi gerektiğini söylüyoruz” diye kaydetti.
ÜRÜN DİJİTAL TAKİP EDİLMELİ
Bu durumun ithalata bağımlılığı artırdığını ve maliyetleri yükselttiğini söyleyen Güllü bunun için çözüm önerilerini sıralayarak “Ne yapılabilir? Dijital takip sisteminin devreye sokulması gerekiyor. Üreticiden çıkış fiyatı ile her al değiştiğinde ve fiyat değiştiğinde görebileceğimiz sistemdi. Tarım Bakanlığı Tarım Cepte uygulaması var ve yeterli gelmediğini düşünmüyoruz. Biz hala gıda fiyatlarını konuşuyorsak, makasın açıklığından bahsediyorsak hala çözüm üretilememiş” şeklinde konuştu.
Dijital takip sisteminin devreye sokulması gerektiğini belirten Güllü, “Dijital takip sisteminin ivedi şekilde yapılması gerekiyor. Yine öteden beri konuşulan bir diğer uygulama da hal yasası. Bir an önce artık uygulamanın kanunlaşması gerekiyor. O hallerde birden fazla işletme olmayacak, tekelleşme olmayacak, üreticiler 3'te 1'ini üreticiye tahsis edecek. Üreticide buradan doğrudan satış yapma imkanlarına sahip olacak. Dolayısıyla ortada aracılarında baya bir miktar ortadan kalkmasını sağlayacak, üreticinin de doğrudan kazanıyor olması söz konusu olacak. Bu hal yasasının bir an önce kanunlaşması yürürlüğe girmesi kaçınılmaz” dedi.
HALA ÇÖZÜM ÜRETİLEMEDİ
Fahiş fiyatlar için gerekli önlemlerin alınması çağrısında bulunan Güllü şunları kaydetti:
“Fiyatları fahiş artıran firmalarla ilgili olarak kanunen stokçuluk yapan firmaları ifşa etmeliyiz. Biz kimin fiyatlarımızla oynuyor, stokçuluk yapıyor, biz bunu bilmek istiyoruz. Biz de bu şekilde halkın sağlığı ile oynuyor, fahiş fiyat artışı yapıyorsa tüketici olarak kara listeye alırız, bir daha önünde geçmeyiz. Yapanın yanına kalmaz. Verilen cezalar yetersiz. Burada ciro üzerinden ceza kesilmesi gibi önerimiz var. Bir önerimiz de madem gıda fiyatları takip sistemi adı verdiğimiz sistem. Biz hala gıda fiyatlarını konuşuyorsak, demek ki burada hala çözüm üretilememiş ve getirilmeyen sistem sonuç vermedi demektir."